Bài học kinh nghiệm trong quản lý thoát nước nhằm giảm thiểu ngập úng thích ứng với biến đổi khí hậu tại một số đô thị trên thế giới

Bài viết trình bày kinh nghiệm của Bangkok, Thái Lan với trung tâm kiểm soát ngập; kinh nghiệm quản lý lượng nước chảy bề mặt. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài học kinh nghiệm trong quản lý thoát nước nhằm giảm thiểu ngập úng thích ứng với biến đổi khí hậu tại một số đô thị trên thế giới QUY HOAÏCH & TAÙC GIAÛ BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM TRONG QUAÛN LYÙ THOAÙT NÖÔÙC NHAÈM GIAÛM THIEÅU NGAÄP UÙNG THÍCH ÖÙNG VÔÙI BIEÁN ÑOÅI KHÍ HAÄU TAÏI MOÄT SOÁ ÑOÂ THÒ TREÂN THEÁ GIÔÙI ThS. NGOÂ HUY THANH Vieän Quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân quoác gia Q uaûn lyù heä thoáng thoaùt nöôùc nhaèm giaûm thieåu ngaäp uùng thích öùng vôùi bieán ñoåi khí haäu ñaõ vaø ñang ñöôïc trieån khai taïi raát nhieàu ñoâ thò treân theá giôùi. Giaûi quyeát vaán ñeà naøy khoâng chæ taùc ñoäng cuïc boä ñeán rieâng ngaønh quy hoaïch, xaây döïng maø coøn goùp phaàn naâng cao chaát löôïng phuïc vuï cuûa heä thoáng tieän ích ñoâ thò, ñôøi soáng ngöôøi daân, giuùp thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån maïnh meõ. Ñeå töøng böôùc naâng cao chaát löôïng quaûn lyù quy hoaïch heä thoáng thoaùt nöôùc noùi chung vaø heä thoáng thoaùt nöôùc maët noùi rieâng, caàn ñuùc ruùt, hoïc hoûi nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm quyù baùu cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi. Môû ñaàu Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, heä thoáng cô sôû haï taàng ñang ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån caû veà soá löôïng, chaát löôïng vaø quy moâ. Tuy nhieân caùc ñoâ thò ven bieån, ñaëc bieät laø vuøng duyeân haûi Baéc Boä cuõng ñang phaûi chòu caùc taùc ñoäng baát lôïi töø bieán ñoåi khí haäu nhö möa, baõo, nöôùc bieån daâng vaø toå hôïp möa, baõo keát hôïp luõ treân soâng vaø trieàu cöôøng daãn ñeán tình traïng ngaäp uùng ngaøy caøng dieãn ra thöôøng xuyeân hôn. Coâng taùc quaûn lyù quy hoaïch thoaùt nöôùc ñang gaëp nhieàu khoù khaên haïn cheá, chöa coù phöông aùn giaûi quyeát ngaäp uùng hieäu quaû daãn ñeán nhöõng thieät haïi lôùn khoâng ñaùng coù. Taïi caùc nöôùc treân theá giôùi, vieäc kieåm soaùt ngaäp uùng ñöôïc loàng gheùp trong quy hoaïch, xaây döïng vaø quaûn lyù töø raát sôùm, ñeán nay ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh coâng nhaát ñònh. Ñeå duy trì vaø phaùt trieån heä thoáng naøy, chính quyeàn caùc nöôùc cuõng nhö töøng ñoâ thò ñaõ xaây döïng caùc cô cheá, chính saùch, chieán löôïc, keá hoaïch… ñeå quaûn lyù moät caùch ñoàng boä vaø khoa hoïc. Ñaây chính laø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm quyù baùu caàn hoïc hoûi ñeå aùp duïng vaøo ñieàu kieän phaùt trieån thöïc teá cuûa Vieät Nam. 78 SË 94 . 2018 Q u y h oπch & t ∏c gi ∂ Kinh nghieäm cuûa Bangkok, Thaùi Lan - Trung taâm kieåm soaùt ngaäp Bangkok, thuû ñoâ cuûa Thaùi Lan, vôùi hôn 1.000 keânh raïch vaø daân soá khoaûng 10 trieäu ngöôøi. Vò trí naèm trong vuøng ñoàng baèng ngaäp cuûa soâng Chao Phraya. Khí haäu gioù muøa mang ñeán löôïng möa 1.200-1.400mm moãi naêm. Hieän töôïng ngaäp luït xaûy ra thöôøng xuyeân hôn trong nhöõng thaäp kyû gaàn ñaây, luõ luït nghieâm troïng ñaõ dieãn ra vaøo caùc naêm 1978, 1980, 1983, 1995 vaø 2006. Soâng Chao Phraya chaïy doïc 1/3 ñaát nöôùc mang theo moät löôïng nöôùc raát lôùn töø phía ñoâng qua Bangkok, ñaây laø nguyeân nhaân daãn tôùi ngaäp luït cho ñoâ thò. Ngoaøi ra thuûy trieàu cao töø vònh Thaùi Lan trong thaùng 12 coù theå laøm traàm troïng theâm tình hình ngaäp uùng ôû moät soá khu vöïc thaáp cuûa Bangkok. Naêm 2005, Thaùi Lan ñaõ phaùt trieån heä thoáng döï baùo vaø quaûn lyù ngaäp uùng cho phía ñoâng Bangkok. Heä thoáng bao goàm 4 heä thoáng con: a. Heä thoáng caûnh baùo möa (SCOUT): cung Hình 1: Baûn ñoà ngaäp thaønh phoá Bangkok caáp döï baùo löôïng möa baèng caùch söû duïng thoâng tin töø heä thoáng thôøi tieát theo doõi qua veä tinh. Heä thoáng döï baùo tröôùc 3 giôø, keát quaû phaân tích töø maùy tính ñöôïc döï baùo thoâng qua heä thoáng NWP taïi Cuïc Khí töôïng vaø ñöôïc söû duïng ñeå döï baùo caùc traän möa tröôùc 6 giôø. Heä thoáng naøy ñöôïc caäp nhaät 15 phuùt moät laàn vôùi ñoä chính xaùc laø 65% löôïng möa tích luõy trong voøng 3 giôø. Döõ lieäu ñaàu ra laø chuoãi döï baùo löôïng möa treân heä thoáng nhaèm cung caáp ñaàu vaøo cho vieäc chaïy moâ hình ngaäp uùng. b. Moâ hình tính toaùn thuûy vaên (MIKE11): ñöôïc söû duïng ñeå tính toaùn löu löôïng beà maët trong maïng löôùi thoaùt nöôùc ñoâ thò. Phöông phaùp thuûy vaên ñöôïc söû duïng ñeå moâ hình hoùa doøng chaûy töø möa sau khi ñöôïc hieäu chænh vaø xaùc minh vôùi soá lieäu hieän tröôøng. Hình 2: Caùc böôùc xaây döïng keá hoaïch quaûn lyù ngaäp uùng taïi Bangkok Caùc keát quaû do moâ hình naøy cung caáp bao goàm chuoãi thôøi gian cho möïc nöôùc vaø löôïng möa vaø caùc döõ lieäu trong quaù khöù. Keát quaû ngöôøi duøng ñeå löïa choïn caùc keá hoaïch quaûn nöôùc möa trong heä thoáng, doøng chaûy taïi ñöôïc xaây döïng vôùi caùc möùc ñoä döï kieán khaùc lyù khaùc nhau vaø coù ñöôïc keát quaû döï baùo caùc keânh raïch ñöôïc tính toaùn vaø hieån thò nhau vaø löu tröõ trong cô sôû döõ lieäu nhaèm saün töông öùng. thoâng qua heä thoáng thoâng tin ñòa lyù (GIS). saøng söû duïng trong caùc tình huoáng thöïc teá, phuø hôïp vôùi caùc kòch baûn ñaõ ñöa ra. c. Heä thoáng quaûn lyù ngaäp uùng: muïc tieâu cuûa heä thoáng naøy laø cung caáp keá hoaïch vaän d. Heä thoáng hoã trôï ñöa ra quyeát ñònh (DSS): haønh cho caùc ñoái töôïng trong heä thoáng thoaùt caùc phaàn meàm ñöôïc söû duïng ñeå tích ...