Bài giảng Phân tích chính sách nông nghiệp & phát triển nông thôn: Chương 3 - TS. Nguyễn Văn Sanh

Nội dung của Chương 3: Phân tích chính sách: Kinh tế học nằm trong bài giảng phân tích chính sách nông nghiệp và phát triển nông thôn nhằm trình bày 4 vấn đề cần quan tâm về khía cạnh kinh tế trong phân tích chính sách đó là: độ co giản cung cầu trong phân tích chính sách, thặng dư cho nhà sản xuất và người tiêu dùng, giá thế giới và chi phí cơ hội, giá tư nhân, giá kinh tế và giá xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phân tích chính sách nông nghiệp & phát triển nông thôn: Chương 3 - TS. Nguyễn Văn Sanh Chương 3: Phân tích chính sách: Kinh tế học Có 4 vấn đề cần quan tâm về khía cạnh kinh tế trong phân tích chính sách 1. Độ co giản cung cầu trong phân tích chính sách 2. Thặng dư cho nhà sản xuất và người tiêu dùng 3. Giá thế giới và chi phí cơ hội 4.Giá tư nhân, giá kinh tế và giá xã hội Phạm vi và nhiệm vụ phân tích chính sách - Nhiệm vụ: định luợng các kết quả trực tiếp hoặc gián tiếp của chính sách hoặc công cụ chính sách nhằm mục đích so sánh và chọn lựa phương án tốt nhất. - Khía cạnh phân tích: 1. Qua hiện vât: đánh giá thay đổi nguồn lực và khố luợng liên quan can thiệp chính sách về đầu ra, cung, tiêu dùng, hoặc sử dụng đầu vào. Thí dụ chính sách tăng giá bắp sẽ tác động tăng lượng bắp bán ra thị trường hơn là tiêu thụ gia đình, và nông dân có khuynh huớng đầu tư phân bón nhiều hơn. 2. Qua giá trị (tiền tệ): liên quan đánh giá thay đổi phúc lợi xã hội. Thí dụ, tăng giá bắp sẽ thay đổi tổng giá trị bắp, và thay đổi đầu tư đầu vào. Nông dân đuợc lơi, nguời tiêu dùng bắp mất, đại lý phân bón có lợi… - Bất cứ tác động chính sách nào cũng có tác động phạm vi rộng, người đuợc, và nguời mất. Do vậy, nhiệm vụ phân tích chính sách phải suy xét phúc lợi xã hội và khả năng điều tiết về đền bù cho nguời mất. (tham khảo các định nghĩa về tối hảo Pareto, tiêu chuẩn Pareto, và tiêu chuẩn đo luờng trong đền bù). Bảy ảnh huởng quan trọng đến tác động chính sách nông nghiệp 1. Ảnh hưởng đến giá, không chỉ cho thị trường riêng biệt, mà còn tác động lên giá của thị trường có liên quan. 2. Ảnh huởng đến sản xuất về sản luợng và nhập luợng 3. Ảnh hưởng tiêu dùng, thể hiện qua cầu và giá thị trường 4. Thuơng mại, hoặc cán cân thanh toán sẽ liên quan đến nhập, xuất khẩu, dự trử ngoại hối và tỷ giá. 5. Ngân sách quốc gia qua thu thuế và chi ngân sách 6. Tính bình đẳng trong phân bố thu nhập 7. Phúc lợi xã hội qua thăng dư nguời sản xuất, thăng dư nguời tiêu dùng và nhà nuớc. 1. Độ Co Giản Cung Cầu Trong Phân Tích CS Khái niệm: 1. Đuờng cầu có độ dốc huớng về phía phải. Giá càng xuống thấp thì nhà tiêu Price dùng sẽ mua nhiều sản phẩm hơn. 25 Độ dốc này thể hiện phản ứng nguời tiêu dùng đến giá, còn gọi là độ co giản 20 S cầu (% thay đổi cầu qua 1 % thay đổi về giá) 15 2. Đuờng cung hướng về phía phải. Khi giá tăng, nhà sản xuất có khuynh 10 huớng sản xuất nhiều hơn, tăng lương cung. Độ dốc này là phản ứng nhà SX 5 đến giá, còn gọi độ co giản cung (% D thay đổi cung khi 1% thay đổi giá) 0 3. Điểm gặp nhau giữa cung & cầu gọi là -10 -5 0 5 10 15 20 25 30 giá thị trường Quantity Ôn lại cách tính độ co giản - Độ co giản (elasticity = e): đuợc tính toán qua mối quan hệ về tỉ lệ thay đổi yếu tố A liên quan đến tỉ lệ thay đổi của yếu tố B. Mối quan hệ này đuợc diễn đạt như sau: % thay đổi nhân tố A + e A, B = ------------------------------------- % thay đổi nhân tố B Thí dụ: 5 % giảm cầu về lúa (A) , khi giá lúa tăng 10% (B); suy ra eA, B= -5/10 = -0.5 Diễn giải qua phuơng trình tuyến tính A = f(B) e A,B = dA/A / dB/B = dA/dB x B/A Thí dụ: P.trình đuờng cung cam là A = 1900 + 0.2 B  dA/dB = 0.2 (độ dốc của đuờng cung) Giả sử mức độ sản xuất 2000 quả cam, và giá là 500 xu /quả cam. độ co giản cung cam = 0.2 x (2000/500)=0.8 Có nghĩa: 1% giá cam tăng lên, sẽ tăng 0.8% luợng cam cung thêm vào thị truờng. Diễn giải qua phương trình mũ A = αBβ Log A = logα + β log B Thí dụ: Cầu về lúa (QD) liên quan đến giá lúa (P) và thu nhập của nguời tiêu dùng (Y) Phương trình: QD = 35 x P -0.2 x Y0.15 Độ co giản cầu đối với giá= -0.2 (giá tăng 1%, cầu giảm 0.2%) - Độ co gản cầu đối vớ thu nhập = 0.15 ( thu nhập tăng 1%, cầu tăng 0.15%) Ý nghĩa độ co giản cầu Độ co giản (e A, B) > 1, tổng tiêu dùng sẽ giảm, khi giá tăng, và nguợc lại. e A, B = 1 có nghĩa thay đổi giá không ảnh huởng đến tổng tiêu dùng. e A, B < 1 ( không co giản) có nghĩa tổng tiêu dùng tăng khi giá tăng, và giảm khi giá giảm (% tăng giá lớn hơn % giảm lượng cầu). Ý nghĩa độ co giản cung Es < 1 ( đáp ứng cung không co giản) Es = 1 ( không ảnh hưởng) Es >1 (đáp ứng cung co giản) Năm loại độ co giản liên quan ph.tích chính sách NN a) Độ co giản cầu do giá: là % thay đổi cầu ngành hàng nào đó, do thay đổi 1% về giá. b) Độ co giản cầu do thu nhập: là % thay đổi cầu ngành hàng nào đó do thay đổi 1% thu nhập. c) Độ co giản cung do giá: là % thay đổi cung ngành hàng nào đó, do thay đổi 1% về giá d) Độ co giản đầu vào do năng suất: là % thay đổi năng suất cây trồng, khi 1 % thay đổi về biến đầu vào. Thí dụ như phân bón. e) Độ co giản giá đối với biến đầu vào là % thay đổi cầu về đầu tư biến đầu vào của nông dân do 1% thay đổi giá của biến đầu vào đó. 2. Thăng dư nhà sản xuất và nguời tiêu dùng trong phân tích chính sách A. Thăng dư nhà sản xuất - Các yếu tố tác động ảnh hưởng cung - Tính độ co giản và biểu diễn qua hình vẽ - Đo luờng thặng dư nhà sản xuất B. Thặng dư người tiêu dùng - Yếu tố tác động đuờng cầu - Tính độ co giản cầu và biểu diễn qua hình vẽ. - Đo luờng thăng dư nguời tiêu dùng C. Phân tích kết hợp cung và cầu ở thị truờng nội địa Thặng dư nhà Sản xuất 1. Mục tiêu nhà sản xuất (Tối ưu hoá lợi nhuận) - Lợi nhuận = Tổng thu – Chi phí LN = PxQ – C(Q) P = giá sản phẩm đầu ra Q = Luợng sản phẩm sản xuất C = Chi phí là hàm của nhập lượng 2. Yếu tố tác động cung của nhà Sản xuất - Giá mong đợi để quyết định SX (+) - Đáp ứng dịch chuyển cung: + Đất, la ...