Bài giảng Trầm cảm: Cách tiếp cận của Chăm sóc ban đầu - Gerald W. Smetana, M.D

Hội chứng trầm cảm là loại rối loạn khí sắc thường gặp trong tâm thần học. Có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là 18-45 tuổi. Mời bạn đọc cùng tham khảo Bài giảng Trầm cảm: Cách tiếp cận của Chăm sóc ban đầu để tìm hiểu về những câu hỏi cơ bản và dịch tế học về trầm cảm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Trầm cảm: Cách tiếp cận của Chăm sóc ban đầu - Gerald W. Smetana, M.DTrầm cảm: Cách tiếp cận của Chăm sóc ban đầu Gerald W. Smetana, M.D. Khoa Nội Đa khoaTrung tâm y khoa Beth Israel Deaconess Phó Giáo sư Y khoa Trường Đại học Y Harvard Những câu hỏi cơ bản• Sàng lọc về trầm cảm có ý nghĩa không?• Điều trị trong bao lâu?• Các thuốc chống trầm cảm mới có hiệu quả hơn SSRI không?• Tác dụng phụ của các thuốc khác nhau thế nào?• Điều gì tốt hơn: đổi thuốc hay tăng thêm? Dịch tễ học về trầm cảm• Phụ nữ thường gặp hơn nam giới gấp 2 lần• Nguy cơ tăng gấp 2-3 lần nếu có tiền sử gia đình ở bố mẹ hay anh chị em sinh đôi• Tăng 2-5% tần suất mới các ca tự sát trong số bệnh nhân trầm cảm• Số ngày nghỉ ốm tăng gấp 3 lần• Nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế ở người trong độ tuổi 18-44 CMAJ 2002;167:1253 Câu hỏi #1• Việc sàng lọc trầm cảm có ý nghĩa gì không?• Tôi theo dõi một trường hợp có điều tra sàng lọc dương tính như thế nào? Việc sàng lọc trầm cảm có ý nghĩa gì không?• Lực lượng cung cấp dịch vụ y tế dự phòng Mỹ• Cập nhật tháng 12 năm 2009• Khuyến cáo sàng lọc trầm cảm (khuyến cáo mức B – bằng chứng vừa) khi có nguồn lực điều trị và theo dõi• Bằng chứng rõ ràng là sàng lọc cải thiện việc xác định chính xác trầm cảm trong môi trường chăm sóc ban đầu và• Điều trị trong môi trường chăm sóc ban đầu làm giảm biến chứng lâm sàng Ann Intern Med 2009;151:784 Sàng lọc trầm cảm nếu• Buồn bã, cảm giác thiếu năng lượng, vô cảm, kích thích hay lo lắng• Than phiền về tình dục• Các triệu chứng thể lực không giải thích được hoặc dùng dịch vụ y tế thường xuyên một cách không mong đợi• Hay có các triệu chứng nhưng thăm khám không phát hiện gì bất thường• Có một tình trạng bệnh lý nào đó phối hợp• Mới có biến cố gây stress trong cuộc sống xảy ra và không có trợ giúp xã hội Nên sử dụng công cụ sàng lọc nào?• Hiện có nhiều bộ câu hỏi• Thời gian thực hiện trong khoảng 1-5 phút• Trong việc rà soát một cách hệ thống các công cụ sàng lọc:• Tỷ lệ khả năng dương tính (LR+) – 3.3 (trong khoảng 2.3-12.2)• Tỷ lệ khả năng âm tính (LR-) – 0.19 (trong khoảng 0.14-0.35)• Độ nhạy cao (80-90%) nhưng độ đặc hiệu chỉ trung bình (57-85%) The Rational Clinical Examination. Is this patient clinically depressed? JAMA 2002;287:1160 Công cụ sàng lọc đơn giản: Hỏi 2 câu hỏi1. ‘Trong tháng trước bạn có thường bị cảm giác buồn bã, chán chường hay thất vọng không?’2. ‘Trong tháng trước bạn có thường cảm thấy không còn quan tâm hay hứng thú khi làm các công việc không?’ • 96% nhạy cảm nhưng chỉ 57% đặc hiệu khi có ít nhất 1 câu trả lời dương tính • Được USPSTF khuyến cáo J Gen Intern Med 1997;12:439Phân độ tâm thần của Việt nam theo Phan• Các câu hỏi về sức khỏe tâm thần nhạy cảm về văn hóa của các cá thể người Việt• Bốn lĩnh vực – Trầm cảm - tình cảm – Trầm cảm - Tâm thần-thực vật – Lo lắng – Các triệu chứng thân thể Tuong Phan et al. Transcultural Psych 2004;41:200 9 Phân độ theo Phan: các câu hỏi mẫuTình cảm• Bạn có cảm thấy cô đơn hay trống rỗng không?• Bạn có trở nên xanh xao hay có quầng thâm quanh mắt không?• Bạn có cảm thấy cuộc sống của bạn trở nên vô nghĩa không?• Bạn có cảm thấy tự ghét bản thân hay xấu hổ không lý do không?Tâm thần-thực vật• Bạn có cảm thấy bị lú lẫn hay mụ mẫm không?• Bạn có khóc chẳng vì lý do gì không?• Bạn có cảm giác bực bội khó chịu không? 10 Tần suất mắc triệu chứng trong số 2000 người Việt trưởng thành di cư sang Mỹ. West J Med 1995;163:341Triệu chứng Tần suất (%)Triệu chứng lâm sàngĐau đầu 21Lo lắng về triệu chứng 25Chán ăn 20Các triệu chứng tâm thầnBuồn bã 31Khó tập trung 30Tuyệt vọng 7Các triệu chứng liên quan đến vănhóaBuồn chán ...