Bài giảng Pháp luật đại cương - Bài 4: Qui phạm pháp luật

Bài giảng "Pháp luật đại cương - Bài 4: Qui phạm pháp luật" cung cấp cho người học khái niệm về qui phạm pháp luật, cấu trúc qui phạm pháp luật, phân loại qui phạm pháp luật, hình thức thể hiện qui phạm pháp luật. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Pháp luật đại cương - Bài 4: Qui phạm pháp luật QUI PHẠM PHÁP LUẬT toanvs@gmail.com 1 I. KHÁI NIỆM: • Qui tắc hành vi mang tính bắt buộc chung được  cơ quan nhà nước ban hành (hoặc thừa nhận) và  được đảm bảo thực hiện bởi nhà nước toanvs@gmail.com 2 Đặc điểm Qui phạm pháp luật Qui taéc Qui taéc haønh vi haønh vi Baét buoäc Baét buoäc Nhaø nöôùc Nhaø nöôùc Xaùc ñònh Xaùc ñònh Cöôõng cheá Cöôõng cheá chung chung Baét buoäc Baét buoäc Phoå bieán Phoå bieán Noäi dung Noäi dung Hình thöùc Hình thöùc toanvs@gmail.com 3 Đặc điểm QPPL •  Qui tắc hành vi có tính bắt buộc chung • Do cơ quan nhà nước ban hành • Xác định cụ thể về nội dung và hình thức: nội  dung phải rõ ràng, phù hợp với tình trạng phát  triển chung của xã hội. • Đảm bảo thực hiện bằng sức mạnh của nhà  nước toanvs@gmail.com 4 II. CẤU TRÚC QPPL GIAÛ ÑÒNH QUI ÑÒNH CHEÁ TAØI toanvs@gmail.com 5 1. GIẢ ĐỊNH • Phần nêu lên  đối tượng (Chủ thể) được điều  chỉnh và hoàn cảnh điều chỉnh có thể xảy ra  trong thực tế. • Điều kiện để áp dụng QPPL: nếu như ở thực tế  xảy ra như qui định trong phần này, thì qui phạm  có thể được áp dụng. toanvs@gmail.com 6 Giaû ñònh Ñôn giaûn Phöùc taïp toanvs@gmail.com 7 2. QUI ĐỊNH Nêu lên cách xử sự hợp lý mà nhà nước mong  muốn chủ thể thực hiện ­ Chính là phần thể hiện ý chí của nhà nước trong  cách hành xử của chủ thể ­ Là phần nội dung chủ yếu của QPPL – cách xử  sự theo chuẩn mực chung của xã hội toanvs@gmail.com 8 Qui ñònh Baét buoäcTuøy nghi toanvs@gmail.com 9 Qui định bắt buộc Trường hợp QPPL nêu ra cách xử sự mà chủ thể  phải thực hiện khi ở trong hoàn cảnh nhất định Trong trường hợp này, chủ thể cần phải xử sự  theo đúng theo mong muốn của nhà nước, không  theo ý chủ quan của mình toanvs@gmail.com 10 Qui định tùy nghi Trường hợp QP nêu lên cách xử sự mà chủ thể có  thể chọn lựa sao cho phù hợp với ý chí của mình  nhất. toanvs@gmail.com 11 3. CHẾ TÀI • Nêu lên những hậu quả pháp lý bất lợi có thể sẽ  áp dụng đối với những chủ thể không thực hiện  theo mong muốn của nhà nước. • Là sự răn đe của nhà nước để ngăn ngừa những  hành vi trái qui định của pháp luật. toanvs@gmail.com 12 Cheá taøi Phuû ñònhKhoâi phuïc Hình phaït toanvs@gmail.com 13 3.1 Chế tài phủ định Trường hợp nhà nước không công nhận kết quả  pháp lý của một quan hệ khi các bên không tuân  thủ qui định của pháp luật. Vd: Giao dÞch d©n sù v« hiƯu kh«ng lµm ph¸t sinh  quyỊn, nghÜa vơ d©n sù cđa c¸c bªn tõ thêi ®iĨm  x¸c lËp. (§iỊu 146 BLDS) toanvs@gmail.com 14 3.2 Chế tài khôi phục pháp luật Là loại chế tài buộc người có hành vi vi phạm  phải khôi phục lại giá trị pháp lý (tình  trạng  hợp pháp) ban đầu của quan hệ. Vd:  Khi  giao  dịch  dân  sự  vô  hiệu,  thì  các  bên  khôi  phục  lại  tình  trạng  ban  đầu,  hoàn  trả  cho nhau những gì  đã nhận; nếu không hoàn  trả  được  bằng  hiện  vật,  thì  phải  hoàn  trả  bằng  tiền.  Bên  có  lỗi  gây  thiệt  hại  phải  bồi  thường. toanvs@gmail.com 15 3.3 Chế tài hình phạt Là hình thức tước bỏ những lợi  ích của người vi  phạt  bao  gồm  những  hình  phạt  cụ  thể  (phạt  tiền, phạt tù, phạt vi phạm hợp  đồng…) có tính  chất nghiêm khắc hơn, có giá trị răn đe tốt hơn  Vd: “Tuỳ từng trường hợp, xét theo tính chất của  giao dịch vô hiệu, tài sản giao dịch và hoa lợi,  lợi tức thu được có thể bị tịch thu theo quy định  của pháp luật.” toanvs@gmail.com 16 PHÂN TÍCH CẤU TRÚC QPPL Vd 1: “1.  Người  nào  đối  xử  tàn  ác  với  người  lệ  thuộc  mình thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ  đến 1 năm hoặc bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây,  thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm:  a) Đối với người già, trẻ em, phụ nữ có thai hoặc  người tàn tật; b) Đối với nhiều người.” Điều 110 BLHS tội hành hạ người khác.. toanvs@gmail.com 17 * Giả định: Chủ thể – Người nào Hoàn cảnh­ khi có người đối xử tàn ác  với người lệ thuộc mình * Qui Định: Không được đối xử tàn ác với người  lệ thuộc mình (bắt buộc)­ qui định ẩn * Chế Tài: phạt cảnh cáo, cải tạo… (hình phạt) toanvs@gmail.com 18 PHÂN TÍCH CẤU TRÚC QPPL VD2 : “Bên bán phải  đảm bảo giá trị sử dụng  của vật mua bán;   Nếu sau khi mua mà bên  mua  phát  hiện  khuyết  tật  làm  mất  giá  trị  hoặc giảm sút giá trị sử dụng của vật đã mua  thì  có  quyền  yêu  cầu  bên  bán  sửa  chữa,  đổi  vật có khuyết tật, giảm giá, bồi thường thiệt  hại.” Điều 437 BLDS ngày 28/10/1995. toanvs@gmail.com 19 PHÂN TÍCH CẤU TRÚC QPPL Vd3: “Một  bên    có  quyền  đơn  phương  đình  chỉ  thực  hiện hợp đồng và không phải bồi thường thiệt  hại    khi  bên  kia  vi  phạm  hợp  đồng  là  điều  kiện  đình  chỉ  mà  các  bên  đã  thỏa  thuận  hoặc  pháp luật có qui  định.” Điều 420 BLDS. ...