Bàn thêm về Hợp đồng quyền chọn

Cùng với bài viết Hợp đồng quyền chọn và phương pháp hạch toán của Nguyễn Trung Lập đăng trên tapchiketoan.info về hạch toán theo hợp đồng quyền chọn, chúng tôi muốn làm rõ thêm một số vấn đề về hợp đồng quyền chọn liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bàn thêm về Hợp đồng quyền chọn Bàn thêm về Hợp đồngquyền chọnCùng với bài viết Hợp đồng quyền chọn và phương pháp hạchtoán của Nguyễn Trung Lập đăng trên tapchiketoan.info vềhạch toán theo hợp đồng quyền chọn, chúng tôi muốn làmrõ thêm một số vấn đề về hợp đồng quyền chọn liên quanđến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.Hợp đồng quyền chọnHợp đồng quyền chọn là hợp đồng cho phép người mua nó cóquyền, nhưng không bắt buộc, được mua hoặc được bán:+ Một số lượng xác định các hàng hoá, ngoại tệ hay chứngkhoán;+ Tại (hoặc trước) một thời điểm xác định trong tương lai;+ Với một mức giá xác định tại thời điểm ký hợp đồng.Tại thời điểm xác định trong tương lai, người mua quyền có thểthực hiện hoặc không thực hiện quyền mua (hay bán) các hànghoá, ngoại tệ hay chứng khoán. Nếu người mua thực hiện quyềnmua (hay bán), thì người bán quyền buộc phải bán (hay mua).Các loại quyền chọnQuyền chọn cho phép được mua gọi là quyền chọn mua (calloption), quyền chọn cho phép được bán gọi là quyền chọn bán(put option).Quyền chọn mua trao cho người mua (người nắm giữ) quyền,nhưng không phải nghĩa vụ, được mua các hàng hoá, ngoại tệhay chứng khoán vào một thời điểm (kiểu Châu Âu) hay trướcmột thời điểm (kiểu Mỹ) trong tương lai với một mức giá xác định.Quyền chọn bán trao cho người mua (người nắm giữ) quyền,nhưng không phải nghĩa vụ, được bán các hàng hoá, ngoại tệhay chứng khoán vào một thời điểm (kiểu Châu Âu) hay trướcmột thời điểm (kiểu Mỹ) trong tương lai với một mức giá xác định.Đối với quyền chọn mua sẽ có người mua quyền chọn mua vàngười bán quyền chọn mua. Đối với quyền chọn bán, cũng sẽ cóngười mua quyền chọn bán và người bán quyền chọn bán.Để có được quyền, người mua quyền (chọn mua hay chọn bán)phải trả một khoản tiền (gọi là giá của quyền chọn) cho người bánquyền. Mức giá này được thanh toán ngay khi ký kết hợp đồngquyền chọn.Giá trị nhận được của quyền chọn mua vào lúc đáo hạnGọi PT là giá trị thị trường của các hàng hoá, ngoại tệ, chứngkhoán vào lúc đáo hạn, PHĐ là giá xác định tại thời điểm thoảthuận hợp đồng và P là giá trị nhận được của quyền chọn vào lúcđáo hạn.Mua quyền chọn mua:Vào lúc đáo hạn, nếu thực hiện quyền, người mua sẽ mua với giáPHĐ. Nếu mua trên thị trường, người mua sẽ trả với giá PT.Trường hợp PT > PHĐ. Nếu thực hiện quyền người mua sẽ muavới giá PHĐ, trong khi nếu ra thị trường thì phải mua với giá PT.Như vậy, nếu PT > PHĐ, người mua quyền chọn mua sẽ thựchiện quyền và nhận được giá trị P = PT - PHĐ.Trường hợp PT mua xi măng với công ty C, giá thực hiện PHĐ = 55.000đ. Nếuvào ngày đáo hạn 10/8/N, giá xi măng là PT = 60.000đ, thì ngườimua quyền thực hiện quyền và mua 1 bao xi măng với giá55.000đ. Nếu không có quyền chọn mua sẽ phải mua trên thịtrường với giá 60.000đ. Khoản lợi thu được P = PT – PHĐ =5.000đ/bao. Ngược lại, giả sử vào ngày đáo hạn giá xi măng làPT = 50.000đ. Nếu thực hiện quyền, người nắm giữ quyền sẽmua với giá 55.000đ/bao, trong khi nếu mua trên thị trường thì chỉphải trả giá 50.000đ/bao. Như vậy, người giữ quyền sẽ khôngthực hiện quyền và nhận được bằng 0.Bán quyền chọn mua:Vào lúc đáo hạn, nếu PT > PHĐ thì người mua quyền chọn muasẽ thực hiện quyền. Trong trường hợp đó, người bán quyền chọnmua sẽ phải bán cho người mua quyền ở mức giá PHĐ, trong khilẽ ra có thể bán ra thị trường với giá PT. Người bán quyền chọnmua bị lỗ PT – PHĐ, hay nhận được giá trị P = PHĐ – PT.Nếu PT thực hiện quyền, người bán quyền nhận được giá trị bằng 0.Giá trị nhận được của quyền chọn bán vào lúc đáo hạnMua quyền chọn bán:Vào lúc đáo hạn, nếu thực hiện quyền, người mua quyền chọnbán sẽ bán với giá PHĐ. Còn nếu bán trên thị trường, thì mức giálà PT.Trường hợp PT >= PHĐ. Nếu thực hiện quyền người mua quyềnchọn bán sẽ bán với giá PHĐ, trong khi nếu ra thị trường thì sẽbán được với giá PT >=PHĐ. Như vậy, nếu PT >= PHĐ, ngườimua quyền chọn bán sẽ không thực quyền và nhận giá trị VT =0.Trường hợp PT < PHĐ. Nếu thực hiện quyền, người mua quyềnchọn bán sẽ bán với giá PHĐ, trong khi ra thị trường thì phải bánvới giá PT < PHĐ. Như vậy, nếu PT < PHĐ, người mua quyềnchọn bán sẽ thực hiện quyền và nhận được giá trị P = PHĐ - PT.Tóm lại, giá trị nhận được đối với người mua quyền chọn bán vàolúc đáo hạn là: VT = max[(PHĐ - PT);0]Ví dụ minh hoạ: Quyền chọn bán xi măng có giá thực hiện PHĐ =55.000đ. Nếu vào ngày đáo hạn 10/8/N, giá xi măng là PT =60.000đ, thì nếu người mua quyền chọn bán thực hiện quyền sẽbán với giá 55.000đ/bao, trong khi có thể ra thị trường để bán vớigiá 60.000đ/bao. Như vậy, quyền sẽ không được thực hiện và giátrị nhận được bằng 0. Ngược lại, giả sử vào ngày đáo hạn, giá ximăng là PT = 50.000đ. Nếu thực hiện quyền, người mua quyềnchọn bán sẽ bán với giá 55.000đ/bao, trong khi nếu bán trên thịtrường thì chỉ có thể bán với giá 50 ...