Bài giảng môn Sinh học động vật: Chương 3 - Nguyễn Hữu Trí

Bài giảng môn Sinh học động vật - Chương 3 "Hệ thụ cảm" gồm có các nội dung cụ thể sau: Các thụ quan ở da và nội quan, vị giác và khứ giác, thị giác, thính giác. Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Sinh học động vật: Chương 3 - Nguyễn Hữu Trí23/02/2016Chöông 3Chương 3 HỆ THỤ CẢMHeä thuï caûm• 1. Các thụ quan ở da và nội quan– a. Các thụ quan ở da– b. Các thụ quan nội quan• 2. Vị giác và khứu giác– a. Vị giác– b. Khứu giác• 3. Thị giác– a. Cấu trúc của mắt người– b. Sự nhận cảm ánh sáng và màu sắc• 4. Thính giác– a. Cấu trúc của tai người– b. Cơ chế thu nhận âm thanh23/02/2016 12:25 SA1Nguyễn Hữu Trí23/02/2016 12:25 SA‫ ﻬ‬Heä thuï caûm hay coøn ñöôïc goïi baèng caùc teânkhaùc nhau nhö cô quan caûm giaùc, cô quanphaân tích, giaùc quan, thuï quan.‫ ﻬ‬Heä thuï caûm laø cô quan chuyeân traùch goàmnhöõng teá baøo ñaõ bieät hoùa ñeå tieáp nhaän kíchthích töø moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trongñoái vôùi cô theå.‫ ﻬ‬Moâi tröôøng soáng luoân bieán ñoåi (caû beân ngoaøivaø beân trong) ñoøi hoûi cô theå phaûi phaûn öùng ñeåthích nghi.‫ ﻬ‬Ñieàu ñoù ñaûm baûo cho tính toaøn veïn thoángnhaát cuûa cô theå ñoái vôùi moâi tröôøng, ñaûm baûosöï caân baèng cho caùc heä thoáng soáng ñeå toàn taïivaø phaùt trieån.3Nguyễn Hữu TríCaáu taïo cô quan caûm giaùcHeä thuï caûm23/02/2016 12:25 SA2Nguyễn Hữu Trí• Cô quan caûm giaùc ñieån hình thöôøng coù 3 phaàn:– Boä phaän ngoaïi bieân– Boä phaän daãn truyeàn– Boä phaän trung öông23/02/2016 12:25 SA4Nguyễn Hữu TríDa ngöôøiXuùc giaùc•Caáu taïo goàm ba lôùp:– Lôùp bieåu bì (epidermis):– Lôùp da chính thöùc (Dermis)– Lôùp döôùi da (Hypodermis)• Xuùc giaùc hay cô quan caûmgiaùc da vaø noäi taïng baùo cho côtheå nhöõng caûm giaùc va chaïm,tieáp xuùc, noùng, laïnh vaø ñau.• Ñaây laø cô quan chieám dieäntích lôùn nhaát cô theå (khoaûng1,5 m2), moät mình noù chieámkhoaûng 16% troïng löôïng cô theå•23/02/2016 12:25 SA5Nguyễn Hữu Trí23/02/2016 12:25 SA6Nguyễn Hữu Trí123/02/2016Teá baøo cuûa bieåu moâBieåu bì• Bieåu bì laø bieåu moâ deït taàng coù söøng baophuû bao goàm chuû yeáu laø caùc teá baøo söøng,ngoaøi ra coøn coù ba loaïi teá baøo soá löôïng íthôn laø teá baøo saéc toá, teá baøo Langerhans vaøteá baøo Merkel.• Caùc teá baøo bieåu moâ coù tính hoùa söøng goïi laøteá baøo söøng (keratinocyte).• Ngöôøi ta thöôøng phaân bieät da daøy khoâng coùloâng vôùi da moûng coù loâng coù ôû nhieàu nôitrong cô theå23/02/2016 12:25 SA7Nguyễn Hữu TríMaøu daPhuï thuoäc vaøo3 loaïi saéc toáHemoglobin: do maïch maùu da cungcaápMelanin: do teá baøo saéc toá toång hôïpCarotene: thu ñöôïc töø caùc thöïcphaåm coù nguoàn goác thöïc vaät23/02/2016 12:25 SA9Nguyễn Hữu TríLôùp da chính thöùc23/02/2016 12:25 SA8Nguyễn Hữu TríTheå Meissner thu nhaän kích thích cô hoïc ma saùt.Theå Paccini thu nhaän kích thích cô hoïc aùp löïcTheå Krause thu nhaän kích thích nhieät ñoä laïnhTheå Ruffini thu nhaän kích thích nhieät ñoä noùngCaùc ñaàu muùt thaàn kinh thu nhaän kích thích ñau23/02/2016 12:25 SA10Nguyễn Hữu TríLôùp haï bì hay lôùp döôùi da• Ñöôïc taïo bôûi moâ lieân keát thöa coù chöùamoät khoái caùc teá baøo môõ goïi laø moâ môõdöôùi da (panniculus adiposus).• ÔÛ taàng döôùi cuøng tieáp xuùc vôùi cô quanbeân trong cô theå. Trong lôùp naøy, coù caùccaáu taïo nhö loâng (pili), moùng (ungues)vaø caùc loaïi tuyeán nhôøn, moà hoâi, söõa.• Haï bì thöôøng khoâng ñöôïc xem laø thaønhphaàn caáu taïo cuûa da, coù vai troø gaén keátda vaøo moâ keá caän moät caùch loûng leûo.• Ranh giôùi giöõa bieåubì vaø da chính thöùckhoâng baèng phaúng,caùc phaàn bì nhuù leângoïi laø nhuù bì (dermalpapilla) naèm xen giöõacaùc phaàn loõm xuoángcuûa bieåu bì ñöôïc goïilaønhuùbieåubì(epidemal ridge).23/02/2016 12:25 SA• Teá baøo söøng: Teá baøo chính cuûa bieåu moâ toång hôïpkeratin, moät protein sôïi giuùp cho da beàn vöõng vaøcoù khaû naêng baûo veä, coù tính chun giaõn, da coù theåtraûi roäng, bao phuû moät dieän tích lôùn trong caùctröôøng hôïp söng, phuø hay khi coù thai.• Teá baøo saéc toá: toång hôïp melanin, saéc toá da giuùpbaûo veä da khoûi söï huûy hoaïi cuûa tia cöïc tím (UV).• Teá baøo Langerhans: coøn goïi laø teá baøo tua nhaùnhcuûa bieåu moâ laø ñaïi thöïc baøo di cö töø tuûy xöôngvaøo, coù khaû naêng thöïc baøo caùc taùc nhaân xaâmnhieãm11Nguyễn Hữu Trí23/02/2016 12:25 SA12Nguyễn Hữu Trí223/02/2016Loâng toùcCaùc tuyeán cuûa da• Laø caùc caáu truùc söønghoùa, daøi, coù xuaátnguoàn töø bieåu bì. Maøusaéc, kích thöôùc, maätñoä loâng toùc khaùc nhautuøy thuoäc chuûng toäc,tuoåi taùc, giôùi tính vaøvuøng cô theå23/02/2016 12:25 SA• Tuyeán baõ (sebaceous gland)• Tuyeán moà hoâi (sweat gland)13Nguyễn Hữu TríChöùc naêng cuûa da• Da coù ba chöùc naêng chính:– Chöùc naêng baûo veä: choáng laïi caùctaùc duïng cô hoïc, choáng söï xaâmnhaäp cuûa vi khuaån vaø chaát ñoäc.– Chöùc naêng trao ñoåi chaát: nhö baøitieát moà hoâi, ñieàu hoøa thaân nhieät,laøm nhieäm vuï hoâ haáp.– Chöùc naêng caûm giaùc: da ñöôïc coi laøcô quan xuùc giaùc noùi chu ...