Bài giảng môn Sinh học động vật: Chương 8 - Nguyễn Hữu Trí

Bài giảng môn Sinh học động vật - Chương 8 "Hệ hô hấp" trình bày những nội dung cụ thể sau: Các hình thức hô hấp, sự trao đổi khí, sự điều hòa hô hấp, các hình thức của hô hấp, các sắc tố hô hấp. Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Sinh học động vật: Chương 8 - Nguyễn Hữu TríChöông 8Chương 8. HỆ HÔ HẤPHeä hoâ haápI. CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP• 1. Bề mặt hô hấp• 2. Mang• 3. Ống khí• 4. PhổiII. SỰ TRAO ĐỔI KHÍ• 1. Sự trao đổi khí ở phổi• 2. Sự trao đổi khí ở môIII. SỰ ĐIỀU HÒA HÔ HẤP23/02/2016 1:21 SA1Nguyễn Hữu Trí23/02/2016 1:21 SA2Nguyễn Hữu TríThuaät ngöõSöï hoâ haápHoâ haáp beân ngoaøi(External Respiration):söï trao ñoåi khí xaûy ragiöõa maùu vaø caùc pheánangHoâ haáp beân trong(Internal Respiration):Söï trao ñoåi khoâng khíxaûy ra giöõa doøng maùuvaø caùc teá baøo cuûa moâHoâ haáp teá baøo (Cellular Respiration): xaûy ra trong tytheå (Mitochondria) laø phaûn öùng bieán döôõng söû duïng O2vaø phoùng thích CO2 trong suoát quaù trình toång hôïp ATP23/02/2016 1:21 SA3Nguyễn Hữu TríSöï hoâ haáp laø quaù trình ñoäng vaät traoñoåi khí vôùi moâi tröôøng.Hoâ haáp goàm söï thu nhaän O2, vaänchuyeån vaø cung caáp O2 cho caùc teábaøo, söï vaän chuyeån vaø thaûi CO2.Caàn phaân bieät vaø khoâng bò laãn loängiöõa söï hoâ haáp cuûa cô theå vaø quaùtrình hoâ haáp teá baøo23/02/2016 1:21 SA4Nguyễn Hữu TríCaùc hình thöùc cuûa hoâ haáp1. Caùc hình thöùc hoâ haáp23/02/2016 1:21 SA5Nguyễn Hữu Trí• (a) Khoâng khí ñöôïc khueách taùn tröïc tieáp qua beà maëtcuûa caùc sinh vaät ñôn baøo.• (b) Löôõng cö vaø nhieàu loaøi ñoäng vaät hoâ haáp qua da cuûachuùng.• (c) Da gai coù moät nhuù nhoâ ra, giuùp laøm gia taêng beà maëthoâ haáp.• (d)Hoâ haáp ôû coân truøng thoâng qua heä thoáng oáng khíthoâng ra ngoaøi.• (e) Mang cuûa caù cung caáp moät beà maët lôùn vaø taïo radoøng ngöôïc ñeå trao ñoåi khoâng khí.• (f) Pheá nang cuûa ñoäng vaät coù vuù cung caáp moät beà maëtlôùn ñeå hoâ haáp, nhöng khoâng cho pheùp trao ñoåi doøngngöôïc.23/02/2016 1:21 SA6Nguyễn Hữu TríCaùc hình thöùc cuûa hoâ haápCaùc hình thöùc cuûa hoâ haáp• 1. Beà maët hoâ haáp– ÔÛ ñoäng vaät ñôn baøo vaø ña baøo baäc thaáp(giun deïp nhoû) khí O2 vaø CO2 laø söï khueáchtaùn tröïc tieáp qua maøng teá baøo.– ÔÛ giun ñaát vaø eách nhaùi, O2 khueách tan quabeà maët aåm öôùt vaø vaøo trong caùc mao maïchnaèm döôùi da vaø CO2 khueách taùn theo chieàungöôïc laïi.– Toác ñoä trao ñoåi khí chaäm23/02/2016 1:21 SA7Nguyễn Hữu TríBeà maët coù dieän tích lôùn laø nôi dieãn ra söï khueách taùnKhoâng khí ôû ñoäng vaät: mang thích nghi vôùi quaù trìnhtrao ñoåi khoâng khí trong nöôùc caû beân ngoaøi (a) vaø beântrong (b). Phoåi (c) vaø khí quaûn (d) laø nhöõng cô quan traoñoåi khí ôû treân caïn23/02/2016 1:21 SA9Nguyễn Hữu TríÔÛ ñaèng sau khoang mieäng, trong haàu nöôùc ñi qua bôø beântreân beà maët trao ñoåi khoâng khí cuûa mang, ñoàng thôøi maùutrong caùc maïng mao maïch ôû mang chaûy theo höôùngngöôïc laïi goïi laø trao ñoåi doøng ngöôïcKhoâng coù doøng ngöôïc veà lyù thuyeát caù chæ thu nhaän ñöôïc50% oxy hoøa tan trong nöôùc, coøn vôùi trao ñoåi doøngngöôïc nhau moät vaøi loaøi caù coù theå thu nhaän tôùi 85% oxyhoøa tan trong nöôùc.23/02/2016 1:21 SA11Nguyễn Hữu Trí23/02/2016 1:21 SA8Nguyễn Hữu Trí2. MangÔÛ moâi tröôøng nöôùc cô quan hoâ haáp laømang, quaù trình trao ñoåi khí ñöôïc thöïchieän khi nöôùc ñöôïc eùp qua caùc laù mang.Mang caù coù ñaëc ñieåm laø nöôùc vaø doøngmaùu chaûy theo caùc höôùng ngöôïc nhau doñoù caûi tieán vieäc thu nhaän O2.23/02/2016 1:21 SA10Nguyễn Hữu Trí3. OÁng khíMoâi tröôøng caïn ôû coân truøng laø oáng khí, caùcoáng naøy môû ra ngoaøi qua loã thôû. Caùc oáng roãngchöùa ñaày khoâng khí phaân nhaùnh trong moät heäthoáng caùc ñöôøng oáng daãn khoâng khí raát nhoûxuyeân saâu vaøo trong cô theå ñoäng vaät.23/02/2016 1:21 SA12Nguyễn Hữu Trí4. PhoåiÔÛ löôõng theâ – boø saùt –chim – thuù laø phoåi.Phoåi khaùc nhau veà hìnhdaïng vaø caáu truùc: ÔÛeách nhaùi phoåi laø nhöõngtuùi nhoû, thaønh nhaún, beàmaët töông ñoái nhoû.Boø saùt coù phoåi phöùctaïp hôn, vôùi beà maëtroäng hôn.Chim vaø ñoäng vaät coùvuù coù nhieàu pheá nangnhoû laøm taêng dieän tíchtieáp xuùc.23/02/2016 1:21 SA13Nguyễn Hữu Trí23/02/2016 1:21 SA14Nguyễn Hữu TríPhoåi cuûa löôõng cöEÁch nhaùi, kyø gioâng vaø caù phoåi coù nhöõngtuùi gioáng traùi banh , thaønh nhaün vôùi beàmaët töông ñoái nhoû ñeå trao ñoåi khí23/02/2016 1:21 SA15Nguyễn Hữu TríChim hoâ haáp nhö theá naøo?Nhieàu loaøi chim coù khaû naêng chòu ñöïng ñöôïc traïngthaùi trao ñoåi chaát ôû möùc ñoä cao thaäm chí trong ñieàukieän khaéc nghieät veà oxy23/02/2016 1:21 SA16Nguyễn Hữu TríChim hoâ haáp nhö theá naøo?Hai phổi ở chim tương đối nhỏ và có mô xốpđặc. Tuy nhiên nó còn thêm chín hay nhiều hơntúi không khí rỗng nối với phổi và chứa đầytrong khoang cơ thể. Những túi này giống nhưnhững trái banh làm nhẹ cơ thể và làm nơi dựtrữ cho không khí sẽ tới phổi sau đó.Quaù trình hoâ haáp cuûa chim goàm hai chu kì.Chu kì 1: Khí hít vaøo ñöôïc daãn thaúng töø khí quaûn ra caùc tuùisau vaø sau ñoù ñi ...