Bài Luyện từ và câu: Từ đồng âm - Giáo án Tiếng việt 5 - GV.Mai Huỳnh

Các em đã biết trong tiếng Việt có hiện tượng các từ đồng nghĩa, trái nghĩa nhau. Trong tiết học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu một hiện tượng khác của từ tiếng Việt đó là từ đồng âm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài Luyện từ và câu: Từ đồng âm - Giáo án Tiếng việt 5 - GV.Mai Huỳnh Giáo án Tiếng việt 5 Luyện từ và câu Từ đồng âm I. Mục tiêu 1. Hiểu thế nào là từ đồng âm. 2. Nhận biết được một số từ đồng âm trong lời ăn tiếng nói hàngngày. Biết phân biệt nghĩa của các từ đồng âm. II. Đồ dùng dạy - học - Các mẩu chuyện, câu đố vui,... sử dụng từ đồng âm. - Một số tranh ảnh nói về các sự vật, hiện tượng, hoạt động ... có têngọi giống nhau. III. Các hoạt động dạy - học Hoạt động dạy Hoạt động họcA. Kiểm tra bài cũ- GV gọi HS đọc kết quả làm Bài - Hai HS lên bảng thực hiện theotập 3 (tiết Luyện từ và câu trước) yêu cầu của GV.mà các em hoàn thiện ở nhà vào vở.- GVnhận xét, cho điểm việc làm bài - HS lắng nghe.và học bài của HS.B. Bài mới1. Giới thiệu bài- Các em đã biết trong tiếng Việt có - HS lắng nghe.hiện tượng các từ đồng nghĩa, tráinghĩa nhau. Trong tiết học hôm naychúng ta cùng tìm hiểu một hiệntượng khác của từ tiếng Việt đó làtừ đồng âm.- GV ghi tên bài lên bảng. - HS nhắc lại tên đầu bài và ghi vào vở.2. Phần Nhận xétBài tập 1, 2- Yêu cầu HS đọc Bài tập 1 trong - Một HS đọc bài. Cả lớp theo dõiphần Nhận xét. đọc thầm trong SGK.- Trong hai câu văn ở Bài tập 1 có từ - Từ câu giống nhau.nào giống nhau.- GV yêu cầu HS: Đọc Bài tập 2 và - HS suy nghĩ và trả lời:suy nghĩ trả lời xem từng từ câu có + Từ câu trong câu văn ông ngồitrong Bài tập 1 đúng với dòng nghĩa câu cá ứng với nét nghĩa bắt cá,nào ở trong Bài tập 2. tôm,.. bằng móc sắt nhỏ (thường có mồi) buộc ở đầu một sợi dây. + Từ câu trong câu văn đoạn văn này có 5 câu ứng với nét nghĩa đơn vị của lời nói diễn đạt một ý trọn vẹn, trên văn bản được mở đầu bằng chữ cái viết hoa và kết thúc bằng một dấu ngắt câu.- GV chốt lại: Hai từ câu ở hai câuvăn trong ví dụ trên phát âm hoàn - HS lắng nghe và trả lời: Từ đồngtoàn giống nhau (đồng âm) nhưng âm là những từ giống nhau về mặtnghĩa khác nhau. Những từ như thế âm thanh nhưng khác hẳn nhau vềđược gọi là những từ đồng âm. Vậy nghĩa.từ đồng âm là gì?3. Phần Ghi nhớ- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ trong SGK. - Hai đến ba HS đọc phần ghi nhớ.- Gọi HS nhắc lại nội dung Ghi nhớ - Một đến hai HS nhắc lại phầnvà lấy ví dụ minh họa. ghi nhớ và lấy ví dụ minh họa.4. Phần Luyện tậpBài tập 1- Yêu cầu một HS đọc toàn bài. - Một HS đọc toàn bài, cả lớp theo dõi đọc thầm.- Yêu cầu HS làm việc theo cá nhân, - HS làm bài vào giấy nháp, sau khisau khi làm bài xong trao đổi kết quả làm bài xong trao đổi bài với bạn.với bạn bên cạnh.- Gọi HS trình bày, GV theo dõi gọi - HS lần lượt trình bày kết quả. CảHS nhận xét và cùng chốt lại ý kiến lớp theo dõi nhận xét, cùng GVđúng. chốt lại lời giải đúng.Đáp án:a) - Đồng (cánh đồng) là khoảng đất rộng và bằng phẳng, dùng để càycấy, trồng trọt. - Đồng (tượng đồng) là kim loại có màu đỏ, dễ dát mỏng và kéo sợi,thường làm dây điện và chế hợp kim. - Đồng (một nghìn đồng) là một đơn vị tiền tệ.b) - Đá (hòn đá) là một chất rắn cấu tạo nên vỏ trái đất, kết thành từngtảng, từng hòn. - Đá (đá bóng) là một hoạt động đưa nhanh chân và hất mạnh bóngcho xa ra hoặc đưa bóng vào khung thành đối phương.c) - Ba (ba và má) tiếng của người miền Nam dùng để gọi bố (cha). - Ba (ba tuổi) là chỉ một số tiếp theo số 2 trong dãy tự nhiên.Bài tập 2- Yêu cầu một HS đọc toàn bài. - Một HS đọc toàn bài, cả lớp theo dõi đọc thầm.- Yêu cầu HS quan sát mẫu, tự làm - HS làm việc cá nhân. Ba HS lênbài. bảng làm bài (mỗi HS đặt ít nhất hai câu như mẫu). HS dưới lớp làm bài vào vở.- Gọi HS nhận xét, chữa bài của bạn - Nhận xét, chữa bài.trên bảng.- Gọi HS dưới lớp nối tiếp đọc câu - HS lần lượt đọc bài làm củavăn của mình. GV chú ý sửa lỗi ngữ mình.pháp hoặc cách dùng từ cho từng HS(nếu có). Ví dụ:- Cờ: Khắp phố phường rợp bóng cờ bay./ Học sinh lớp 5A đang chơicướp cờ./ Đây là một nước cờ tàn rất hay./...- Bàn: Vua tôi đang bàn việc nước./ Trên bàn có một lọ hoa./ Bàn tay mẹbế chúng con./...- Nước: Nước suối trong leo lẻo./ Nước mất nhà tan./ Đến nước này thìtôi cũng xin chịu./...Bài tập 3- Yêu cầu một HS đọc toàn bài. - Một HS đọc toàn bài, cả lớp theo dõi đọc thầm.- Yêu cầu HS trao đổi, thảo luận - HS trao đổi, thảo luận với bạn đểtheo nhóm đôi. tìm đáp án.- Gọi HS trình bày. - Đại diện các nhóm lần lượt trình bày ý kiến của nhóm mình.- GV theo dõi gọi HS nhận xét và - Cả lớp theo dõi nhận xét.cùng chốt lại ý kiến đúng. Đáp án: Đọc thư ba viết ba đang giữ tiền tiêu cho Tổ quốc , bạn Nam tưởngrằng ba mình đã chuyển sang làm việc ở ngân hàng vì nhầm l ẫn hai từđồng âm tiền tiêu (vị trí quân sự quan trọng có bố trí canh gác ở phía trướckhu vực trú quân, hướng về phía địch) với tiền tiêu ( tiền để tiêu).Bài tập 4 : Tổ chức thi giải đố nhanh- GV giới thiệu trò chơi giải đố - HS lắng nghe.nhanh, công bố cách thức luật chơi.- GV lần lượt nêu từng câu đố. - HS suy nghĩ tìm lời giải cho từng câu đố.- Gọi HS trình bày. - HS giải đố.- GV nhận xét và kết luận lời giải - Cả lớp theo dõi, lắng nghe.đúng.Giải đố: - Câu a: là ...