Bài giảng môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam - Chương 5: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

Sau khi học xong chương này, người học có thể hiểu được một số kiến thức cơ bản về: Quá trình đổi mới nhận thức về kinh tế thị trường, tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam - Chương 5: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN CHƯƠNG V Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN I Qu¸ tr×nh ®æi míi nhËn thøc vÒ kinh tÕ thÞ trêng TiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ II trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Æc ®iÓm chung cña kinh tÕ thÞ trêng - Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ trêng + Lµ trình ®é ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸, trong ®ã toµn bé c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ®- îc mua b¸n th«ng qua thÞ trêng. + Kinh tÕ hµng ho¸ vµ kinh tÕ thÞ trêng cã cïng nguån gèc vµ b¶n chÊt nhng kh¸c nhau vÒ trình ®é vµ quy m« I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Æc ®iÓm chung cña kinh tÕ thÞ trêng - Đặc ®iÓm chung cña kinh tÕ thÞ trêng. + C¸c chñ thÓ kinh tÕ cã quyÒn tù chñ rÊt cao kh¸c víi kinh tÕ tËp trung. + VÊn ®Ò lîi Ých ®îc ®Æt ra nghiªm ngÆt. + Dung lîng thÞ trêng lín, s¶n phÈm phong phó, tho¶ m·n ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. + Gi¸ c¶ ®îc x¸c ®Þnh ngay trªn thÞ trêng . + C¹nh tranh lµ tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. + Kinh tÕ thÞ trêng lµ mét hÖ thèng më, s¶n xuÊt ra ®Ó b¸n ®Ó trao ®æi I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 2. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp. • Đặc điểm: + Nhµ níc qu¶n lý nÒn kinh tÕ b»ng mÖnh lÖnh hµnh chÝnh + C¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh can thiÖp s©u vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c xÝ nghiÖp. + Quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ bÞ coi nhÑ. + Bé m¸y qu¶n lý cång kÒnh, qua nhiÒu nÊc trung gian, kÐm năng ®éng, cöa quyÒn, hiÖu qu¶ kÐm nhng ®îc hëng lîi cao h¬n ngêi trùc tiÕp lao ®éng I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG • Hình thức: Thấp hơn nhiều Phân phối Cơ chế giá thực tế theo định mức xin - cho Qua giá Qua tem Qua chế độ 1 phiếu 2 cấp phát vốn 3 I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG • Hậu quả: + Kìm h·m vµ lµm triÖt tiªu ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, kìm h·m sù ph¸t triÓn x· héi + S¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ®ñ ®¸p øng yªu cÇu cña x· héi dÉn ®Õn khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế: - Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường: + Khoán 100 trong nông nghiệp HNTW 9 CHỈ THỊ 100 (12 - 1980) 1 – 1981 KHOÁN KHOÁN SẢN PHẨM SẢN PHẨM NÔNG NGHIỆP ĐẾN NHÓM VÀ NGƯỜI LĐ I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG + Bù giá vào lương ở Long An: Tổng tiền lương và 16 mặt hàng phân phối theo định lượng, tất cả qui ra giá thị trường thì lương bí thư tỉnh ủy xấp xỉ 600 đồng. Tuy nhiên vì những lý do như chất lượng hàng hóa thấp, tiêu chuẩn bị cắt xén, hàng được cấp không phù hợp nhu cầu... thì hiệu quả Ông Chín Cần (Nguyễn Văn sử dụng của mức lương này chỉ đạt 50- Chính), nguyên bí thư Tỉnh ủy Long An - tổng chỉ huy công 70%. Tốt nhất là đem hết số hàng phân trình bù giá vào lương ở Long An - Ảnh: Q.Thiện phối của bí thư ra chợ bán theo giá chợ rồi về trả cho ông 600 đồng/tháng. Bí thư cần gì ra đó mà mua I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG + Khoán sản phẩm trong công nghiệp: KHOÁN SẢN PHẨM TRONG CÔNG NGHIỆP NĐ 25, 26CP + Tổng điều chỉnh giá – lương – tiền lần 2 theo NQTW8 khóa 5 (6/1985) I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG  Vì vậy, việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế trở thành nhu cầu cần thiết và cấp bách Đại héi 6 жng (12/1986) ®· chØ râ: C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu, bao cÊp tõ nhiÒu năm nay kh«ng t¹o ®îc ®éng lùc ph¸t triÓn, lµm suy yÕu kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, h¹n chÕ viÖc sö dông vµ c¶i t¹o c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kìm h·m s¶n xuÊt, lµm gi¶m năng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶ g©y rèi lo¹n trong ph©n phèi lu th«ng vµ ®Î ra nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc trong x· héi I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 3. Sự hình thành tư duy của Đảng về kinh tế thị trường thời kỳ đổi mới. a. ...