Bài giảng Quá trình hiện đại hóa Văn học quốc ngữ Việt Nam - PGS.TS. Nguyễn Thành Thi

Bài giảng Quá trình hiện đại hóa Văn học quốc ngữ Việt Nam do PGS.TS. Nguyễn Thành Thi biên soạn trình bày về tổng quan, những cuộc cách tân quan trọng trong Văn học quốc ngữ Việt Nam, tương tác các thể loại trong hiện đại hóa Văn học. Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quá trình hiện đại hóa Văn học quốc ngữ Việt Nam - PGS.TS. Nguyễn Thành Thi  Chuyờn đề QUÁ TRÌNH HIỆN ĐẠI HểA  VĂN HỌC QUỐC NGỮ  VIỆT NAM PGS.TS. Nguyễn Thành Thi ĐHSP TP Hồ Chớ Minh Đặt vấn đề: ­ Hiện đại hóa (HĐH) là tất yếu, hợp qui  luật. ­ HĐH là quá trình lâu dài; quá trình HĐH  của văn học VN có đặc điểm riêng. ­ Tính thiết yếu của việc tìm hiểu quá  trình hiện đại hóa VH VN Hoạt động của sinh viên: 1. Nhận định chung về các cuộc cách tân văn  học 2. Miêu tả so sánh về các phạm trù văn học. 3. So sánh văn học sử thi–tiếng nói của cộng  đồng và văn học thế sự–tiếng nói của cá  nhân. 4. Bình luận về đóng góp của văn học VN  1900­1945. 5. Bình luận về đóng góp của văn học VN  1945­1975. 6. Bình luận về đóng góp của văn học VN sau  1975. 7. Chọn, giới thiệu, đánh giá về vai trò đóng  ỨNG DỤNG: Lưu ý:  * Đặc điểm loại thể của tác phẩm * Biểu hiện của tính hiện đại của tác phẩm  1. So sánh Chí Phèo (NC) và Cún (NHT) 2. Thơ hiện đại tượng trưng, siêu thực và mấy  điểm đặc sắc trong Đàn ghi ta của Lor­ca  (Thanh Thảo):  ­ Yếu tố tượng trưng, siêu thực ­ Yếu tố liên văn bản 3. Hàn Mặc Tử Đây thôn Vĩ Dạ và một số bài  Thơ mới (Vội vàng, Tràng giang, Tương tư,…) 4. Biểu tượng Chữ trong Chữ người tử tù nhìn  từ cá tính nghệ thuật của Nguyễn Tuân 5. Nguyễn Nhược Pháp – tự sự thơ;  6. Nghệ thuật kể chuyện (trần thuật) trong  truyện hiện đại: điểm nhìn, vai kể, cách kể ­ Rừng xà nu, Những đứa con trong gia đình ­ Chiếc thuyền ngoài xa, Một người Hà Nội Tài liệu tham khảo: *Giáo trình LSVH (nhiều bộ) 1. Phan Cự Đệ: Tiểu thuyết Việt Nam hiện đại  2.  Lê  Đình  Kỵ:  Thơ  mới  –  những  bước  thăng  trầm,  NXB Văn học,  3. Hoài Thanh – Hoài Chân: Một thời đại trong thi ca,  Thi nhân Việt Nam, NXB Văn học Hà Nội, 1988. 4.  Nguyễn  Thành  Thi:  “Lược  đồ”  văn  học  quốc  ngữ  Việt Nam trước 1945 nhìn từ quá trình hình thành,  tương tác thể loại,  Bình luận văn học, Niên giám,  NXB Văn hóa, Sài gòn, 2008. 5.  Nguyễn  Thành  Thi:  Văn  học  –  thế  giới  mở,  NXB  Trẻ, TP HCM, 2010. Nội dung: Phần thứ nhất  TỔNG QUAN Phần thứ hai  NHỮNG CUỘC CÁCH TÂN  QUAN TRỌNG Phần thứ ba  TƯƠNG TÁC THỂ LOẠI  TRONG HIỆN ĐẠI HÓA VĂN HỌC Phần thứ nhất:  TỔNG QUAN TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.1.1. Mười thế kỉ văn học Hán Nôm 1.1.2. Hơn một thế kỉ văn học Quốc ngữ 1.1.3. Mấy đặc điểm có tính quy luật TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.2. Văn học quốc ngữ và quá trình  HĐH 1.2.1. Khái niệm “hiện đại hóa” 1.2.2. Quá trình & các phương diện HĐH TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.2. Văn học quốc ngữ và quá trình  HĐH 1.3. Thực chất và điều kiện của HĐH 1.3.1. Phân biệt HĐH với đổi mới, cách  tân 1.3.2. Thực chất HĐH Điều kiện hiện đại hóa  Sự  thay  đổi  cơ  cấu  kinh  tế  ­  xã  hội  làm  xuất  hiện  công  chúng  văn  học  mới Thực chất của hiện đại hóa: Sự  thoát  khỏi  hệ  thống  thi  pháp  văn  học trung  đại dày  đặc tính  ước lệ và  qui  phạm  chặt  chẽ  để  xây  dựng  một  hệ thống thi pháp mới  a) Tính uyên bác và cách điệu hóa b) Tính sùng cổ c) Tính phi ngã Quá trình HĐH :  Hiện đại hóa văn học là cả một quá trình.  Ba bước:  Bước I: Đầu XX đến khoảng 1920  Bước II: Khoảng 1920 đến1930 Bước III: 1930 đến 1945  (Ở mỗi bước, cần chỉ rõ lực lượng đảm đương công  cuộc HĐH; nội dung và thành tựu HĐH, tác giả, tác  phẩm tiêu biểu.) a) Bước thứ nhất:  ­ Bắt đầu là ở khu vực Nam Bộ, những năm cuối thế kỉ  XIX, với một số cây bút Tây học theo đạo Thiên chúa:  ­ Sau đó là một phong trào viết truyện quốc ngữ trong các  đô thị lục tỉnh Nam Kỳ (Trần Thiện Chung, Đặng Lễ Nghi, Trần  Phong Sắc, và Trần Chánh Chiếu với tiểu thuyết Hoàng Tố Anh  hàm oan, 1910,…). ­ Khoảng 1920, văn học quốc ngữ với cuộc cách tân mạnh  mẽ về tư tưởng chính trị, xã hội, học thuật (theo “văn minh tân  học sách”) gắn với tên tuổi Phan Bội Châu, Lê Đại, Ngô Đức Kế,  Huỳnh Thúc Kháng,… Họ chủ trương dùng văn chương làm cách mạng xã hội  chứ chưa có ý định làm cách mạng văn chương. Họ vẫn dùng chữ  Hán, vẫn trở về với thi pháp văn học trung đại. b) Bước thứ hai: (diễn ra trong khoảng từ 1920 đến 1930) ­ Đảm nhiệm: một số nho sĩ cuối cùng (Tản Đà, Nguyễn  Bá Học, Nguyễn Trọng Thuật, Phan Khôi,…) cùng một số trí  thức Tây học lớp đầu tiên (Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh, Hồ  Biểu Chánh, Bửu Đình, Phú Đức, Trọng Khiêm, Phạm Duy Tốn,  Hoàng Ngọc Phách, Tương Phố, Đông Hồ,…), trong đó các cây  bút Tây học giữ vai trò chủ lực. ­ Về văn xuôi: Tiểu thuyết, truyện ngắn, tùy bút của Hồ  Biểu Chánh, Phạm Duy Tốn, Hoàng Ngọc Phách, Tương Phố,…  đều có giá trị nghệ thuật. Nhìn chung, tính hiện đại đã chiếm ưu  thế, tuy rằng yếu tố trung đại vẫn tồn tại (cả ở nội dung lẫn  hình thức). ­ Về thơ, cái tôi phóng túng lãng mạn, đậm chất sầu  mộng đã xuất hiện trong sáng tác ...