Bài giảng Nôn trớ trẻ em - ThS.BS. Nguyễn Thị Cúc

Bài giảng Nôn trớ trẻ em giúp học viên trình bày định nghĩa, giải phẫu sinh lý nôn trớ trẻ em; trình bày tiếp cận lâm sàng bênh nhân bị nôn; nêu các nguyên nhân và xét nghiệm cận lâm sàng của nôn; nêu chuẩn đoán mức độ nặng nhẹ của nôn; trình bày xử trí và phòng bệnh nôn trớ trẻ em. ̣
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nôn trớ trẻ em - ThS.BS. Nguyễn Thị Cúc NÔN TRỚ TRẺ EM Ths. BS.Nguyễn Thị Thu CúcBỘ MÔN NHI - ĐẠI HỌC Y DƯỢC CẦN THƠ ̣ Muc tiêu• Trình bày đinh nghia, giai phâu sinh lý nôn trớ trẻ ̣ ̃ ̉ ̃ em• Trình bày tiêp cân lâm sàng bênh nhân bị nôn ́ ̣ ̣• Nêu cac nguyên nhân và xet nghiêm cân lâm sang ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ cua nôn• Nêu chân đoan mức độ năng nhẹ cua nôn ̉ ́ ̣ ̉• Trình bày xử trí và phòng bệnh nôn trớ trẻ em1. Định nghĩa nôn trớ• Nôn là hiên tượng thức ăn chứa đựng trong dạ dày hoăc ruôt ̣ ̣ ̣ bị đẩy ra ngoài môt cach tuy ý hay không, do sự co bop cơ ̣ ́ ̀ ́ trơn dạ day ruôt kem theo sự co thăt cua cac cơ vân thanh ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̣ bung.• Cần phân biệt giữa nôn với trớ. ̀• Trớ: luông thức ăn trao ngược đơn thuân sau khi ăn, không ̀ ̀ có sự co thăt cua cac cơ vân mà căn nguyên đơn thuân thường ́ ̉ ́ ̀ do thực quan ̉2. Giai phâu sinh lý nôn: Nôn liên quan đên môt loat cac hoat đông liên quan đên thân kinh ̉ ̃ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀trung ương và trung tâm nôn•Cac kich thich gây nôn băng môt trong hai cơ chế sau: ́ ́ ́ ̀ ̣•(1) kich thich gây nôn hoat hoa con đường thân kinh X hoăc giao cam trong đường tiêu hoa ́ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ́để tac đông trực tiêp lên trung tâm nôn. Ngoai kich thich hướng tâm từ đường tiêu hoa, trung ́ ̣ ́ ̀ ́ ́ ́tâm nôn có thể được hoat hoa bởi cac xung đông từ vung hâu, hệ thông tiên đinh, tim, phuc mac ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̣và võ nao. ̃•(2) Gây nôn gian tiêp băng cach kich thich CTZ. (á phiên, digitalis, thuôc chông ung thư, ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̃ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ̣emetine, salycilate, nicotine, CuSO4, chich tinh mach, chât đông vân dopamine), tinh trang urêhuyêt cao, tinh trang giam oxy mau, đai thao đường nhiêm keton, cac đôc tố ruôt cua gram ́ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ́ ̃ ́ ̣ ̣ ̉dương, say tau xe. ̀• Từ trung tâm nôn, cac xung đông ly tâm chủ yêu là thân kinh ́ ̣ ́ ̀ tang liên quan đên thân kinh X, thân kinh hoanh chi phôi cho cơ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ́ hoanh, và thân kinh tuy sông phân bố cho cac cơ bung là cac cơ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́ chủ yêu cho đông tac nôn ́ ̣ ́vung khởi đông hoa cam thụ quan ̀ ̣ ́ ̉• (CTZ: Chemoreceptor trigger zone) ́ ̀ ̣ ̣3. Tiêp cân lâm sang môt bênh nhân nôn:Cân xac đinh 2 điêm chinh sau: đăc điêm cua nôn và hoan canh xuât hiên ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ̉ ̀ ̉ ́ ̣nôn. ̉ ̣3.1. Hoi bênh ̣ ̉ ̉3.1.1. Đăc điêm cua nôn•Thời điêm xuât hiên nôn: mới đây hoăc từ lâu, từ luc mới sanh hoăc ̉ ́ ̣ ̣ ́ ̣sau môt khoang thời gian binh thường là 3 - 4 tuân ̣ ̉ ̀ ̀•Số lân nôn: nôn it lân cung có thể biêu hiên bênh lý năng. Nôn nhiêu lân, ̀ ́ ̀ ̃ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀nôn tât cả moi thứ là môt dâu hiêu nguy hiêm toan thân cân phai nhâp ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ̉ ̣viên để theo doi và điêu trị tai bênh viên ̣ ̃ ̀ ̣ ̣ ̣• Có tinh chât thụ đông hay nôn manh thanh voi ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀• Có liên quan đên bửa ăn, tư thê, hay ho. ́ ́Đăc tinh cua chât nôn: thức ăn, có mât, có mau: ̣ ́ ̉ ́ ̣ ́ Nôn thức ăn kem với nhớt, hiêm hơn là nôn ra chât mât biêu ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ̀ ̀ ̣ ̃ ́ hiên băng mau vang hoăc xanh lân trong chât nôn. Nôn ra mau lam cho chât nôn có mau đỏ tươi hay bâm, hay đen ́ ̀ ́ ̀ ̀ gợi ý bênh lý năng, câp cứu. ...