BÀI GIẢNG LÂM NGHIỆP CỘNG ĐỒNG - CHƯƠNG 2 CỘNG ĐỒNG THAM GIA QUY HOẠCH TÀI NGUYÊN RỪNG

Hiện trạng về quản lý đất lâm nghiệpQuản lý và sử dụng đất lâm nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, diện tích đất rừng chưa có chủ thể rỏ ràng (gọi chung là của nhà nước) còn rất nhiều, vì vậy nạn phá rừng đã làm suy kiệt các nguồn tài nguyên rừng và gây ra những vấn đề xói mòn và phá vỡ các vùng rừng đầu nguồn tự nhiên. Lâm nghiệp là một lĩnh vực tạo cơ hộị cho nhiều hộ gia đình đa dạng hoá về nguồn thu nhập. Kinh nghiệm tại Việt Nam cho...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI GIẢNG LÂM NGHIỆP CỘNG ĐỒNG - CHƯƠNG 2 CỘNG ĐỒNG THAM GIA QUY HOẠCH TÀI NGUYÊN RỪNG CHƯƠNG 2 CỘNG ĐỒNG THAM GIA QUY HOẠCH TÀI NGUYÊN RỪNG2.1. Hi ện trạng về quản lý đất lâm nghi ệpQuản lý và sử dụng đất lâm nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, diện tích đất rừng chưa có chủ thể rỏ ràng(gọi chung là của nhà nước) còn rất nhiều, vì vậy nạn phá rừng đã làm suy kiệt các nguồn tài nguyên rừngvà gây ra những vấn đề xói mòn và phá vỡ các vùng rừng đầu nguồn tự nhiên. Lâm nghiệp là một lĩnh vựctạo cơ hộị cho nhiều hộ gia đình đa dạng hoá về nguồn thu nhập. Kinh nghiệm tại Việt Nam cho thấy mộttiền đề thiết yếu cho việc tái sinh rừng là việc giao đất cho các hộ dân và cộng đồng tham gia quản lý.Kinh nghiệm này được phản ảnh trong các chủ trương và chương trình quốc gia như chương trình trồngmới 5 triệu hecta rừng và các chương trình quản lý nguồn tài nguyên dựa vào cộng đồng.Quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp phải xúc tiến trước khi giao đất cho các hộ, các nhóm hộ, cộng đồnghoặc các doanh nghiệp quản lý. Quy hoạch sử dụng đất bền vững phải được tiến hành theo các nhu cầuđịa phương đối với các điều kiện tự nhiên và phát triển kinh tế - xã hội. Việc này sẽ mang lại sự quản lý vàsử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên và tái tạo lại những vùng rừng bị cạn kiệt. Sự tham giacủa người dân trong việc lập qui hoạch sử dụng đất lâm nghiệp là cần thiết nhằm đảm bảo người dân nhậnthức rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình trong việc quản lý, bảo vệ và sử dụng đất lâm nghiệp, đất cókhả năng lâm nghiệp và rừng.Công tác quy hoạch sử dụng đất nói chung và quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp đã có từ lâu, tuy nhiêncông tác quy hoạch đất có nhiều cấp độ khác nhau như quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch cấp vùng sinhthái, quy hoạch cấp tỉnh hoặc huyện. Tuỳ theo cấp độ mà chúng ta sử dụng các phương pháp tiếp cậnkhác nhau như tiếp cận ngành hay liên ngành cũng như tiếp cận có sự tham gia với nhiều mức độ khácnhau.Do đặc thù của ngành lâm nghiệp và đất lâm nghiệp như đã đề cập ở chương mở đầu là địa hình phức tạp,che khuất nhiều do tài nguyên rừng, vùng sau vùng xa, vì vậy việc quy hoạch để giao đất đòi hỏi phải chitiết và có sự tham gia của cộng đồng là rất cần thiết. Chính vì vậy để giao đất và giao rừng cho cộng đồngquản lý trong tài liệu này chúng tôi tập trung đề cập đến phương pháp cộng đồng tham gia quy hoạch sửdụng đất lâm nghiệp ở cấp thôn hoặc xã.Cộng đồng tham gia quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp ở cấp thôn hoặc xã là quy hoạch sử dụng đất vàgiao đất lâm nghiệp có sự tham gia (GĐLNCSTG) của cộng đồng từng thôn, bản với tổ QHSDĐ cấp xãdựa trên nền tảng của quy hoạch sử dụng đất cấp xã theo nghị định 181 của bộ luật đất đai. Cộng đồngtham gia QHSDĐ là hoạt động quan trọng đầu tiên của lâm nghiệp cộng đồng. Các hoạt động tiếp theo làhướng dẫn cho cộng đồng, hộ gia đình thực hiện các mô hình sử dụng đất có hiệu quả trên đất đã đượcgiao và tổ chức quản lý rừng tự nhiên theo hướng bền vững. Xây dựng tiến trình GĐLNCSTG tại các xãnhằm hỗ trợ cho các huyện, xã thực hiện tốt công tác giao đất đến tận người dân và cộng đồng quản lý.Để có cơ sở cho Quy hoạch sử dụng đất và giao đất lâm nghiệp có sự tham gia, chúng ta phải hiểu rỏ trìnhtự nội dung lập quy hoạch sử dụng đất chi tiết cấp xã theo nghị định 181 của bộ luật đất đai như sau:Bước 1. Điều tra, nghiên cứu, phân tích, tổng hợp điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương1.1. các thông tin1.2. Thông tin về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện1.3. Thu thập bản đồ hiện trạng sử dụng đất, BĐ địa chính cấp xãBước 2. Đánh giá tình hình sử dụng đất và bến động sử dụng đất của xã 10 năm trướcTheo khoản 2 mục I phần II của thông tư nàyBước 3. Đánh giá tiềm năng đất đai và sự phù hợp của hiện trạng sử dụng đất so với tiềm năng đất đai, sovới xu hướng phát triển Theo khoản 3 mục I phần II của NĐ 181Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện QHSĐ chi tiết kỳ trước của xã thực hiện theo khoản 4 mục I phần IIcủa thông tư này.Bước 5. Đánh giá kết quả thực hiện KHSĐ kỳ trước của xã thực hiện theo khoản 5 mục I phần II củathông tư này.Bước 6. Xác định phương hướng mục tiêu sử dụng đất trong kỳ quy hoạch6.1. Tổng hợp và dự báo nhu cầu sử dụng đất của tổ chức hộ gia đình, các nhân tại địa phương6.2. Xác định khả năng đáp ứng về số lượng, chất lượng đất đai cho nhu cầu sử dụng đất đã được xác địnhtại điểm 6.1 khoản này6.3. Trên cơ sở nhu cầu sử dụng đất và khả năng đáp ứng nhu cầu sử dụng đất xác định phương hướng,mục tiêu sử dụng đất trong kỳ quy hoạch.Bước 7. Xây dựng các phương án quy hoạch sử dụng đất chi tiết7.1. Xây dựng các phương án7.2. Thể hiện lên bản đồ địa chính các khu vực sử dụng đất theo từng phương án phân bổ qũy đất đã đượcxác địnhBước 8. Phân tích hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường của các phương án quy hoạch sử dụng đất8.1. Đánh giá hiệu quả kinh tế8.2. Đánh giá việc giãi quyết quỹ nhà ở8.3. Đánh giá tình trang khu dân cư8.4. Đánh giá việc bảo ...