Bài giảng Rối loạn khí sắc (Mood Disorders) - ThS.BS. Hồ Nguyễn Yến Phi

Bài giảng Rối loạn khí sắc (Mood Disorders) của ThS.BS. Hồ Nguyễn Yến Phi sau đây nhằm mục tiêu giúp cho các bạn hiểu được dịch tễ học của rối loạn khí sắc; phân biệt rối loạn trầm cảm và rối loạn lưỡng cực; chẩn đoán được rối loạn trầm cảm do các bệnh lý thực thể; cách điều trị bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Rối loạn khí sắc (Mood Disorders) - ThS.BS. Hồ Nguyễn Yến Phi RỐI LOẠN KHÍ SẮC (MOOD DISORDERS) THS.BS. HỒ NGUYỄN YẾN PHI BỘ MÔN TÂM THẦN ĐẠI HỌC Y DƯỢC – TP.HCM MỤC TIÊU 1. Nắm được dịch tể học của RL khí sắc 2. Phân biệt RL trầm cảm và RL lưỡng cực 3. Chẩn đoán được RL trầm cảm do các bệnh lý thực  thể 4. Có khả năng điều trị bệnh DỊCH TỂ HỌC RL trầm cảm RL  lưỡng cực Tần suất bệnh  10­20 ­ RLLC 1,2: 0.4­1.6 (%) ­ RLLC chu kì nhanh: 5­15 Tuổi khởi phát 32 tuổi (20­50t) 25 tuổi (5­50t) Giới Nữ/nam: 2/1 ­ RLLC 1: nam=nữ ­ Cơn hưng cảm: nam > nữ ­ Cơn trầm cảm: nữ > nam ­ RLLC chu kỳ nhanh: nữ>nam Yếu tố xã hội ­ Nông thôn ­ Độc thân, li dị ­ Mối quan hệ xã hội kém ­ Độc thân, li dị , góa DỊCH TỂ HỌC Tỉ lệ trầm cảm BỆNH NGUYÊN Tiền căn gia đình YẾU TỐ GÂY  Môi trường Giới tính YẾU TỐ  Chấn thương sớm STRESS  Marker sinh học SINH HỌC NGOẠI LAI Sự cố cuộc sống Marker phân tử Bệnh lý cơ thể CÂN BẰNG NỘI MÔI VÒNG HỆ VIỀN – VÕ NÃO ĐIỀU TRỊ SỰ MẤT BÙ GIAI ĐOẠN  Kiểu hình gene TRẦM CẢM BỆNH NGUYÊN 1. Thuyết về nội tiết VÙNG D ƯỚI I ĐỒ VÙNG DƯỚ ĐỒII STRESS CRF TUY N YÊN ẾẾ TUY N YÊN ACTH TUYẾN THƯỢNG  THẬN CORTISOL BỆNH NGUYÊN 2. Thuyết về chất dẫn truyễn TK Lo âu Xung động Sự thức tỉnh Kích thích Trí nhớ Sự tập trung Ám ảnh, Năng lượng Khí sắc Cưỡng chế Chức năng  nhận thức Sự thèm ăn Sự chú ý Tình dục Gây hấn  Sự hài lòng Có động cơ Khả năng xử lý BỆNH NGUYÊN 3. Thuyết về di truyền BỆNH NGUYÊN 4. Thay đổi não bộ RL trầm cảm RL lướng cực 1 Cấu trúc (MRI):  Cấu trúc:   đậm độ (quanh não thất,    đậm độ (tình trạng thái  hạch nền, đồi thị) hóa TB não/già)   thể tích (hải mã, đồi thị)   não thất, teo vỏ Chức năng (PET): Chức năng: chuyển hóa    chuyển hóa vùng trán (T) glucose  Cơn TC: vùng não (T)  Cơn HC: vùng não (P) LÂM SÀNG 1. Cơn trầm cảm LÂM SÀNG 1. Cơn hưng cảm TẦM SOÁT Triệu chứng cơ thể (MUS) RL giấc ngủ Đau mạn tính BL cơ thể mạn tính (tiểu đường, tim mạch…) MUS Đi khám bệnh thường xuyên Sau sanh Sang chấn tâm lý TẦM SOÁT 2 câu hỏi nhanh để tầm soát trầm cảm: 1.Trong tháng qua, ông/bà có cảm thấy giảm quan  tâm thích thú khi làm việc không? 2.Trong tháng qua, ông/bà có cảm thấy buồn bã hay  chán nản không? ≥ 1 câu trả lời “Có”: Nên được tiến hành đánh giá  trầm cảm CHẨN ĐOÁN TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN (DSM­IV) 1. Rối loạn trầm cảm nặng TIÊU CHUẨN ĐẶC ĐIỂM A.  1. Khí sắc trầm cảm ≥5 triệu chứng 2. Giảm sự quan tâm, hài lòng vui thích  ≥2 tuần 3. Tăng cân/sụt cân đáng kể ≥1 triệu chứng  4. Mất ngủ/ngủ nhiều (1) hoặc (2) 5. Kích động/chậm chạp 6. Mệt mỏi/mất sinh lực 7. Cảm giác vô dụng, tội lỗi 8. Giảm năng lực tập trung, suy nghĩ 9. Nghĩ về cái chết, ý tưởng tự sát B Không đáp ứng giai đoạn hỗn hợp C Làm suy giảm chức năng xã hội, nghề nghiệp đáng kể D Không do nghiện chất, BL thực thể E Thời gian ≥ 2 tháng sau tang thương, mất mát TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN (DSM­IV) 2. Cơn trầm cảm – RLLC TIÊU CHUẨN ĐẶC ĐIỂM A.  1. Khí sắc trầm cảm ≥5 triệu chứng 2. Giảm sự quan tâm, hài lòn ...