Bài thuốc chữa bệnh từ củ riềng

Trong y học cổ truyền, củ riềng có vị cay thơm, tính ấm vào hai kinh tỳ và vị, có tác dụng ôn trung, giảm đau, tiêu thức ăn, chữa đau bụng do lạnh, phong thấp, sốt rét, hắc lào, lang ben… Cây riềng là loại cây nhỏ, thân rễ mọc bò ngang, dài. Cụm hoa mặt trong màu trắng, mép hơi mỏng, kèm hai lá bắc hình mo, một màu xanh, một màu trắng. Lá không cuống, có bẹ, hình mác dài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài thuốc chữa bệnh từ củ riềng Bài thuốc chữa bệnh từ củ riềngTrong y học cổ truyền, củ riềng có vị cay thơm, tính ấm vào hai kinh tỳ và vị, cótác dụng ôn trung, giảm đau, tiêu thức ăn, chữa đau bụng do lạnh, phong thấp, sốtrét, hắc lào, lang ben…Cây riềng là loại cây nhỏ, thân rễ mọc bò ngang, dài. Cụm hoa mặt trong màutrắng, mép hơi mỏng, kèm hai lá bắc hình mo, một màu xanh, một màu trắng. Lákhông cuống, có bẹ, hình mác dài. Củ riềng có tên là phong khương, cao lươngkhương, tiểu lương khương, có khá (Thái), kìm sung (Dao). Ở nước ta, cây riềngmọc hoang và được trồng ở khắp nơi, không chỉ được dùng làm gia vị mà cònđược sử dụng làm thuốc. Bộ phận làm thuốc rễ (củ) phơi khô. Cách chế biến: đàorễ, rửa sạch đất, cắt bỏ rễ con rồi cắt thành từng đoạn 2 – 3cm, phơi khô. Riềngđược dùng cả trong y học hiện đại và y học cổ truyền. Theo nghiên cứu hiện đại,thành phần hóa học của riềng có khoảng 1% tinh dầu, có mùi thơm long não, chủyếu có xineola và metylxinnamat. Ngoài ra, còn có chất dầu vị cay gọi là galangolađược dùng để làm thuốc kích thích tiêu hóa, chữa đầy hơi…Bài thuốc chữa bệnh có sử dụng riềngChữa đau bụng do lạnh: củ riềng 20g, nụ sim 8g, búp ổi 60g, tất cả sấy khô, tánbột. Ngày uống 3 lần sau ăn, mỗi lần 5g với nước sôi để nguội. Hoặc củ riềng200g, quế 120g, hậu phác 80g, sấy khô. Sắc uống mỗi lần 12g với 200ml nước, còn50ml uống trong ngày. Dùng trong 2 – 4 ngày.Chữa phong thấp: riềng, vỏ quít, hạt tía tô mỗi vị 60g, sấy khô, tán nhỏ, mỗi lầndùng 4g, có thể pha với một chén nước sôi để nguội hoặc rượu, uống ngày 2 lần.Dùng trong 5 – 7 ngày.Chữa sốt rét: bột riềng 300g, bột quế khô, bột thảo quả mỗi thứ 100g, tất cả đemtrộn với mật làm viên to bằng hạt ngô. Mỗi ngày dùng 15 viên trước khi lên cơn.Hoặc riềng tẩm dầu vừng sao 40g, gừng khô nướng 35g tán nhỏ, hòa mật lợn làmhoàn thành viên bằng hạt ngô, uống ngày 15 – 20 viên.Trị chứng đầy bụng, khó tiêu: riềng thái lát mỏng, đem muối chua, khi dùng có thểngậm với vài hạt muối hoặc nhai nuốt dần. Ngày dùng 2 – 3 lần.Chữa đau dạ dày do hư hàn (đau có thời gian nhất định, gặp lạnh hay đói đaunhiều, đầy bụng, nôn nước trong, đại tiện lỏng, ăn uống không ngon, sợ lạnh, lưỡinhạt, rêu lưỡi trắng, mạch trầm): củ riềng, hương phụ mỗi vị 8g, bách hợp, đan sâmmỗi vị 30g, ô dược 10g, đinh hương 7g, sa nhân 4g. Sắc với 3 bát nước còn 1 bát,chia 2 lần uống trong ngày. Dùng trong 5 ngày.Chữa hắc lào: củ riềng già 100g, giã nhỏ, ngâm với 200ml rượu hoặc cồn 70 độ.Chiết ra dùng dần, khi dùng, bôi dung dịch cồn nói trên vào chỗ tổn thương, ngàybôi 2 – 3 lần.Chữa lang ben: củ riềng 100g, lá và củ chút chít 100g, chanh một quả, hai thứ giãnát rồi vắt nước chanh, đun nóng. Khi dùng lấy bông y tế thấm dịch thuốc bôi đềulên vùng tổn thương, ngày bôi 2 lần. Dùng trong 5 – 7 ngày.Chữa ho, viêm họng, tiêu hóa kém: riềng củ thái lát mỏng, đem muối chua, khidùng có thể ngậm với vài hạt muối hoặc nhai nuốt dần.Chữa ăn không tiêu, buồn nôn hoặc đau bụng thổ tả: hạt riềng tán nhỏ, uống 6 –10g.Chữa tỳ vị hư hàn, đau bụng sôi bụng, đại tiện phần lỏng: riềng 12g, bạch truật12g, lá lốt 16g, lá ổi 16g, sinh khương 6g. Cho các vị vào ấm đổ 3 bát nước sắc lấy1,5 bát. Chia uống làm 2 – 3 lần trong ngày.Chữa tiêu chảy nhiều lần, phân có lẫn bọt, quấy khóc ở trẻ em: hoài sơn 10g, liênnhục 10g, củ riềng 6g, bạch truật 10g, biển đậu 10g, hậu phác 4g, trần bì 6g, sinhkhương 4g. Cho các vị vào ấm đổ nước 2 bát, sắc còn 1 bát, chia làm 2 – 3 lầnuống trong ngày.Chữa ngộ độc thức ăn, đau bụng, nôn mửa, có những trường hợp đau bụng dữ dộikèm theo đại tiện lỏng, cơ thể có biểu hiện mất nước, rối loại điện giải, mạchnhanh, huyết áp dưới mức bình thường: củ riềng 16g, hoàng liên 10g, biển đậu12g, bạch truật 12g, hoài sơn 16g, liên nhục 12g, sinh khương (nướng) 10g, thảoquả 10g, quế 6g, chích thảo 10g, bán hạ chế 8g. Cho các vị vào ấm, đổ nước 3 bát,sắc còn 1,5 bát, chia làm 3 lần uống (cách 2 giờ uống 1 lần).Chữa chứng “Ngũ Canh tả” cứ khoảng 5 giờ sáng là cần đi ngoài, khi muốn đi thìphải đi ngay, không ngừng lại được, phân lỏng, cơ thể yếu mệt, bụng lạnh, chântay lạnh.Nguyên nhân do tỳ thận dương hư.Dùng bài thuốc: củ riềng phơi khô 16g, cẩu tích 12g, ngũ gia bì 12g, sơn thù 12g,hoài sơn 16g, cố chỉ 10g, đỗ trọng (sao muối) 12g, khởi tử 10g, bạch truật (saohoàng thổ) 16g, hậu phác 12g, bán hạ chế 10g, trần bì 10g, sinh khương 6g, quế10g, chích thảo 10g. Sắc uống ngày 1 thang, 10 – 12 ngày là một liệu trình.Bài thuốc xoa bópCủ riềng phơi khô 20g, thiên niên kiện 16g, quế 24g, thạch xương bồ 20g, trần bì(sao) 16g, nhân hạt gấc (sao vàng) 20g. Các vị thái nhỏ, bỏ vào chai thủy tinh, đổngập rượu để ngâm.Sau 10 ngày là có thể dùng được. Lấy bông tẩm vào thuốc, xoa vào chỗ đau, kếthợp day, bấm nhẹ. Dùng trong những trường hợp đau xương đau mình trật ngã,sang chấn, sưng đau các khớp, thần kinh tọa, đau nhức cục bộ… ...