Bài giảng môn Y HỌC CỔ TRUYỀN - Bài 5

Bài 2: thuốc cổ phương “Tứ vật Đào Hồng thang” gia giảm: Xuyên khung 12g Đào nhân 10g Đương quy 16g Hồng hoa 10g Sinh địa 12g Trần bì 8g Bạch thược 12g Hương phụ chế 8g (Sắc uống ngày 1 thang) 8. Tư vấn 8.1. Điều dưỡng: hướng dẫn bệnh nhân tự xoa bóp hàng ngày .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Y HỌC CỔ TRUYỀN - Bài 5 Bµi 2: thuèc cæ ph¬ng “Tø vËt §µo Hång thang” gia gi¶m: Xuyªn khung 12g §µo nh©n 10g §¬ng quy 16g Hång hoa 10g Sinh ®Þa 12g TrÇn b× 8g B¹ch thîc 12g H¬ng phô chÕ 8g (S¾c uèng ngµy 1 thang) 8. T vÊn 8.1. §iÒu dìng: híng dÉn bÖnh nh©n tù xoa bãp hµng ngµy Gi÷ Êm vïng mÆt bªn liÖt (thÓ do l¹nh). Híng dÉn vÖ sinh r¨ng, miÖng, m¾t: + ¡n xong ph¶i mãc hÕt thøc ¨n ®äng trongmiÖng + Sóc miÖng s¹ch sau khi ¨n. + §eo kÝnh b¶o vÖ m¾t khi ®i ra ngoµi + Nhá thuèc ®au m¾t hµng ngµy. TËp vËn ®éng c¬ nhai b»ng c¸ch nhai kÑo caosu. §éng viªn vµ gi¶i thÝch cho bÖnh nh©n yªnt©m ®iÒu trÞ kh«ng dïng Strychnin sulfat vµ chÕ phÈm cån cã M·tiÒn ®Ó tiªm, xoa bãp. 8.2. Phßng bÖnh: - Khi cha m¾c bÖnh: + Lo¹i trõ c¸c yÕu tè nguy c¬ b»ng c¸ch tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©ybÖnh nh: tr¸nh l¹nh: MÆc ®ñ Êm khi trêi l¹nh, tr¸nh giã l¹nh khi thay®æi thêi tiÕt, tr¸nh ma, kh«ng nªn ®i ch¬i khuya. Phßng c¸c bÖnh nhiÔm trïng ë tai, gi÷ vÖ sinh tai mòi häng,r¨ng, ph¸t hiÖn sím vµ ®iÒu trÞ sím c¸c bÖnh tai, mòi, häng, r¨ng ®Ótr¸nh biÕn chøng. N©ng cao thÓ tr¹ng: rÌn luyÖn th©n thÓ, luyÖn tËp dìng sinh,xoa bãp vïng mÆt thêng xuyªn ®Ó th«ng kinh ho¹t l¹c. Næi mÈn dÞ øng I. Môc tiªu 1. Tr×nh bµy ®îc nguyªn nh©n, c¬ chÕ bÖnh sinh næi mÈn dÞ øngtheo YHCT 2. M« t¶ ®îc triÖu chøng l©m sµng hai thÓ næi mÈn dÞ øng theoYHCT 3. Lùa chän ®îc ph¬ng ph¸p ®iÒu trÞ vµ phßng bÖnh hai thÓnæi mÈn dÞ øng theo YHCT. II. Néi dung A. Quan niÖm cña YHH§ vÒ næi mÈn dÞ øng: 97 Næi mÈn dÞ øng lµ triÖu chøng bÖnh thêng gÆp, diÔn biÕn theo2 thÓ sau: - ThÓ cÊp tÝnh: t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu trÞ t¬ng ®èi dÔ dµng. - ThÓ m¹n tÝnh: thêng g©y nhiÒu phiÒn phøc vµ ®iÒu trÞ Ýt kÕtqu¶. Cã thÓ lµ triÖu chøng b¸o hiÖu cña mét bÖnh hÖ thèng. 1. Nguyªn nh©n, c¬ chÕ bÖnh sinh, dÞch tÔ häc cña næi mÈn dÞøng + C¨n nguyªn: - Do yÕu tè vËt lý: chÈn ®o¸n dùa vµo hái bÖnh cã thÓ lµm t¸ihiÖn c¸c yÕu tè g©y bÖnh: chøng da vÏ næi, næi mÈn do nãng, næimÈn dÞ øng do l¹nh... - Do tiÕp xóc: cã thÓ do thuèc, thøc ¨n, cá c©y, ®å trang søc,ho¸ chÊt, c¸c vËt phÈm kh¸c cña sóc vËt... - Do thuèc chÈn ®o¸n dùa vµo hái bÖnh vµ test da..., do thøc¨n, do nhiÔm trïng. - Do h« hÊp: thêng x¶y ra theo mïa vµ hay phèi hîp víi viªmmòi dÞ øng, hen phÕ qu¶n. - Do tiªu ho¸: ®au bông cïng víi ®ît næi mÈn ®á ngøa toµnth©n. + C¬ chÕ bÖnh sinh vµ dÞch tÔ häc: MÊy chôc n¨m qua sè ngêi m¾c bÖnh dÞ øng cã xu híng t¨ng nhanh ë nhiÒu níc: §øc, Ph¸p, Liªn X« cò (cã kho¶ng 25 - 30% d©n sè cã nh÷ng biÓu hiÖn vµ héi chøng dÞ øng). Theo thèng kª OMS n¨m 1968 ë Hoa Kú sè ngêi m¾c bÖnh hen phÕ qu¶n gÊp 147 lÇn ngêi bÖnh lao vµ gÇn 9 lÇn sè ngêi bÖnh ung th. Nh÷ng ch¬ng tr×nh nghiªn cøu dÞ øng ë ViÖt Nam trong 30n¨m qua cho thÊy sè ngêi m¾c bÖnh dÞ øng t¨ng nhanh trong nh÷ngn¨m gÇn ®©y. Gåm nhiÒu lo¹i víi nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhauhoÆc do thuèc, thùc phÈm, ho¸ chÊt, bôi nhµ, viªm xoang, viªm phÕqu¶n d¹ng hen, hen phÕ qu¶n, mÒ ®ay, sÈn ngøa, phï Quincke, hångban c¸c lo¹i, chµm s÷a, viªm da tiÕp xóc vµ nh÷ng bÖnh dÞ øng nghÒnghiÖp kh¸c. Cho ®Õn thÕ kû thø 19, viÖc gi¶i thÝch c¬ chÕ bÖnh sinh cña hiÖntîng ph¶n øng vÒ dÞ øng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nh÷ng c«ngtr×nh nghiªn cøu vÒ cho¸ng ph¶n vÖ ®¹t kÕt qu¶ râ rÖt trong c¸c thÝnghiÖm cña Richetch (1850 - 1935) vµ Portier P (1866 - 1963). TõhiÖn tîng cho¸ng ph¶n vÖ hai «ng ®· ®Æt c¬ së khoa häc nghiªncøu, ®iÒu trÞ hµng lo¹t bÖnh nh©n dÞ øng kh¸c nhau nh: viªm mòi dÞøng, c¸c bÖnh dÞ øng do phÊn hoa, hen phÕ qu¶n... Sù ph¸t hiÖncho¸ng ph¶n vÖ ®îc tÆng gi¶i thëng N«bel n¨m 1913, sau ®ãngêi ta ®· biÕt ®Õn mét sè hiÖn tîng dÞ øng kh¸c. C«ng t¸c chÈn 98®o¸n, phßng bÖnh, ®iÒu trÞ vµ cÊp cøu nh÷ng bÖnh dÞ øng ®· cãnhiÒu tiÕn bé. C¬ chÕ ph©n tö cña c¸c bÖnh dÞ øng: hÖ miÔn dÞch ®ãng métvai trß quan träng trong cuéc sèng con ngêi. Gi¸ trÞ ®Æc biÖt cñahÖ miÔn dÞch ®ã lµ kh¶ n¨ng cña c¸c tÕ bµo miÔn dÞch nhËn biÕt®îc c¸c chÊt l¹ (c¸c kh¸ng nguyªn) x©m nhËp vµo c¬ thÓ vµ tiÕp®ã lµ sù ®¸p øng miÔn dÞch theo nh÷ng c¬ chÕ ®Æc hiÖu, t¹o nªnnh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña sù h×nh thµnh kh¸ng thÓ. Ngµy nay mét vÊn ®Ò hÕt søc cÊp thiÕt ®Æt ra tríc Y häc hiÖn®¹i ®ã lµ vÊn ®Ò dÞ øng. T×nh h×nh « nhiÔm m«i trêng do nhiÒu lo¹iho¸ chÊt cã h¹i g©y lªn sù mÉn c¶m trong nh©n d©n còng nh viÖc södông c¸c chÊt nµy ...