Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 12 - Phạm Kim Đăng

Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 12 do Phạm Kim Đăng biên soạn có nội dung trình bày về sinh lý sinh dục. Với các kiến thức giới thiệu đến người học một số khái niệm về sự thành thục về tính và thể vóc, sinh lí sinh dục đực, sinh dục cái. Tham khảo bài giảng để hiểu hơn về sinh lý sinh dục ở vật nuôi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 12 - Phạm Kim Đăng Bài gi ng SLGS 20/03/2008 Ch−¬ng XII - Sinh lý sinh dôc + Sinh s¶n → duy tr× nßi gièng loµi + C¸c h×nh thøc SS ? + Ngo¹i lÖ: cõu Doly (1997)? §1. Sù thµnh thôc vÒ tÝnh vµ thÓ vãc 1. Sù thµnh thôc vÒ tÝnh (chÝn s/d) + C¬ quan s/d↑ t−¬ng ®èi hoµn chØnh, cã k/n sinh giao tö (tinh trïng + trøng → hîp tö) + §Æc tÝnh sinh dôc thø cÊp hoµn thiÖn: mµo, cùa, r©u… + X/hiÖn p/x sinh dôc: ♂: giao phèi, ♀: ®éng dôc + [] GSH, androgen (♂), oestrogen (♀) cao → ®Þnh l−îng x/® thêi ®iÓm thµnh thôc + Tuæi thµnh thôc vÒ tÝnh ∈: • Nång ®é FSH, LH, Oestrogen, Testosteron • KhÝ hËu (t0, a/s) → g/s nhiÖt ®íi sím h¬n «n ®íi • Gièng: lîn néi sím h¬n lîn ngo¹i • Dinh d−ìng: kÐm → ®éng dôc muén. §.biÖt vi l−îng, VTM • Giíi tÝnh: ®a sè ♀ sím h¬n ♂ (trõ lîn) ♂ ♀ Lîn 5-8 6-8 Tr©u 18-32 18-24 Bß 12-18 8-12 Ngùa 12-20 12-18 Dª 8-10 7-8 2. Thµnh thôc vÒ thÓ vãc - Ngo¹i h×nh hoµn chØnh, tÇm vãc æn ®Þnh (sau thµnh thôc vÒ tÝnh) → giao phèi ngay → a/h ®êi sau vµ bè mÑ do: + ♀: phèi sím → d2 tËp trung cho ph«i→ mÑ yÕu, con nhá. §.b khung x−¬ng chËu nhá → kh㠮Π→ chÕt thai + ♂: yÕu s/d, chÊt l−îng tinh trïng kÐm → con yÕu, s/d ®ùc gi¶m Qui ®Þnh tuæi phèi Lîn (40% P tr−ëng thµnh): Néi (7-8 th¸ng, P=40-45kg); Ngo¹i (8-10 th¸ng, P = 70-90kg) Tr©u bß (70% P tr−ëng thµnh): bß néi: 18-22 th¸ng Ph m Kim ðăng - ðHNN1 1 Bài gi ng SLGS 20/03/2008 § 2. Sinh lý sinh dôc ®ùc D−¬ng vËt, dÞch hoµn, èng dÉn tinh, tói tinh, phô dÞch hoµn vµ c¸c tuyÕn s/d phô (cñ hµnh, tiÒn liÖt, tinh nang) TuyÕn tinh nang TuyÕn tiÒn liÖt TuyÕn cñ hµnh (Cowper) TÕ bµo Leydig & Tinh trïng mao m¹ch TuyÕn tiÒn liÖt TuyÕn cñ hµnh (Cowper) Xoang Mµng ®¸y TuyÕn tinh nang KÎ gi÷a c¸c èng TÕ bµo Sertoli sinh tinh Phô dÞchhoµn I. Tinh trïng: ThÓ ®Ønh 1. CÊu t¹o §Çu * §Çu: + nh©n (n ), thÓ ®Ønh (hyaluronidaza) Cæ ph¸ mµng p/x¹ (k0 ®Æc tr−ng cho loµi) Sîi x¾n Sîi trôc * Cæ : + Khíp cæ tr−íc, cæ sau láng lÎo + Chøa ty thÓ cÊp E ®u«i h/® §u«i * §u«i: sîi xo¾n vµ däc → k/n¨ng tiÕn th¼ng * Mµng: lipoprotein (b¸n thÊm chän läc) Ph m Kim ðăng - ðHNN1 2 Bài gi ng SLGS 20/03/2008 2. Sinh tr−ëng, thµnh thôc cña tinh trïng Sinh ra trong èng sinh tinh qua 4 g®: - t¨ng sinh: 1 TB tinh nguyªn thuû 2n TB - sinh tr−ëng: TB ®ång ho¸ tÝch luü d2 → TB to ra - gi¶m nhiÔm: 1 TB (2n) → 4 TB (n) - giao tö ®ùc - hoµn thiÖn: ®Õn phô d/hoµn (cã thÓ sèng vµi th¸ng) * Vai trß phô dÞch hoµn: l−u tr÷, ®k thÝch hîp ↑, thµnh thôc + pH axÝt yÕu → k×m h·m v/®, T0 < th©n nhiÖt 3- 4oC + YÕm khÝ, Ptt æn ®Þnh + NhiÒu K+ (278mg%) t/d −/c h/® tinh trïng, Na+ (115mg%) + Cã k/n hÊp thu ion+ (Mg+2, Ca2+)→ chèng trung hoµ ®iÖn tÝch. Khi lipoprotein bao quanh → ®iÖn – (cïng dÊu) → chèng ng−ng kÕt ↓h/®, ↓tiªu tèn E tiÒm sinh→ 2 th¸ng cßn k/n thô tinh 3. §Æc ®iÓm sinh lý tinh trïng a. VËn ®éng vµ søc sèng * VËn ®éng + v/® ®éc lËp, tiÕn th¼ng trong m«i tr−êng tinh dÞch vµ ®−êng s/d c¸i, v/® ng−îc dßng ch¶y + V, k/n v/® ∈ ®é thµnh thôc tinh trïng vµ m«i tr−êng * Søc sèng: ∈ m«i tr−êng T0, pH, Ptt, a/s (®.b a/s chiÕu th¼ng) … b. H« hÊp & trao ®æi E: sö dông E qua 3 h×nh thøc + HiÕu khÝ: chñ yÕu glucose (m¸u, pha lo·ng), fructose (tinh dÞch) C6H12O6 + O2 → 6CO2 + 6H2O + 674Kcal (®−êng s.d c¸i, tiÕp xóc víi kh«ng khÝ) b¶o qu¶n cÇn h¹n chÕ tiÕp xóc kh«ng khÝ + YÕm khÝ: Fructose → A.lactic + CO2 + 27,7 Kcal (x¶y ra trong dÞch hoµn phô, tói tinh) + Ph©n gi¶i ATP: cæ, ®u«i chøa ATP-aza t/d ph©n gi¶i ATP ATP → ADP + 7-10 (kcal) + H3PO4 E do h« hÊp hiÕu vµ yÕm khÝ mét phÇn t¸i t¹o ATP Ph m Kim ðăng - ðHNN1 3 Bài gi ng SLGS ...