Bài giảng môn Thạch học cơ sở

Bài giảng Thạch học cơ sở gồm có những nội dung chính sau: Quang học tinh thể, thạch học đá magma, đại cương về đá magma, mô tả các đá trầm tích, thạch học đá biến chất, mô tả các đá biến chất,... mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Thạch học cơ sở bμi gi¶ng th¹ch häc c¬ së Më ®Çu 1- §èi t−îng nghiªn cøu cña m«n häc: + Kh¸i niÖm chung vÒ ®Êt ®¸: Theo quan niÖm th«ng th−êng th× trªn bÒ mÆt Tr¸i ®Êt bao gåm hai lo¹i ®Êt vµ ®¸. Chóng cã thÓ lµ hai ®èi t−îng cña hai lÜnh vùc khoa häc kh¸c nhau, còng cã thÓ lµ ®èi t−îng cña cïng mét lÜnh vùc khoa häc. VÝ dô: ®Êt lµ ®èi t−îng cña ngµnh Thæ nh−ìng häc (l−u ý ®ã lµ ®Êt thæ nh−ìng), ®¸ lµ ®èi t−îng cña ngµnh Th¹ch häc-Kho¸ng vËt, nh−ng c¶ ®¸ vµ ®Êt ®Òu lµ mét trong c¸c ®èi t−îng cña ngµnh X©y dùng, ®Æc biÖt lµ chuyªn s©u §Êt x©y dùng-§Þa chÊt c«ng tr×nh. Theo chuyªn s©u §Êt x©y dùng-§Þa chÊt c«ng tr×nh th× trong tù nhiªn ®Êt ®¸ bao gåm c¸c lo¹i sau: - §¸ cøng: lµ c¸c ®¸ cã liªn kÕt kiÕn tróc bÒn (mµ b¶n chÊt lµ liªn kÕt hãa häc). Chóng th−êng cã ®é bÒn cao vµ Ýt thay ®æi khi b·o hoµ n−íc. Trong ®¸ cøng cã c¸c lo¹i ®¸ magma, trÇm tÝch, biÕn chÊt. - §Êt ph©n t¸n: bao gåm c¸c ®Êt cã liªn kÕt kiÕn tróc b¶n chÊt vËt lý (liªn kÕt ph©n tö, liªn kÕt ion-tÜnh ®iÖn, mao dÉn vµ tõ tÝnh). Chóng cã ®é bÒn thÊp vµ thay ®æi nhiÒu khi b·o hoµ n−íc. - Ngoµi ra trong tù nhiªn cßn tån t¹i nh÷ng nhãm ®Êt ®Æc biÖt nh− bïn, ®Êt thæ nh−ìng (cã ®é ph× nhÊt ®Þnh), ®¸ nh©n t¹o (®Êt ®¸ ®−îc ®Çm nÐn b»ng nhiÒu ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau hoÆc gia cè b»ng ph−¬ng ph¸p xi m¨ng hãa, v«i hãa, kiÒm hãa. + Kh¸i niÖm vÒ ®¸ theo chuyªn ngµnh Th¹ch häc: Th¹ch häc lµ m«n häc nghiªn cøu c¸c ®¸ cÊu t¹o nªn Vá Tr¸i ®Êt. §¸ lµ tËp hîp cã quy luËt cña mét hay nhiÒu kho¸ng vËt t¹o thµnh c¸c thÓ ®Þa chÊt ®éc lËp. Mçi thÓ ®Þa chÊt ®éc lËp ph¶i cã 3 ®iÒu kiÖn: - ThÓ ®ã ph¶i ®−îc ph©n biÖt râ rÖt víi c¸c khèi xung quanh vµ chøng tá r»ng nguån gèc thµnh t¹o cña nã ph¶i do nh÷ng qu¸ tr×nh ®Þa chÊt riªng (d¹ng n»m cña ®¸) - ThÓ ®ã cã thµnh phÇn vËt chÊt x¸c ®Þnh, kh¸c biÖt víi thµnh phÇn vËt chÊt cña c¸c khèi kh¸c bao quanh (thµnh phÇn hãa häc vµ thµnh phÇn kho¸ng vËt).nhieu.dcct@gmail.com 1 1 - Gi÷a c¸c hîp phÇn t¹o ®¸ cã mét c¸ch thøc kÕt hîp riªng biÖt (cÊu t¹o vµ kiÕn tróc). §¸ cã thÓ tån t¹i d−íi d¹ng r¾n (nh− ®¸ granit, ®¸ v«i, ®¸ bazan), d¹ng bë rêi (nh− c¸t, bét...) hoÆc d¹ng dÎo (sÐt). + Ph©n biÖt c¸c kh¸i niÖm kho¸ng vËt, ®Êt, quÆng: - Kho¸ng vËt lµ mét hîp chÊt hãa häc tù nhiªn cã c«ng thøc hãa häc vµ cÊu tróc nhÊt ®Þnh. VÝ dô canxit cã thµnh phÇn hãa häc lµ CaCO3, cÊu tróc tinh thÓ hÖ 3 ph−¬ng. Nã lµ thµnh phÇn kho¸ng vËt chñ yÕu cña ®¸ v«i vµ ®¸ hoa. - QuÆng lµ nh÷ng thµnh t¹o kho¸ng vËt hoÆc ®¸ mµ ta cã thÓ dïng trùc tiÕp hoÆc lÊy ra nh÷ng chÊt cã Ých phôc vô cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. ChÝnh v× vËy mµ cã nh÷ng lo¹i ®¸ hay kho¸ng vËt vµo thêi ®iÓm nµo ®ã kh«ng ph¶i lµ quÆng nh−ng vµo thêi ®iÓm kh¸c l¹i trë thµnh quÆng cho 1 quèc gia v× nã cã thÓ dïng cho nÒn kinh tÕ cña quèc gia ®ã. - §Êt lµ s¶n phÈm phong hãa cña c¸c ®¸. 2- VÞ trÝ cña m«n häc vµ t−¬ng quan cña nã víi c¸c khoa häc kh¸c: - Th¹ch häc nghiªn cøu c¸c lo¹i ®¸ kh«ng nh÷ng vÒ ph−¬ng diÖn thµnh phÇn, cÊu tróc mµ cßn vÒ ph−¬ng diÖn thÕ n»m ®Þa chÊt, nguån gèc vµ ý nghÜa cña chóng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. V× vËy nã lµ mét khoa häc ®Þa chÊt, mét m«n khoa häc kh«ng thÓ thiÕu ®−îc ®èi víi c¸c ngµnh khoa häc cã liªn quan ®Õn Vá Tr¸i ®Êt: §Þa chÊt c«ng tr×nh, §Þa chÊt thñy v¨n, §Þa chÊt th¨m dß, §Þa chÊt kho¸ng s¶n, §Þa vËt lý, §Þa chÊt dÇu, §Þa chÊt má... §Æc biÖt ®èi víi §Þa chÊt c«ng tr×nh, viÖc ph©n biÖt ®−îc c¸c lo¹i ®¸ sÏ cã nhiÒu thuËn lîi cho viÖc sö lý nÒn mãng khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh. §Ó nghiªn cøu ®−îc m«n th¹ch häc th× nhµ nghiªn cøu cÇn ph¶i cã kiÕn thøc cña c¸c m«n häc Hãa, Hãa-lý, Hãa ph©n tÝch, VËt lý, §Þa chÊt ®¹i c−¬ng, Tinh thÓ-kho¸ng vËt... - Chuyªn ngµnh th¹ch häc bao gåm hai bé phËn: th¹ch häc m« t¶ (petrographie) vµ th¹ch luËn (petrologie). 3- C¬ së chung ®Ó ph©n lo¹i ®¸: ViÖc ph©n lo¹i ®¸ cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. Còng nh− c¸c ngµnh khoa häc kh¸c, viÖc ph©n lo¹i ph¶i ®−îc dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n vµ quan ...