Bài giảng Hôn mê hôn mê – BS Nguyễn Anh Tài

Bài giảng Hôn mê – BS Nguyễn Anh Tài với mục tiêu giúp các bạn nắm được các khái niệm cơ bản và chăm sóc ban đầu; phân biệt các từ ngữ; giải phẫu cơ bản của sự thức tỉnh; các dấu hiệu chính định vị trong hôn mê; biểu hiện lâm sàng – theo vị trí thương tổn. Mời các bạn cùng tìm hiểu và tham khảo nội dung thông tin vấn đề.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hôn mê hôn mê – BS Nguyễn Anh TàiHÔN MÊ BS NGUYỄN ANH TÀI Mục tiêuCác khái niệm cơ bản và chăm sóc banđầuPhân biệt các từ ngữGiải phẩu cơ bản của sự thức tỉnhCác dấu hiệu chính định vị trong hôn mêBiểu hiện lâm sàng – theo vị trí thươngtổn Các khái niệm cơ bảnHôn mê được gây ra bởi các rối lọan ảnh hưởngcả hai bán cầu hoặc hệ lưới.Các nguyên nhân gây hôn mê giới hạn trong:khối chóan chổ, bệnh não chuyển hóa, nhiễmtrùng não, màng não, và XHMN.Khám hôn mê nên khu trú: đánh giá đáp ứngđồng tử, cử động mắt, đáp ứng kích thích đau,dấu màng não.Lọai trừ hạ đường huyết Xử trí ban đầu Ngay lập tức Kế tiếp Sau hơnĐảm bảo thông khí Nếu dấu MN (+), LP ECGvà tuần hòan Hỏi kỷ bệnh sửThử đường, điện Khám tổng quát và Điều chỉnh tăng hoặcgiải, CN thận, gan, khám Thần kinh giảm thân nhiệtđông máu và CTMTruyền đường, Vit CT scan đầu nếu Điều chỉnh điện giải,B1, Naloxon nghĩ tổn thương cấu toan kiềm trúc hoặc XHMNKhí máu động mạch X-quang ngựcĐiều trị co giật Thử độc chất trong máu, NT; EEG Thuật ngữHôn mê, Lơ mơ, ngủ gà…ít thông tin, khó thống nhất;nên mô tảLặng thinh bất động: giống như thức nhưng yên lặngvà không cử động trừ mắt nhìn theo các vật di chuyển(trán hai bên, gian trung não, nhân bèo, hạ đồi).Trạng thái thực vật: thiếu thức tỉnh tự nhiên hoặc vớikích thích; còn chu kỳ thức ngủ và chức năng sinh tồn.Hội chứng khóa trong: yên lặng, bất động nhưng tỉnh,thức, nhận thức được bản thân và các kích thích bênngòai Giải phẩuDuy trì Ý thức phụ thuộc vào tương tác giữahệ thống lưới họat hóa lên và hai bán cầu. ¾ HTLHHL đa synapse phức tạp trải từ ½ trên cầu não đến hệ lưới đồi thị. (bó dọc giữa: liên quan vận nhãn, nằm gần vùng này). ¾ Hai bán cầu: tt hai bên (đb vùng trán), tt một bên lớn (đb bán cầu ưu thế) ¾ Ở gian não: tt phần sau hạ đồi (ngủ). Các nhân đồi thị cạnh não thất (không đáp ứng, sa sút nặng) Giải phẩuHệ thống lưới họat hóa lên. Vùng chấm nhỏ ở mắt cắt dọc giữatương ứng vị trí HTLHHL ở phần trên thân não và gian nãoDấu hiệu định khu hôn mêKiểu hô hấpĐáp ứng đồng tửCác cử động mắtTư thế và cử động tay chân Các kiểu hô hấpGiúp định vị tổn thương cấu trúc theo tầngHM do chuyển hóa ảnh hưởng TTHH, kiểu hôhấp tương tự. Đánh giá cẩn thận để giải thích.¾ Ngưng thở sau tăng thông khí¾ Cheyne-Stokes¾ Tăng thông khí do tổn thương thân não¾ Thở chậm với hít vào sâu (Apneustic breathing)¾ Thở từng cụm¾ Thở không đều Các kiểu hô hấpNgưng thở sau tăng thông khí: RL nhẹ bán cầu hai bên,hợp tác – ngưng thở 20”-30” ( Các kiểu hô hấpCác kiểu hô hấp đặc trưng cho các thương tổn ở các tầng của não Đồng tửHình dạng, kích thước, tính đối xứng và đáp ứngvới ánh sáng – chức năng thân não và dây IIIPXAS (+)/HM chuyển hóa; bất thường (một bên):tổn thương cấu trúc cuống não hoặc dây IIIThuốc: Atropin (>< pilocarpine) dãn. Không phảnxạ: Barbiturate (chậm), chống co giật, lidocaine,phenothiazines, methanol và aminoglycosideHạ thân nhiệt, thiếu oxy: đồng tử PXAS (-). Đồng tửCác đáp ứng đồng tử của các thương tổn theo các tầng của não. Các cử động mắtĐánh giá vận nhãn giúp xác định tầng tổn thương cấutrúc và độ sâu của hôn mê do chuyển hóa.Các nghiệm pháp đánh giá cử động mắt phản xạ: PXmắt búp bê, PX tiền đình mắtMất kiểm sóat vỏ não: không có nustagmus. Hôn mênhẹ kèm theo các cử động mắt xoay vòng. Khi hônmê sâu hơn cử động mắt này mất rồi đến PXmắt búpbê, PX tiền đình mắt. Trong HMCH PXAS có thể còntrong khi cử động mắt mất; Các cử động mắt Cử động mắt Mô tả Vị tríPing-pong Qua lại ngang CK Bán cầu, hố sauHội tụ lập lại Ra chậm, về nhanh Bệnh não CHNystagmus một mắt Ngang, dọc, xoay Cầu não giữa, dướiTTĐK Dọc biên độ nhỏ Bệnh não lan tỏaOccular bobbing È nhanh, Ç chậm Cầu, hố sau, BNLTBobbing ngược Ç nhanh, È chậm BNLTBobbing đảo È chậm, Ç nhanh BNLT:oxy, sauTTĐKPretectal Kiểu chử V, xuống và Pretectal (não ứpseudobobbing vào trong nước)Vertical ocular Cử động đong đưa Cầu nãomyoclonus một mắt Các cử động mắtCác cử động mắt bất thường đặc trưng cho các thương tổn ở cáctầng khác nhau của não Vận động thân và các chiKhám vận động, trươnglực cơ và phản xạ:HMCH hiếm khi yếu ½ngườiGồng mất vỏ và mất nãocó thể gặp trong HMCHvà HM do tổn thươngcấu trúc não Gồng mất vỏ Gồng mất nãoLâm sàng: Hôn mê chuyển hóaCác cấu trúc não m ...