Bài giảng Nhân giống cây trồng (Nghề: Khuyến nông lâm) - Trường Cao Đẳng Lào Cai

(NB) Bài giảng Nhân giống cây trồng trang bị cho học viên những kiến thức cơ bản về kỹ thuật thu hái, chế biến hạt giống và nhân giống một số loài cây ăn quả bằng phương pháp vô tính, những biện pháp kỹ thuật, kỹ năng nghề quan trọng để người học có thể tự nhân giống cây trồng phục vụ cho gia đình và địa phương, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế- xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nhân giống cây trồng (Nghề: Khuyến nông lâm) - Trường Cao Đẳng Lào Cai TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ LÀO CAI KHOA NÔNG LÂM NGHIỆP BÀI GIẢNG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG SỐ GIỜ: 75 NGHỀ KHUYẾN NÔNG LÂM (Lưu hành nội bộ) Tác giả: Vũ Thị Hồng Yến Lào Cai, tháng 3 năm 2015 1 LỜI NÓI ĐẦU Mô đun “Nhân giống cây trồng” là một trong số những mô đun bắt buộc trong chương trình đào tạo hệ trung cấp nghề Khuyến nông lâm. Mô đun này trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản về kỹ thuật thu hái, chế biến hạt giống và nhân giống một số loài cây ăn quả bằng phương pháp vô tính, những biện pháp kỹ thuật, kỹ năng nghề quan trọng để người học có thể tự nhân giống cây trồng phục vụ cho gia đình và địa phương, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế- xã hội. Mô đun còn trang bị thêm cho học sinh chuyên ngành Khuyến nông lâm có những kiến thức bổ ích về những vấn đề liên quan đến bảo quản hạt giống, thiết kế quy hoạch vườn ươm và chăm sóc cây con ở vườn ươm…, giúp các em ra trường có thể tham gia công tác ở các lĩnh vực Khuyến nông lâm, Bảo vệ thực vật, trồng trọt, chỉ đạo, quản lý sản xuất ở gia đình và địa phương. Bố cục của giáo trình gồm có 5 bài, bao gồm những kiến thức về lý thuyết và thực hành. Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo nhiều giáo trình, sách tham khảo của các trường đại học và của các tác giả có chuyên môn sâu về những lĩnh vực có liên quan. Tuy có nhiều cố gắng nhưng không tránh khỏi những thiếu xót, chúng tôi rất mong muốn nhận được những ý kiến tham gia, đóng góp của các chuyên gia và đông đảo bạn đọc. Xin trân thành cảm ơn. Tác giả 2 HƯỚNG DẪN NGHIÊN CỨU GIÁO TRÌNH Nhân giống cây trồng là mô đun bắt buộc trong chương trình đào tạo hệ trung cấp nghề Khuyến nông lâm, nhằm trang bị cho người học những kiến thức cần thiết về thu hái, chế biến, bảo quản hạt giống, các phương pháp nhân giống vô tính cây ăn quả và những kỹ năng nghề cần thiết để cây trồng cho năng suất cao, chất lượng sản phẩm tốt, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội và môi trường cho người sản xuất, vùng sản xuất. Trong quá trình học, mô đun có liên quan với các môn: Đất và phân bón, Nông lâm kết hợp, Trồng cây ăn quả. Mô đun này được bố trí học sau các môn học bắt buộc, giúp cho người học vận dụng kiến thức, kỹ năng trong việc tổ chức sản xuất, sử dụng đất đai có hiệu quả, sản phẩm sản xuất ra đáp ứng được nhu cầu thị trường. Giáo trình có 5 bài, giảng dạy 24 giờ lý thuyết, 47 giờ thực hành và 4 bài kiểm tra. Mỗi một bài học đều có bài thực hành. Người học được kiểm tra đánh giá 4 lần theo 2 nội dung chính: Đánh giá kiến thức và kỹ năng. Nội dung tập trung trong các bài 2, 3, 4, 5. Phương pháp giảng dạy: Sử dụng phương pháp dạy học lấy người học làm trung tâm. Giảng giải kết hợp làm mẫu và có ví dụ minh họa bằng hình ảnh thực tế, mô hình và rèn luyện kỹ năng thực hành tại vườn ươm, trang trại, vườn hộ gia đình... để củng cố kiến thức, nâng cao kỹ năng nghề cho học sinh. 3 MỤC LỤC Trang Lời nói đầu 2 Hướng dẫn nghiên cứu giáo trình 3 Bài 1: Thu hái, chế biến và bảo quản hạt giống 9 1.1. Thu hái hạt giống 9 1.1.1. Chọn cây lấy giống 9 1.1.2. Nhận biết độ chín của quả và hạt giống 9 1.1.3. Các phương pháp thu hái quả và hạt 11 1.1.3.1. Xác định thời điểm thu hái 11 1.1.3.2. Phương pháp thu hái trên cây 11 1.1.3.3. Phương pháp thu nhặt trên mặt đất 12 1.2. Chế biến quả lấy hạt 13 1.2.1. mục đích 14 1.2.2. Các phương pháp chế biến 14 1.2.2.1. Ủ quả 15 1.2.2.2. Tách hạt khỏi quả 15 1.2.2.3. Làm sạch hạt 16 1.2.2.4. Hàm lượng nước của hạt 16 1.3. Kiểm tra phẩm chất hạt giống 17 1.3.1. Mục đích 17 1.3.2. Phương pháp kiểm tra 17 1.3.2.1. Phương pháp cảm quan 17 1.3.2.2. Kiểm tra độ thuần 17 1.3.2.3. Kiểm tra tỷ lệ nảy mầm của hạt 18 1.4. Bảo quản hạt giống 19 1.4.1. Mục đích 19 1..4.1.1. Nhiệt độ 19 1.4.1.2. Ẩm độ 19 1.4.1.3. Điều kiện thoáng khí 20 1.4.2. Các phương pháp bảo quản 20 1.4.2.1. Bảo quản khô 20 1.4.2.2. Bảo quản ẩm 21 1.5. Nhận biết hạt giống cây rừng 21 1.5.1. Trong phòng thí nghiệm 21 1.5.2. Phương pháp xác định tại rừng 22 4 1.5.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của hạt giống 22 Bài 2: Các biện pháp kỹ thuật trong sản xuất cây con từ hạt ở vườn ươm 25 2.1. Xây dựng vườn ươm 25 2.1.1. Khái niêm 25 2.1.1.1. Phân loại vườn ươm 25 2.1.2. Chọn địa điểm lập vườn ươm 27 2.1.2.1. Điều kiện tự nhiên 27 2.1.2.2. Điều kiện kinh doanh ...