Bài giảng Sinh lý bệnh - Chương 1: Giới thiệu môn học Sinh lý bệnh

Bài giảng Chương 1: Giới thiệu môn học Sinh lý bệnh trình bày đại cương; vị trí, tính chất và vai trò của môn học; phương pháp nghiên cứu trong sinh lý bệnh; sinh lý bệnh soi sáng công tác dự phòng và điều trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh lý bệnh - Chương 1: Giới thiệu môn học Sinh lý bệnhChương1 GiớithiệumônhọcsinhlýbệnhI. Đạicương1. Địnhnghĩa Sinh lý bệnh lý học hay gọi tắt là sinh lý bệnh học là môn họcnghiên cứu về cơchế phát sinh, phát triển và kết thúc của bệnh; tức lànghiêncứunhữngthayđổicủacơthểbịbệnhtrongquátrìnhbệnhlýđiểnhìnhvàcuốicùngđểtìmhiểunhữngquyluậthoạtđộngcủabệnhnóichung.TheoPurkinje:“Sinhlýbệnhlàsinhlýcủacơthểbịbệnh“ Sinhlýbệnhnghiêncứunhữngtrườnghợpbệnhlýcụthể,pháthiệnvàmôtảnhữngthayđổivềsựhoạtđộngchứcnăngcủacơthể,cơquan,mô và tế bào khi chúng bị bệnh;từ đó rút ra những quy luật chi phốichúng,khácvới những quy luậthoạt động lúc bìnhthường:đólàsinhlýbệnhhọccơquan,bộphận.VídụSinhlýbệnhtuầnhoàn(Sinhlýbệnhcơquan). Tuy nhiên, có những rối loạn có thể xảy ra ở nhiều cơ quan chứcnăng rất khácnhau như viêmgan, viêmcơ, viêmkhớp...vàmỗi bệnh lạidiễn tiến theo những quy luậtriêng của nó: viêm gan không giống như viêmkhớp.Tuynhiênmỗibệnhnàylạicùngtuântheomộtquyluậtchunghơn,đólàquyluậtbệnhlýviêmnóichungvàquyluậtnàylạiđượctrìnhbàytrongbàiviêm(Sinhlýbệnh đạicương). Từ việc nghiên cứu quy luật hoạt động của từng bệnh, từng cơ quan, đến quy luậthoạtđộngcủacácquátrìnhbệnhlýđiểnhìnhchung:Sinhlýbệnhhọctìmcáchkháiquáthóađểtìmhiểuquyluậthoạtđộngcủabệnhcũng như quy luật hoạt động của nguyên nhângây bệnh, quy luật phátsinhpháttriểncủabệnh,củaquátrìnhlànhbệnhcũngnhưquátrìnhtửvong. Tấtcảxuấtpháttừhiệntượngđitìmbảnchấtcủavấnđềlàtìmhiểuđượcbệnhlàgì?bệnhdođâumàcó?bệnhtiếntriểnnhưthếnào?quátrìnhlànhbệnhvàtửvongxảyranhưthếnào?2. Nộidungmônhọc Nộidunggiảngdạysinhlýbệnhgồmcóhaiphần: Sinhlýbệnhđạicương:gồmcáckháiniệmvàquyluậtchungnhấtvềbệnh;sinhlýbệnhcácquátrìnhbệnhlýchung. Sinhlýbệnhcơquan:nghiêncứusựthayđổicủacácchứcnăngvàcáccơquankhi bịbệnh.II. Vịtrí,tínhchấtvàvaitròcủamônhọc1. Vịtrí1.1. Mônhọctiềnlâmsàng SinhlýbệnhvàmônGiảiphẩubệnhlàhaimônhọctiềnthâncủamôn bệnh lý học hay nói một cách khác:trong quá trình phát triển từnghiêncứuvềthayđổihìnhtháisangnghiêncứuvềthayđổichứcnăngcủa bệnh lý học, do vậy Sinh lý bệnh được xếp vào nhóm các mônhọctiềnlâmsàng,sinhviênđượchọctrướckhichínhthứchọccácmônlâmsàngvàdựphòngbệnh1.2. NềntảngcủamônSinhlýbệnh SinhlýhọcvàHoásinhhọclà haimônhọccơsởliênquantrựctiếpvàquantrọngnhấtcủaSinhlýbệnhhọcbêncạnhcácmônhọcliênquankhácnhưditruyềnhọc,miễndịchhọc,visinh....Ngoàira,Sinhlýbệnhcònphảivậndụng kiếnthứccủanhiềumônkhoahọckhácnữa,kểcảcácmônkhoahọccơbản YHỌCCƠSỞ YHỌCLÂMSÀNG Sinhlý Nội Sinhhóa SINH Ngoại Giảiphẩubệnh LÝ Sản Visinh,kýsinhtrùng BỆNH Nhi Miễndịchhọc Truyềnnhiễm Ditruyềnhọc.v.v Daliễu.v.v. Hình1.1:Mốiliênquangiữayhọccơsởvàyhọclâmsàng2. Tínhchấtvàvaitrò2.1. Tínhchấttổnghợp Đểlàmsángtỏvàgiảithíchcáccơchếbệnhlý,Sinhlýbệnhphảivận dụng những kết quảcủa nhiều mônhọc khácnhau. Phương phápphântíchgiúpchokhoahọcđisâuvàobảnchấtcủasựvậtmộtcáchchitiết vàchính xác đồng thời hình thành nhiều chuyênkhoa sâu chuyênbiệt. Tuynhiên, muốn tìm ra quy luật hoạt động chung thì phải cóphương pháptổng hợp tốt, nắm được cái gì là nguyên nhân, cái gì làhậuquả,cáigìlàcốtlõi,cáigìlàchính,cáigìlàphụđểđiđếnbảnchấtcủavấnđề. Môn sinhlý bệnh, như định nghĩa đã nêu rõ; đi từ những hiệntượngbệnhlýcụthể,tìmcáchkháiquáthóathànhnhữngquyluậthoạtđộngcủacơthểbịbệnh;tấtnhiênđòihỏimộtđầuóctổnghợpsắcbén.2.2. Tínhchấtlýluận Sinhlýbệnhhọcchophépgiảithíchcơchếcủabệnhvàcáchiệntượngbệnhlýnóichung,đồngthờilàmsángtỏcácquyluậtchiphốisựhoạt động của cơ thể, cơ quan,tổ chứcvà tế bàokhibị bệnh. Do đó,trongđàotạongoàinhiệmvụtrangbịkiếnthứcmônhọc;trongđàotạonó còncónhiệmvụtrangbịphươngpháplýluậnvàcáchứngdụngcáclýluậnđókhihọccácmônlâmsàngvànghiệpcụkhác. Sinhlýbệnhcungcấpchongườithầythuốcquanđiểmvàphươngpháp đúng, nghĩa là một quan điểm duy vật biện chứng và mộtphươngphápluậnkhoahọctrongcáchnhìnnhận,phântíchvàkếtluậnvềmọivấnđề trong y học. Mọi người đều biết hiện tượng bệnh lýlà một thực tạikháchquan,nhưngnhìnnótheogóccạnhnào,hiểunónhư thế nào là mộtvấn đề chủ quan của conngười.Chínhvìvậy màtronglịchsửyhọcđãcóbiếtbaohọcthuyếtđốilập,trườngpháikhácnhau,biếtbaocuộcđấutranhác liệt giữaquanđiểmduy tâmvà quanđiểmduyvật.Mụctiêucủasinhlý bệnh là xây dựng cho người thầythuốcmộtquanđiểm,một phươngphápsuyluậntrongyhọc.2.3. Sinhlýbệnhlàmộttrongnhữngcơsởcủayhọchiệnđại Y học hiện đại kế thừa những tinh hoa của y học cổ truyền đểpháttriểnvàthaythếdầnyhọccổtruyền.Điềukiệnđểyhọchiệnđạira đờilàsự áp dụng phương phápthựcnghiệmvào nghiêncứu y học.Nhờ phương pháp thực nghiệmkhoa học mà môn Giải phẩu học vàSinh lý học ...