Bài giảng Ngộ độc cá nóc - GS.TS. Nguyễn Thị Dụ

Mời các bạn tham khảo bài giảng Ngộ độc cá nóc do GS.TS. Nguyễn Thị Dụ để biết được đặc điểm của cá nóc; những độc tố có trên cá nóc; cách xử trí đối với trường hợp bị ngộ độc cá nóc. Bài giảng phục vụ cho các bạn chuyên ngành Y tế và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngộ độc cá nóc - GS.TS. Nguyễn Thị Dụng é ®é c c ¸ Nã c GS .TS .Ng uy ÔnThÞDôI.§ ¹ ic ¬ng :Tö vo ng rÊtc ao (50%),v×c ¬thÓbÞnhiÔm ®é c thÇnkinh(Te tro do to xin).C¸ nã c (c ¸ c ã c To adfis h),hä te tro do ntifo rme s ,s è ng ë nhiÒun¬itrª nthÕg ií iví ihµng tr¨ mlo µi:ë Mü(g ä ilµBlo wFis h),ë CuBa(g ä ilµTambo re s ),ë Ên§ é (g ä ilµs we llfis h,ke nd),ë NhËtB¶n(g ä ilµFug u)...ë ViÖtNamc ¸ nã c c ò ng c ã g Çn20lo µi. C¸ nã c s è ng ë n í c mÆnnhiÒuh¬në n í c ng ä t. ë n í c ta c ¸ nã c g Æp nhiÒuë c¸ c tØnh miÒn Trung ( Qu¶ng Ng ∙ i, Qu¶ng Nam, Hµ TÜnh, Qu¶ng Ninh,H¶iPhßng ...)H×nh d¹ ng : Th©n ng ¾n tõ 4 20c m,c h¾c , th ê ng c ã nhiÒu mµu s ¾c , dac ø ng r¸ p,vÈyng ¾n.§ Çuc ¸ to ,m¾tlå i,kh«ng c ã vÈyl ng vµbô ng ,nh ng lë mc hë m ®Çy g ai, bô ng c ¸ th ê ng to tùph×nhlª n nh qu¶bã ng , n»m ng ö a tùtr«i the o dßng n í c . ChÊt ®é cte tro do to xin tËp trung ë da, rué t, g an,c ¬ bô ng , tinh ho µn vµ nhiÒu nhÊt ëtrø ng c ¸ ,v×vËyc o nc ¸ i®é c h¬nvµ®ÆcbiÖtmï ac ¸ ®Î trø ng .häC¸nãc b ar¨ng (Trio d o ntid ae )HäC¸nãc hß m (Os trac io ntid ae )häc ¸nãc nhÝm (d io d o ntid ae )häc ¸nãc (te trao d o ntid ae )b¹ch tuéc vßng xanh.ChÊt®é c te tro do to xin(ttx)C11 h 17 o 8 n 3©y lµ mét chÊt ®éc thÇn kinh, chÊt nµy rÊt ®éc©y tö vong cao, ®î c ph© n lËp tõ mét sè lo¹i vihuÈn: epiphytic bacterium, vibrio species,seudomonas species (Y asumoto 1987). Ngoµi¸ nãc cã thÓt× m thÊy chÊt ®éc nµy ë da vµ néing con sagi«ng, kú nh«ng, b¹ch tuéc vßnganh, Õch Mü..Tetrodotoxin lµ chÊt kh«ng ph¶i proteine, tan trongn í c, kh«ng bÞ nhiÖt ph¸ huû, nÊu chÝn hay ph¬ikh«, sÊy, ®éc chÊt vÉn tån t¹i ( cã thÓbÞph© n huû ë 0100 C trong m«i tr êng kiÒm hay acid ).Tetrodotoxin ®î c ph¸t hiÖn bëi thö nghiÖm sinhhäc ví i chuét hay ph ¬ng ph¸p quang phæhuúnhquang, s¾ c khÝlí p máng, s¾ c kÝláng cao ¸p. C¬chÕg© y ®éc cña tetrodotoxin trong c¬thÓlµ øc chÕho¹t®éng b¬m kªnh Na vµ K qua mµng tÕ bµo, ngõngdÉn truyÒn thÇn kinh - c¬g© y liÖt c¬.Khi ¨ n c ¸ TTX ® î c hÊp thô nhanhqua® ê ng rué t,d¹ dµytro ng 515ph,c ã tµiliÖunã ic ã thÓhÊpthô quada.§ Ønh c ao TTX tro ng m¸ u lµ 20 ph vµth¶itiÕtquan í c tiÓus au30phtí i34g iê .LD50c ho c hué t=10 g/kg .III.ChÈn®o ¸ nS au ¨ n c ¸ nã c 510phó t 3g iê xuÊt hiÖn tª m« i, l ì i, må m, mÆt, mÊt c ¶m g i¸ c ë ®Çu ng ã n tay vµ c h©n, ®au ®Çu, v∙ må h« i, buå n n« n vµ n« n, ®au bô ng , t¨ ng tiÕt n í c bä t, lo ¹ nng « n,mÊtphè ihî p,yÕuc ¬,mÖtl¶,®å ng tö g i∙ n, liÖt c ¬ tiÕn triÓn, tÝm, c o g iËt, ng õ ng h« hÊp, h¹ HA vµ h« nmª . Tö vo ng 4 24 g iê s aukhing é ®é c ,c ao nhÊtlµ6g iê ®Çu. XN:CTM:t¨ ng b¹ c hc Çu T×m TTX, khã thùc hiÖn vµ kh« ng c ÇnthiÕt:c ¸ c thö ng hiÖms inhhä c . Ng uyª nnh©ntö vo ng lµliÖtc ¬h« hÊp vµh¹ huyÕt¸ pIV.H í ng dÉnxö trÝ:hå is ø c HHlµc ¬b¶nnhÊt1.T¹ i nhµ vµ n¬i ¨ n c ¸ : Ng ay khi c ã dÊu hiÖu ®Çutiª n: Thanho ¹ t:30g +250ml n í c s ¹ c h quÊy ®Òu: uè ng hÕt mé tlÇn, ë trÎ 112 tuæi uè ng 25g , trÎ d í i 1 tuæi 1g /kg .Cã thÓ uè ng 1 lä antito x 30ml ( ë NL vµ trÎ lí n ),d í i 1 tuæi uè ng 1/4 lä , rå i ® a ®Õn bÖnh viÖn g ÇnnhÊtng ayb»ng xe c Êpc ø u.Uè ng than ho ¹ t s í m tr í c 1g iê s au khi ¨ n c ¸ s Ï c ã hiÖuqu¶c ao lo ¹ ibá c hÊt®é c . 2.Trª nxe c Êpc ø u: Than ho ¹ t: 30g + 250ml n í c s ¹ c h quÊy ®Òu uè ng hÕtmé tlÇnnÕuc h a® î c uè ng vµBNc ßn tØ nh. NÕu c o g iËt: TB 2,5 5mg s e duxe n tr í c uè ng thanho ¹ t. Thë O2 vµ bã p bã ng ambu nÕu BN tÝm vµ ng õ ng thë ,®ÆtNKQ,b¬mbã ng c hÌ n(nÕuc ã ®iÒukiÖn) ®Ótr¸ nhs Æc . § ÓBNn»mng hiª ng tr¸ i,®ÇuthÊptr¸ nhs Æc TruyÒndÞc hvµduytr×huyÕt¸ p: Cho atro pinnÕunhÞpc hËmTruyÒndo pamin(ho Æc kÕthî pdo butamin)nÕutô thuyÕt¸ p:liÒu310 g /kg /phó t(ng ê ilí n+trÎ c o n)200mg +250NaCl0,9 ho ÆcGlu5%:liÒu5 g /kg /phó t,ho Æc truyÒnadre nalin[ho Æc kÕthî pno radre nalinliÒu0,030,3 g /kg /phó t(ng ê ilí nvµtrÎ c o n)]®Óduytr×HA>90mmHg . 3.T¹ iKho aCÊpc ø uvµChè ng ®é c :Chñ yÕu lµ ®iÒu trÞ hç trî : hå i s ø c h«hÊp, tuÇn ho µn b¶o ®¶m c hø c n¨ ngs è ng*NÕuBN®Õns í m tr í c 3g iê : +B¶o ®¶m® ê ng dÉnkhÝtr í c RDD:®ÆtNKQ,b¬m bã ng c hÌ n. + RDD dÞc h bic abo nat Natri 2% ho Æc 0,14% lµ tè t nhÊt nÕu kh« ng NaCl 0,9%. Mç i lÇn dÞc h vµo 150 200ml ho Æc 10ml/kg ë trÎ ...