Bài giảng Siêu âm tim thai qua đường âm đạo - ThS. BS. Lê Kim Tuyến

Bài giảng "Siêu âm tim thai qua đường âm đạo" giới thiệu phương pháp siêu âm tim thai qua đường âm đạo, lợi ích của SATT sớm, cấu trúc giải phẫu bình thường, khám nghiệm SATT mở rộng, chẩn đoán SATT qua âm đạo, nhịp tim thai và phôi thai, diễn tiến tự nhiên và biến đổi, thận trọng và khuyến cáo. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Siêu âm tim thai qua đường âm đạo - ThS. BS. Lê Kim Tuyến SIÊU ÂM TIM THAIQUA ĐƯỜNG ÂM ĐẠO Ths Bs Lê Kim Tuyến Viện Tim HCM1. Giới thiệu2. Lợi ích của SATT sớm.3. Cấu trúc giải phẫu bình thườngsớm & hình ảnh.4. Khám nghiệm SATT mở rộng.5. Chẩn đoán SATT qua âm đạo.6. Nhịp tim thai & phôi thai.7. Diễn tiến tự nhiên và biến đổiBTBS trong bào thai.8. Thận trọng và khuyến cáo. 1. Giới thiệu Trước đây, mục tiêu tầm soát bất thường timthai thường tiến hành ở thai lớn hơn 18 tuần vàqua thành bụng ở những trung tâm chuyên khoa Chẩn đoán sớm nhất được báo cáo BTBSbằng SA qua thành bụng là thông liên thất kèmkhông lỗ van ĐMP chẩn đoán lúc 14 tuần. Với sự xuất hiện của đầu dò âm đạo có tầnsố và độ phân giải cao 5-9 MHz, cũng như cảithiện đáng kể trong phóng đại hình ảnh và xử lýtín hiệu, làm tăng khả năng nhìn thấy và chẩnđoán tim thai ở giai đoạn sớm. 2. Lợi ích của SATT sớm Xác định giải phẫu tim bình thường sớm có thể giúp giải tỏa lo âu. Dị tật nặng được phát hiện, chấm dứt thai kỳ càng sớm càng được an toàn. Có thêm thời gian để làm xét nghiệm sâu hơn. Trong 1 vài TH, có thể điều trị bằng thuốc. Có thể sắp đặt và lập kế hoạch trước về thời gian và địa điểm sinh với thiết bị chăm sóc sơ sinh thích hợp. “Chuyển viện” trong bào thai an toàn cho bé hơn 3. Cấu trúc giải phẫu bình thường sớmHình thành các cơ quan xảy ra trong giai đoạnkhá ngắn và hoàn thiện ở cuối ba tháng đầu,trong thời gian này tất cả các cơ quan quantrọng có thể thấy trên SA.Thuật ngữ “phôi thai học SA” (Sonoembryology& Embryography) đã được hình thành.Đầu dò âm đạo đáng tin cậy và cho độ phân giảicao ở tuần 11-14, từ tuần lễ 15-18 thai kỳ, đầudò âm đạo và bụng có những ưu và khuyết điểmtương đương. Sau 18 tuần SA qua thành bụngcho kết quả tốt hơn (D’Amelio & cs ).Hệ thống tim mạch bắt đầu hình thành từ tuần lễthứ 3 và nhịp tim đầu tiên của phôi thai có thểthấy rõ từ ngày đầu tiên của tuần lễ thứ 6 khichiều dài phôi khoảng 5.5mm. Sự hình thànhvách, động mạch và kết nối tĩnh mạch hoànthiện sau tuần lễ thứ 8.Cấu trúc tim xác định sớm nhất được nhìn thấyở 3 tháng đầu có thể là van 2 lá & 3 lá. Nhữngvan này có độ echo cao ở tuần 10-11 và do mứcđộ di chuyển lớn hơn cấu trúc khác. Nhịp timthai ghi nhận trước tuần 10 có thể là do sự dichuyển của chúng.Thấy từng van nhĩ thất riêng biệt ở tuầnthứ 10 trong 25% trường hợp, và vị trí gắnkết bình thường.Trước tuần 11, tim nằm chính giữa lồngngực với VLT nằm theo chiều trước sau. ĐMC có thể thấy ở cuối tuần thứ 9 và >ĐMP.Đến cuối tuần 12 có thể thấy ĐM cảnh vàthân cánh tay đầu.Gốc ĐMC ở trục ngang và thất trái ở trụcdọc chỉ thấy được 62% và 46% ở tuần 12Ở tuần lễ thứ 13, buồng tống thất trái vàthất phải và cung ĐMC với ống ĐM có thểthấy được nhờ SA qua âm đạo thànhcông 99% ,98% và 96% tương ứng.Trong đa số thai nhi, mặt cắt 4 buồng thấyrõ ở 12 tuần, và dễ dàng ở tuần 13-14.Hai yếu tố tác động chủ yếu đến mức độrõ nét của hình ảnh tim thai qua SA âmđạo: máy siêu âm và người thực hiện.Thời gian trung bình để khám nghiệm thaitoàn bộ khoảng 30 phút, và trong đa sốtrường hợp, tim chiếm ít hơn 5 phút, cóthể ngắn hơn nếu thai nằm thuận lợi.TIM THAI 10 TUẦN4. Khám nghiệm siêu âm tim mở rộng1980s, hiệp hội SA Hoa Kỳ và Hội hình ảnh họcHoa Kỳ khuyến cáo đưa mặt cắt 4 buồng nhưmột phần trong SA sản khoa thường qui.1990s mặt cắt buồng thoát thất thêm vào mặtcắt 4 buồng / chương trình tầm soát.Bronshtein & cs cho rằng độ nhạy của SA timthai qua âm đạo trong chẩn đoán BTBS là 77%,thì độ nhạy mặt cắt 4 buồng 50%.SA với kĩ thuật bàng quang trống và đầu dò âmđạo 5-7.5 MHz.Khởi đầu đánh giá cấu trúc và các chỉ số chi tiếtcủa cả hệ thống cơ quan thai nhi cần tiến hành .SATT tiến hành bắt đầu ở mặt cắt 4 buồngchuẩn  xoay đầu dò 90 độ quanh trục bộc lộđại ĐM, có thể thấy buồng tống thất trái, mặt cắttrục ngang của thất phải với thân ĐMP, và cungĐMC & ống ĐM.Các mặt cắt bổ sung của mặt cắt trục ngang caoqua thành ngực thai có thể bao gồm mặt cắt 3mạch máu và mặt cắt đứng dọc phải.Fig. 1 Transabdominal and transvaginal B-mode sonography of the transverse and apical four-chamber view, the left ventricular and the right ventricular outflow tract, the short-axis view and the three-vessel view a–f. In the transverse four-chamber view with transabdominal (a, 13 + 6 wks) and transvaginal sonography (b, 11 + 1 wks of gestation) both ventricles, both atria, the intact ventricular septum and the descending aorta on the left side of the spine can be seen. b Apical four-chamber view (13 + 2 wks) demonstrating the tricuspid valve further apical than the mitral valve and the pulmonary venous return into the left atrium. c Left ventricular outflow tract view (13 + 6 wks) showing the ascending aorta (white arrow) arising from the left ventricle. The integrity o ...