Bài giảng Sinh lý sinh sản - ThS.BS. Nguyễn Phúc Hậu

Bài giảng Sinh lý sinh sản do ThS.BS. Nguyễn Phúc Hậu biên soạn cung cấp cho người học các kiến thức: Đại cương về hệ sinh sản, sự phân biệt hóa và phát triển cơ quan sinh sản ở bào thai, sinh sản nam, sinh sản nữ,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh lý sinh sản - ThS.BS. Nguyễn Phúc HậuTUYEÁN YEÂN Ths. Bs. Nguyễn Phuùc Hậu Phoù Chuû Nhieäm BM Sinh lyù hoïc ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC TP HCMTuyeán yeân chia ra hai phaàn rieâng bieät:Tuyeán yeân tröôùc laø yeân tuyeánTuyeán yeân sau laø yeân thaàn kinh.Tuyeán yeân tröôùc tieát ra 6 hormon, ñoùng vai troø chínhtrong söï kieåm soaùt chöùc naêng chuyeån hoùa cuûa toaøn côtheå:- Hormon phaùt trieån cô theå GH (GrowthHormone).- Hormon höôùng voû thöôïng thaän ACTH (AdrenoCortico Tropin Hormone).-Hormon kích thích tuyeán giaùp TSH (Thyroid -Stimulating Hormone).- Hormon kích thích tuyeán vuù P (Prolactin).- Hormon kích thích nang tröùng FSH(Follicle - Stimulating Hormone).- Hormon taïo hoaøng theå LH (LuteinizingHormone).Tuyeán yeân sau chöùa hai hormon laø:- Hormon choáng baøi nieäu ADH(AntiDiuretic Hormone).- Hormon Oxytocin: gaây co cô trôn töû cungvaø tuyeán vuù.Tuyeán yeân tröôùc coù 5 loaïi teá baøo baøi tieát ra 6hormon laø:- Somatotrop : tieát GH.- Corticotrop : tieát ACTH- Thyrotrop : tieát TSH- Gonadotrop : tieát FSH vaø LH- Lactotrop : tieát prolactin.CHÖÙC NAÊNG CUÛA CAÙC HORMON GIAÛIPHOÙNG VAØ ÖÙC CHEÁCaùc hormon giaûi phoùng vaø öùc cheá quan troïng cuûa vuøngdöôùi ñoài laø:1. Hormon giaûi phoùng hormon höôùng tuyeán giaùpTRH (Thyrotropin-releasing hormone): noù gaây giaûiphoùng TSH.2. Hormon giaûi phoùng hormon höôùng voû thöôïngthaän CRH (Corticotropin-releasing hormone): noù gaâygiaûi phoùng ACTH.3. Hormon giaûi phoùng hormon phaùt trieån GHRH(Growth hormone releasing hormone): noù gaây giaûiphoùng GH.4. Hormon öùc cheá hormon phaùt trieån GHIH(Growth hormone inhibitory hormone): noù gaây öùc cheávieäc giaûi phoùng GH.5. Hormon giaûi phoùng caùc hormon höôùng sinh duïcGnRH (Gonado-tropin-releasing hormone): noù gaâygiaûi phoùng hai hormon höôùng sinh duïc laø FSH vaø LH.6. Hormon öùc cheá prolactin PIH (Prolactininhibitory hormone): noù gaây öùc cheá söï baøi tieátprolactin.7. Hormon giaûi phoùng prolactin PRH(Prolactin releasing hormone): noù gaây giaûiphoùng prolactin.HORMON PHAÙT TRIEÅN CÔ THEÅ (GH)GH laø moät phaân töû protein, chöùa 191 axít amintrong moät chuoãi ñôn, troïng löôïng phaân töû laø22.005.GH laøm phaùt trieån haàu heát caùc moâ cuûa cô theå.GH laøm taêng kích thöôùc teá baøo, vaø taêng phaânbaøo, phaùt trieån soá löôïng teá baøo, vaø ñaëc bieät laøgaây bieät hoùa moät soá loaïi teá baøo nhö teá baøoxöông vaø teá baøo côTAÙC DUÏNG TREÂN CHUYEÅN HOÙA CUÛA GH1. Chuyeån hoùa protein GH laøm taêng toång hôïp protein trong taát caû caùc teá baøo cuûa cô theå, theå hieän baèng caùc taùc duïng sau ñaây: 1.1 Taêng vaän chuyeån axít amin qua maøng teá baøo:GH tröïc tieáp laøm taêng vaän chuyeån haàu heát caùcaxít amin qua maøng vaøo trong teá baøoTaêng noàng ñoä axít amin trong teá baøo, vaø thuaänlôïi cho vieäc toång hôïp proteinTaêng dòch maõ mRNA ñeå toång hôïp protein doribosome ôû maïng noäi baøo töông coù haït trongbaøo töông.Taêng söï sao cheùp DNA trong nhaân ñeå taïo thaønhmRNA.Laøm thuùc ñaåy söï toång hôïp protein vaø gaây phaùttrieån, neáu ñuû caùc ñieàu kieän nhö: naêng löôïng,axít amin, vitamin v.v...Giaûm söï dò hoùa protein vaø caùc axít amin teá baøo:Do noù huy ñoäng moät löôïng lôùn axít beùo töï do töøtoå chöùc môõ, ñeå cung caáp cho nhu caàu naênglöôïng cuûa cô theå, ñeå tieát kieäm söû duïng protein.2. Chuyeån hoùa lipitGH laøm taêng huy ñoäng axít beùo töø caùc toå chöùcmôõLaøm taêng axít beùo töï do trong maùu, vaø taêng söûduïng axít beùo cho naêng löôïng.Cô theå ñeå daønh ñöôïc protein vaø glucoz, duøngcho söï phaùt trieån.Taùc duïng sinh ceton cuûa GH:Khi GH tieát quaù nhieàu, söï huy ñoäng lipit töø toåchöùc môõ trôû neân quaù möùc, moät löôïng lôùn axítaceto acetic ñöôïc taïo thaønh do gan, vaø ñöôïcgiaûi phoùng vaøo dòch cô theå, nhö vaäy gaây tíchceton.Söï huy ñoäng lipit quaù möùc töø toå chöùc môõ cuõngthöôøng gaây ra chöùng gan beùo.3. Chuyeån hoùa gluxitGH coù 4 taùc duïng chính treân chuyeån hoùa glucozteá baøo laø:1. Giaûm söï tieâu duøng glucoz cho naêng löôïng:GH taêng huy ñoäng axít beùo cho naêng löôïng taïoneân moät löôïng lôùn acetyl – CoA gaây taùcduïng ñieàu hoøa ngöôïc (feed back) öùc cheá söï tieâuglucoz vaø glycogen.2. Taêng söï löu giöõ glycogen trong teá baøo:Glucoz vaø glycogen khoâng bò söû duïng cho naênglöôïng, neân glucoz vaøo trong teá baøo, vaø truønghôïp thaønh glycogen döï tröõ.Vì vaäy, caùc teá baøo nhanh choùng bò baõo hoøaglycogen, vaø khoâng theå döï tröõ nhieàu hôn nöõa.3. Teá baøo giaûm thu nhaän glucoz vaø taêng noàng ñoäglucoz maùu – “Beänh ñaùi thaùo ñöôøng do tuyeányeân”:Khi GH ñöôïc tieát nhieàu, ñaàu tieân, caùc teá baøothu nhaän nhieàu glucoz, vaø noàng ñoä glucoz maùu ...