Bài giảng Kế hoạch hoá phát triển: Phần 1 - TS. Nguyễn Thị Thuý Hằng

Bài giảng "Kế hoạch hoá phát triển: Phần 1" trình bày các nội dung chính sau đây: Kế hoạch hóa phát triển trong nền kinh tế thị trường; Hệ thống kế hoạch hóa phát triển kinh tế - xã hội; Qui trình lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; Theo dõi và đánh giá kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kế hoạch hoá phát triển: Phần 1 - TS. Nguyễn Thị Thuý HằngKế hoạch hoá Phát triển – TS. Nguyễn Thị Thuý Hằng ĐẠI HỌC HUẾ ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ & PHÁT TRIỂNBài giảng: KẾ HOẠCH HOÁ PHÁT TRIỂN Người biên soạn: TS. NGUYỄN THỊ THUÝ HẰNG Huế, 05/2020 1Kế hoạch hoá Phát triển – TS. Nguyễn Thị Thuý Hằng PHẦN 1 LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ KẾ HOẠCH HÓA PHÁT TRIỂN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM CHƯƠNG I KẾ HOẠCH HÓA PHÁT TRIỂN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG A. NHẬP MÔN KẾ HOẠCH HÓA PHÁT TRIỂN I. NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN LIÊN QUAN ĐẾN KẾ HOẠCH HÓAPHÁT TRIỂN 1. Quản lý và những chức năng liên quan đến quản lý Các môn học về khoa học quản lý đã định nghĩa (đứng trên góc độ bản chất):Quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm hướng đốitượng quản lý đi theo một mục tiêu định sẵn. Theo khái niệm trên, nếu mô tả theo quy trình, có thể hình dung các chức năngchủ yếu của quản lý bao gồm: Xác định mục tiêu Tổ chức thực hiện Theo dõi đánh giá Điều chỉnhĐánh giá hạch toán - Trong sơ đồ trên, xác định mục tiêu (1) là khâu đầu tiên của quy trình quản lý,nó chỉ ra hướng đích cần đạt tới, các mục tiêu cụ thể và những nhiệm vụ phải thựchiện trong khoảng thời gian nhất định. - Tổ chức (2) là quá trình thực hiện sự phối hợp hoạt động các bộ phận, kể cảquản lý và bị quản lý trong quá trình triển khai thực hiện mục tiêu đặt ra, nó có ý nghĩaquyết định đến việc thực hiện mục tiêu đặt ra ở bước một. - Kiểm tra (3) là quá trình theo dõi việc thực hiện các hoạt động của hệ thốngquản lý với hai nhiệm vụ: một là, thúc đẩy tiến độ thực hiện mục tiêu; hai là, phát hiệnnhững vấn đề có liên quan đến khả năng thực hiện mục tiêu đặt ra. - Điều chỉnh (4) có nhiệm vụ xử lý những phát sinh do bước 3 phát hiện được.Để thực hiện được mục tiêu, chúng ta cần phải thực hiện sự điều chỉnh nội dung xácđịnh ở bước 2, tức là thay đổi tổ chức. Tuy vậy, trong trường hợp cần thiết cũng có thểhướng tới sự điều chỉnh mục tiêu. - Đánh giá (5) là bước cuối cùng của quy trình quản lý. Có hai nội dung liênquan đến đánh giá: 2Kế hoạch hoá Phát triển – TS. Nguyễn Thị Thuý Hằng + Đánh giá kết quả và hiệu quả kinh tế của một quá trình hoạt động quản lý (gọilà hạch toán), bao gồm việc xác định xem mục tiêu đặt ra có được triển khai thực hiệnkhông? Kết quả thực hiện như thế nào? Chi phí cho việc thực hiện? Hiệu quả kinh tếtài chính? + Đánh giá tác động là xem xét việc thực hiện mục tiêu đặt ra có ảnh hưởngnhư thế nào đến sự phát triển của tổ chức. 2. Kế hoạch Hiểu theo cách chung nhất, kế hoạch là sự thể hiện mục đích, kết quả cũng nhưcách thức, giải pháp thực hiện cho một hoạt động tương lai. Cách hiểu tổng quát này đúng cho các loại kế hoạch, có thể là kế hoạch cho mộthoạt động, một công việc, một dự án cụ thể sắp thực hiện, gọi là kế hoạch hoạt động,ví dụ như: kế hoạch cho đợt đi thực tập giáo trình, kế hoạch cho buổi đi thực tế củacông ty… Có thể là kế hoạch cho sự phát triển trong tương lai của một cá nhân, giađình; hay của một tổ chức kinh tế, xã hội gọi là kế hoạch phát triển một đơn vị, mộtđịa phương hay cả quốc gia. Các kế hoạch phát triển cho một tổ chức với các mức độquy mô khác nhau đều mang tính chất và nội dung đầy đủ hơn so với kế hoạch hoạtđộng. Nếu gắn với nội dung của quy trình quản lý thì kế hoạch thuộc chức năng đầutiên và quan trọng nhất của quy trình quản lý, đó là sự thể hiện ý đồ của chủ thể về sựphát triển trong tương lai của đối tượng quản lý và các giải pháp để thực thi. Dù kế hoạch hoạt động hay kế hoạch phát triển thì bản chất của công tác này là sựhướng tới tương lai. Tính chất hướng tới tương lai trong kế hoạch thể hiện ở hai nội dung: - Một là, kế hoạch dự đoán những gì sẽ xảy ra, đặt ra kết quả đạt được trongtương lai. - Hai là, kế hoạch thực hiện việc sắp đặt các hoạt động của tương lai, các côngviệc cần làm và thứ tự thực hiện các công việc để đạt được kết quả đã định. Ví dụ như người nông dân quyết định chuyển đổi giống cây trồng để tăng thunhập, anh ta sẽ nghĩ tới việc sẽ trồng cây gì hàng năm, gieo trồng bao nhiêu mỗi vụ, khinào thì gieo trồng, khi đưa ra các quyết định này người nông dân cũng phải dựa trên sự cósẵn của các nguồn lực như đất đai, giống, lao động, tài chính, công cụ kỹ thuật, kể cả thờitiết, khí hậu, điều đó có nghĩa là người nông dân này đang làm kế hoạch. Để có kế hoạch, cần phải tiến hành quá trình soạn lập. Tùy theo quy mô, mứcđộ và tính chất của hoạt động để tổ chức ...