Bài giảng môn Khí tượng nông nghiệp - Chương 3: Chế độ nhiệt của đất

Bài giảng môn "Khí tượng nông nghiệp - Chương 3: Chế độ nhiệt của đất" cung cấp cho người học các kiến thức về cân bằng nhiệt mặt đất, các đặc tính nhiệt lực của đất, các yếu tố ảnh hưởng đến nhiệt độ đất, biến thiên nhiệt độ đất, quy luật lan truyền nhiệt độ theo độ sâu, ảnh hưởng của nhiệt độ đất tới cây trồng,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Khí tượng nông nghiệp - Chương 3: Chế độ nhiệt của đất 7/18/15 Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ CHẾ ĐỘ NHIỆT CỦA ĐẤT CÂN BẰNG NHIỆT MẶT ĐẤT • Cân bằng nhiệt mặt đất • Các đặc tính nhiệt lực của đất • Định nghĩa: Hiệu số giữa phần năng lượng nhận được và mất đi của • Các yếu tố ảnh hưởng đến nhiệt độ đất mặt đất. Phương trình cân bằng nhiệt mặt đất: • Biến thiên nhiệt độ đất B’ = B + LE + V + Q – Trong đó: • Quy luật lan truyền nhiệt độ theo độ sâu – B: bức xạ thuần (net radiation) – L: tiềm nhiệt bốc hơi (latent heat) • Ảnh hưởng của nhiệt độ đất tới cây trồng – E: lượng nước bốc hơi (evaporation) – V: lượng nhiệt trao đổi với khí quyển (sensible heat) • Biện pháp cải thiện nhiệt độ đất – Q: lượng nhiệt trao đổi với lớp đất sâu • Ban ngày: B>0; LE, V, Q 0 mặt đất nóng lên • Ban đêm: B0; B’ 7/18/15 Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ LƯU LƯỢNG NHIỆT VÀ HỆ SỐ TRUYỀN NHIỆT CỦA ĐẤT CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI NHIỆT ĐỘ ĐẤT • Lưu lượng nhiệt của đất: là đại lượng dùng để chỉ lượng nhiệt được truyền từ lớp đất này đến lớp đất khác • Địa hình và địa thế của đất trong một khoảng thời gian xác định. Q = - . a. t.s – Ở BBC, đất dốc hướng nam luôn có nhiệt độ cao hơn hướng Bắc và ngược lại ở NBC. Q: lưu lượng nhiệt của đất (cal.cm -2)  : hệ số dẫn nhiệt của đất – Đất dốc hướng Nam có nhiệt độ cao hơn so với đất bằng phẳng t: đơn vị thời gian • Biện pháp làm đất: đất trồng trọt có biên độ nhiệt độ lớp đất a: gradient nhiệt độ của đất mặt cao hơn so với đất không trồng trọt. S: Diện tích • Thành phần cơ giới của đất dấu (-) chỉ chiều hướng truyền nhiệt • Lượng mùn trong đất Ban ngày a0, như vậy nhiệt độ truyền từ lớp đất mặt xuống lớp đất sâu. – Mùn làm giảm nhiệt dung và hệ số dẫn nhiệt của đất, tăng khả Ban đêm a>0 nên Q 7/18/15 Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ VAI TRÒ CỦA NHIỆT ĐỘ ĐẤT ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG • Quá trình nảy mầm của hạt giống – Sự nảy mầm chỉ xẩy ra trong khoảng nhiệt độ thích hợp, nhiệt độ càng cao càng thuận lợi cho quá trình nảy mầm VD: lúa chỉ nảy mầm khi nhiệt độ đất cao hơn 11oC; Toptimum của sắn MAus10 là 14.8oC – 36.6oC và MAus7 là 12.5oC – 39.8oC; Hạt hướng dương, ngô, đậu tương nảy mầm rất kém khi nhiệt độ ngày/đêm là 21/12oC ở tuần đầu sau khi gieo. • Hoạt động của bộ rễ – Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp đều có hại cho bộ rễ – Rễ cây nhạy cảm với nhiệt độ hơn so với bộ phận thân lá. – Nhiệt độ thấp làm ngưng trệ quá trình hút nước và dinh dưỡng của cây (≤ tbio-min) – Nhiệt độ cao hơn 35oC làm giảm sự phát triển của rễ cọc. • Hoạt động của vi sinh vật đất • Phong hoá đất • Sâu bệnh sống trong đất Nhiệt độ đất và tỷ lệ phát triển của hai giống sắn BIỆN PHÁP ĐIỀU TIẾT CHẾ ĐỘ NHIỆT CUA ĐẤT • Thay đổi nhiệt dung và hệ số dẫn nhiệt của đất: – Làm đất kỹ, bón phân hữu cơ và xới xáo thường xuyên để làm giảm nhiệt dung giúp đất hấp thu tốt bức xạ mặt trời. – Tưới nước đủ ẩm, làm tăng hàm lượng sét (cày sâu dần, tưới phù sa, bón Kaolinit…để làm tăng nhiệt dung của đất, giảm khả năng hấp thu nhiệt vào mùa hè. • Che phủ đất để chống bức xạ trực tiếp, ...