Báo cáo ca: Đột biến gen mới của thể thiếu men 17 hydroxylase 17,20 lyase một thể hiếm gặp của tăng sinh thượng thận bẩm sinh

Tăng sinh thượng thận bẩm sinh (TSTTBS) là một nhóm bệnh hiếm gặp, di truyền trên gen lặn nhiễm sắc thể thường, đặc trưng bởi sự thiếu hụt một số men cần thiết cho quá trình tổng hợp các hormone steroids của tuyến thượng thận. Tùy theo loại men bị ảnh hưởng và mức độ thiếu hụt men, bệnh nhân sẽ có những thay đổi khác nhau trong tổng hợp các hormone glucocorticoid, mineralocorticoid và steroid sinh dục; dẫn đến biểu hiện lâm sàng và điều trị hormone thay thế khác nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo ca: Đột biến gen mới của thể thiếu men 17 hydroxylase 17,20 lyase một thể hiếm gặp của tăng sinh thượng thận bẩm sinhNghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 BÁO CÁO CA: ĐỘT BIẾN GEN MỚI CỦA THỂ THIẾU MEN 17-HYDROXYLASE/17,20-LYASE MỘT THỂ HIẾM GẶP CỦA TĂNG SINH THƯỢNG THẬN BẨM SINH Đỗ Đăng Trí1, Tạ Thành Hưng2TÓM TẮT Mục tiêu: Tăng sinh thượng thận bẩm sinh (TSTTBS) là một nhóm bệnh hiếm gặp, di truyền trên gen lặnnhiễm sắc thể thường, đặc trưng bởi sự thiếu hụt một số men cần thiết cho quá trình tổng hợp các hormonesteroids của tuyến thượng thận. Tùy theo loại men bị ảnh hưởng và mức độ thiếu hụt men, bệnh nhân sẽ cónhững thay đổi khác nhau trong tổng hợp các hormone glucocorticoid, mineralocorticoid và steroid sinh dục; dẫnđến biểu hiện lâm sàng và điều trị hormone thay thế khác nhau. Thể thiếu men 17α-hydroxylase/17,20-lyase (17-OHD), gây ra bởi các đột biến trên gen CYP17A1, là dạng hiếm gặp nhất (chỉ chiếm 1% các trường hợp) củaTSTTBS. Chúng tôi báo cáo một đột biến mới trên gen CYP17A1 và mối liên quan của đột biến này với cơ chếbệnh sinh của thể 17-OHD. Phương pháp nghiên cứu: Báo cáo ca. Kết quả: Một bệnh nhân nữ 10 tuổi, có cha mẹ là hôn nhân đồng huyết thống, nhập viện vào khoa Thận-Nộitiết tại bệnh viện Nhi Đồng 1 với bệnh cảnh tăng huyết áp (160/100 mmHg). Lâm sàng không ghi nhận các dấuhiệu của phát triển dậy thì. Xét nghiệm ban đầu ghi nhận hạ kali máu và kiềm chuyển hóa. Chẩn đoán 17-OHDđược đặt ra do bệnh nhân có nồng độ aldosterone/renin, cortisol máu buổi sáng thấp, corticotropin (ACTH) máutăng và 17-OH progesterone máu trong giới hạn bình thường. Bệnh nhân có kết quả nhiễm sắc thể đồ 46,XX.Bệnh nhân được tầm soát đột biến gen bằng kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới và được khẳng định bằng kỹ thuậtgiải trình tự Sanger. Kết quả phát hiện đột biến đồng hợp tử mới c.1322G>A (p.Arg441His) trên gen CYP17A1.Phát hiện này phù hợp với bệnh cảnh lâm sàng và những thay đổi nội tiết của bệnh nhân. Bệnh nhân được điềutrị với hydrocortisone đường uống. Kết quả huyết áp, ACTH, renin/aldosterone và điện giải trong máu đều trở vềgiá trị bình thường. Kết luận: Ca lâm sàng này cho thấy đột biến đồng hợp tử c.1322G>A (p.Arg441His) trên gen CYP17A1 cóthể dẫn đến thể bệnh 17-OHD. Việc phát hiện các đột biến mới có ý nghĩa lâm sàng quan trọng và sẽ đóng gópvào những hiểu biết về mối quan hệ kiểu hình-kiểu gen của những bệnh lý hiếm gặp này. Từ khóa: gen CYP17A1, thể thiếu men 17α-hydroxylase/17,20-lyase, tăng sinh thượng thận bẩm sinhABSTRACT CASE REPORT: A RARE FORM OF CONGENITAL ADRENAL HYPERPLASIA, 17- HYDROXYLASE/17,20-LYASE DEFICIENCY WITH A NOVEL MUTATION Do Dang Tri, Ta Thanh Hung * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 26 - No 1 - 2022: 261-268 Objectives: Congenital adrenal hyperplasia (CAH) is a rare group of autosomal recessive disorderscharacterized by a deficiency of one of the necessary enzymes in the pathway of adrenal steroidogenesis leading toimpaired cortisol biosynthesis. Depending on the type and severity of a enzyme deficiency that cause a variouschange in the production of glucocorticoid, mineralocorticoid, and sex steroid, patients may present with differentclinical manifestations and require a variation of hormone replacement therapy. The 17α-hydroxylase/17,20-lyaseBộ Môn Nhi, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh1 2Khoa Y, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: ThS.BS. Đỗ Đăng Trí ĐT: 0908839665 Email: dodangtri@ump.edu.vnChuyên Đề Sản Khoa – Nhi Khoa 261Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Nghiên cứu Y họcdeficiency (17-OHD) caused by variants in the CYP17A1 gene is the least common form of CAH and accountsfor only 1% of all CAH cases. We report a novel mutation in CYP17A1 gene and its association with thepathogenesis of 17-OHD. Methods: Case report. Results: A 10-year-old girl born to the consanguineous parents was admitted to our department for herhypertension (160/100 mmHg). No signs of puberty development were found on the physical exam. Her initialwork-up revealed hypokalemia, and metabolic alkalosis. Subsequent investigations showed a decrease in serumaldosterone, renin, morning cortisol, an increase in corticotropin (ACTH) and normal 17-OH progesterone levelsthat supported for the diagnosis of 17-OHD. The karyotype was 46, XX. The mutation screening was conductedusing Next-Generation Sequencing (NGS) and confirmed by Sanger sequencing. T ...