Bài giảng Tăng áp lực nội sọ (raise intracranial pressure) - BSNT. Nguyễn Anh Tuấn

Bài giảng "Tăng áp lực nội sọ (raise intracranial pressure)" trình bày sinh lý bệnh, sự liên quan giữa CPP và CBV, sóng ALNS bệnh lý, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng bệnh, các phương pháp điều trị bệnh. Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên Y khoa dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tăng áp lực nội sọ (raise intracranial pressure) - BSNT. Nguyễn Anh Tuấn t¨ng ¸p lùc néi sä(raise intracranial pressure) BSNT. NguyÔn Anh TuÊn Sinh lý bÖnh1.Sù ®µn håi trong sä:-Hép sä chøa 3 tp: m¸u (150 ml), dÞch n·o tuû (150 ml) vµ nhu m« n·o (1400 ml).-ALNS bt 50-200 mmH2O (3-15 mmHg). CÇn ph¶i duy tr× ALNS díi 20 mmHg.BÖnh lý: sù ®µn håi trong sä gi¶m (∆V/∆P gi¶m) Sinh lý bÖnh2.¸p lùc tíi m¸u n·o: (cerebral perfusion pressure) vµ lu lîng m¸u lªn n·o (Cerebral bood flow)• CPP =HA§M trung b×nh - ¸p lùc néi sä.• Lµ yÕu tè tÝch cùc ®Ó duy tr× lu lîng m¸u lªn n·o vµ ®ãng vai trß quan träng trong ®iÒu trÞ TALNS.• Lu lîng m¸u n·o cßn phô thuéc vµo PaCO2 vµ PaO2.Liªn quan gi÷a CPP vµ cbv Sinh lý bÖnh3. Sãng ALNS bÖnh lý:• Cã 2 lo¹i sãng lµ Lundberg A vµ B.• ICP: (intracranial pressure) ¸p lùc néi sä• MAP (Mean arterial pressure) HA§M trung b×nh• CPP: (Cerebral perfusion press) ¸p lùc t íi m¸u n·o• CPP = MAP – ICP Sãng ALNS bÖnh lýA BSãng Lundberg A vµ B CPP = MAP - ICPCBF: lu lîng m¸u lªn n·o (cerebral blood flow)CBV: ThÓ tÝch m¸u lªn n·o (cerebral blood volume) Nguyªn nh©n4 nhãm NN chÝnh• Tæn th¬ng trong n·o réng: MTDMC, MTNMC, u n·o, ¸p xe n·o, xuÊt huyÕt trong sä.• T¨ng thÓ tÝch n·o (phï n·o): NMN, thiÕu oxy n·o toµn bé, h¹ natri cÊp.• T¨ng thÓ tÝch m¸u trong n·o (phï m¹ch): bÖnh n·o gan, CTSN, viªm n·o, mµng n·o, bÖnh n·o CHA, ®éng kinh, XHDN.• T¨ng thÓ tÝch dÞch n·o tuû: n·o ø níc, u ®¸m rèi mµng m¹ch. TriÖu chøng l©m sµng• 1- Nhøc ®Çu:• 2 - N«n :• 3 - Rèi lo¹n ý thøc:• 4 - Rèi lo¹n thÞ gi¸c:• Phï gai thÞ: dÊu hiÖu quan träng:• Gi¶m tri gi¸c vµ THA p/ lµ 2 dÊu hiÖu thêng gÆp (hËu qu¶ cña gi¶m tíi m¸u n·o) BiÕn chøng• C¸c dÊu hiÖu do¹ lät n·o ®ßi hái ph¶i cÊp cøu ngay gåm:• + Tôt ®iÓm Glassgow,• + Cã rèi lo¹n tr¬ng lùc : thêng t¨ng tr¬ng lùc. C¬n hè sau: bÖnh nh©n ìn cæ, c¸c chi ë t thÕ duçi m¹nh.• + Rèi lo¹n thÇn kinh thùc vËt:• Rèi lo¹n tuÇn hoµn: Rèi lo¹n vËn m¹ch: c¬n bõng nãng, c¬n v· må h«i.• Rèi lo¹n h« hÊp: cã thÓ t¨ng tÇn sè thë ( møc ®é nhÑ) , nhÞp thë kh«ng ®Òu hoÆc c¬n ngõng thë ( møc ®é nÆng).• C¸c rèi lo¹n ®iÒu hoµ th©n nhiÖt: thêng nhiÖt ®é t¨ng. DÊu hiÖu tôt n·o• Lät cùc h¶i m· cña thuú th¸i d¬ng vµo khe Bichat g©y héi chøng Weber: liÖt d©y III cïng bªn, d·n ®ång tö, liÖt nöa ngêi ®èi bªn, thêng do tæn th¬ng thuú th¸i d¬ng lín• Lät trung t©m: n·o gi÷a vµ trung t©m bÞ ®Ì ®Èy: h«n mª víi t×nh tr¹ng duçi cøng mÊt n·o vµ mÊt vá, thêng do ø dÞch n·o tuû, phï n·o.• Lät liÒm ®¹i n·o: h«n mª vµ liÖt vËn ®éng kh«ng ®èi xøng, ®èi bªn > cïng bªn. thêng do tæn th ¬ng thuú tr¸n hoÆc thuú ®Ønh. DÊu hiÖu tôt n·o• Lät tiÓu n·o: lªn trªn hoÆc xuèng díi: ®ét nhiªn h«n mª kÌm liÖt vËn ®éng 2 bªn ë bÖnh nh©n cã héi chøng tiÓu n·o, thêng do tæn th¬ng lín ë tiÓu n·o.• Lät h¹nh nh©n tiÓu n·o: ®au ®Çu vïng chÈm lan xuèng g¸y, cøng g¸y cøng cæ. C¬n t¨ng tr¬ng lùc hè sau: ®ét ngét t¨ng tr¬ng lùc ®Çu vµ chi díi kÌm theo ý thøc u ¸m. CËn l©m sµng 1 - Chôp phim sä th¼ng, nghiªng. 2 - Soi ®¸y m¾t thêng quy. 3 - C¸c xÐt nghiÖm sinh ho¸ huyÕt häc, xquang phæi. 4 - Chôp c¾t líp vi tÝnh sä n·o 5 - Chôp m¹ch n·o hoÆc chôp céng h ëng tõ h¹t nh©n sä n·o nÕu nghi ngê do bÖnh lý m¹ch m¸u n·o. CËn l©m sµng• 6 - §o ¸p lùc sä n·o: c¸c vÞ trÝ ®Æt catheter - N·o thÊt - Nhu m« n·o - Khoang díi nhÖn - Ngoµi mµng cøng CËn l©m sµng 7- Siªu ©m doppler xuyªn sä cho phÐp ®o lêng tèc ®é dßng ch¶y cña c¸c ®éng m¹ch n·o 8- C¸c biÖn ph¸p bæ sung kh¸c - §o ®é b·o hoµ oxy m¸u tÜnh m¹ch c¶nh (SJVO2) vµ theo dâi ph©n ¸p oxy trong nhu m« n·o - Vi ph©n tÝch trong n·o. 9- Chäc dÞch n·o tuû §iÒu trÞ• 1- Nguyªn t¾c chung: - KiÓm so¸t h« hÊp. - KiÓm so¸t huyÕt ®éng. - §iÒu trÞ phï n·o vµ c¸c liÖu ph¸p ®iÒu trÞ t¨ng ¸p lùc néi sä. - §iÒu trÞ c¨n nguyªn. ®iÒu trÞ talnsa - KiÓm so¸t h« hÊp : Duy tr× PaCO2 30 - 35 mmHg vµ PaO2> 90 mmHg Cµi ®Æt th«ng sè m¸y thë: Ph¬ng thøc A/C hoÆc SIMV kh«ng dïng PS. CÇn duy tr× PaO2 90-100 mmHg. Vt >10 ml/kg, nhng gi÷ AL ®Ønh < 35 cmH2O TS:10-15 lÇn/phót. Ti thêng ®Æt 1 gi©y. Theo dâi thë m¸y: §iÒu trÞ TALNSb - KiÓm so¸t tuÇn hoµn: §¶m b¶o ¸p lùc tíi m¸u n·o tèi uKiÓm so¸t tèt huyÕt ¸p lµ rÊt quan träng ®Ó duy tr× ¸p lùc tíi m¸u n·o.Cè g¾ng ®¶m b¶o HATB >90 mmHg. N©ng HA b»ng vËn m¹ch vµ truyÒn dÞch nÕu ¸p lùc tíi m¸u n·o < 70 mmHg, dïng thuèc h¹ ¸p nÕu ¸p lùc tíi m¸u n·o > 110 mmHg. ®iÒu trÞ talnsc - Chèng phï n·o vµ ®iÒu trÞ t¨ng ¸p lùc néi sä: - §Çu cao 300, cæ th¼ng - NÕu ®ang ®Æt catheter buång n·o thÊt: dÉn lu bít dÞch n·o tuû ®Ó ®iÒu chØnh ALSN. - Manitol liÒu 0,25 – 0,5 ga ...