Bài giảng Vật lý đại cương 1 (Cơ - Nhiệt): Chương 1 - PGS.TS. Lê Công Hảo

Bài giảng "Vật lý đại cương 1 (Cơ - Nhiệt) - Chương 1: Động học chất điểm" cung cấp các kiến thức giúp người học có thể nêu được khái niệm vận tốc, gia tốc và các công thức xác định vector vận tốc, gia tốc trong các dạng chuyển động, nêu được tính chất các chuyển động đơn giản,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Vật lý đại cương 1 (Cơ - Nhiệt): Chương 1 - PGS.TS. Lê Công HảoVẬT LÝ ĐC 1PGS.TS. Lê Công Hảo 0917 657 009lchao@hcmus.edu.vn Chöông 1ÑOÄNG HOÏC CHAÁT ÑIEÅM MUÏC TIEÂUSau baøi hoïc naøy:1. Neâu ñöôïc k/n vaän toác, gIa toác vaø caùc coâng thöùcxaùc ñònh vectô vaän toác, gia toác trong caùc daïngchuyeån ñoäng.2. Neâu ñöôïc tính chaát cuûa caùc chuyeån ñoäng ñôngiaûn.3. Vaän duïng giaûi caùc baøi toaùn cô baûn veà chuyeånñoäng. 2. CAÙC K/N MÔÛ ÑAÀU* Cô hoïc? Chuyeån ñoäng cô hoïc? –Laø söïthay ñoåi vò trí cuûa vaät trong khoâng giantheo t* Ñoäng hoïc?-N.c chuyeån ñoäng maøkhoâng chuù yù ñeán nguyeân nhaânChaát ñieåm?-Laø vaät maø kích thöôùc raátnhoû so vôùi ñöôøng ñi* Heä qui chieáu?-Laø heä toïa ñoä gaén vôùimoác choïn ñeå xeùt chuyeån ñoäng cuûa vaätVÒ TRÍ ÑIEÅM M TRONG HEÄ (Oxyz) → → → → → M(x,y,z)= r = OM = x i + y j + z k z z → M → r → k y → y i O j x x* PTCÑ: cho bieát vò trí ôû thôøi ñieåm t x = f ( t )   y = g ( t ) hay s = s(t) z = h ( t ) * PTQÑ: cho bieát hình daïng quõi ñaïo F( x , y, z) = 0  G ( x , y, z) = 0 Hệ qui chiếu – xác định vị trí Gốc x1 x2 t1 Chiều + Độ dời: t2 x = x2 − x1Vận tốc: đặc trưng cho tính chất CĐ nhanh hay chậm của vật x x2 − x1 vtb = = Đơn vị (SI): m/s t t 2 − t1 3. K/n VAÄN TOÁC s s1 + s 2 + ... + s n* Trung bình: v tb = = t t1 + t 2 + ... + t n* Töùc thôøi: s ds v = lim = = s t →0 t dt* YÙ nghóa: – Vaän toác töùc thôøi cho bieát tính chaát nhanh, chaäm cuûa chuyeån ñoäng ôû töøng thôøi ñieåm; Vaän toác trung bình chæ öôùc löôïng möùc ñoä nhanh, chaäm treân moät ñoaïn ñöôøng nhaát ñònh. – Khi noùi “vaän toác” ta hieåu noùi ñeán VTTT. 4. VECTÔ VAÄN TOÁC → → → → ds * Ñ/n: v= ds dr = M v M’ dt dt →* Ñaëc ñieåm: → r → r dr O * Phöông : tt vôùi qñ  → * Chieàu : theo chieàu cñ v coù :  * Modun : v = s * Ñieåm ñaët : taïi ñieåm khaûo saùt * Bieåu thöùc giaûi tích cuûa vectô vaän toác → → → → r = x. i + y. j + z. k = ( x, y, z) → → → →  v = v X . i + v y . j + vz . k = (v x , v y , vz )  dx v x = dt = x   dy →Vôùi : v y = = y  v =| v |= v x + v y + v z 2 2 2  dt  dz v z = dt = z  5. TÍNH QUAÕNG ÑÖÔØNG t2 →* Toång quaùt: s =  v.dt vôùi v = | v | t1* Ñaëc bieät: s = v.(t2 – t1) = v.t* Ví duï:  x = 5 − 10 sin 2t  ( SI )  y = 4 + 10 sin 2t a) Xaùc ñònh vò trí cuûa chaát ñieåm luùc t = 5s. b) Xaùc ñònh quó ñaïo. c) Xaùc ñònh vectô vaän toác luùc t = 5s. d) Tính quaõng ñöôøng vaät ñi töø luùc t = 0 ñeán t = 5s. Suy ra vaän toác TB treân quaõng ñöôøng naøy.YÙ NGHÓA HÌNH HOÏC CUÛA COÂNG THÖÙC TÍNH QUAÕNG ÑÖÔØNGS = trò soá dtích vhình phaúng giôùihaïn bôûi ñoà thòv(t) vôùi truïc Ot. S t t1 t2 Gia tốc v1 v 2 t1 t2• Gia tốc: đặc trưng cho tốc độ thay đổi vận tốc• Gia tốc trung bình:   ...