BÁO CÁO Chọn giống cá Rô phi Oreochromis niloticus (dòng GIFT) nhằm nâng cao sức sinh trưởng và khả năng chịu lạnh

Di truyền chọn giống trong nuôi trồng thủy sản đã thu được những thành tựu to lớn trênmột số đối tượng cá nuôi như cá hồi ở Na Uy và cá chép ở nhiều nước châu Âu. Đối với cá rôphi, chương trình chọn giống thuộc dự án GIFT (Nâng cao chất lượng di truyền cá rô phinuôi) đã được Trung tâm quốc tế về quản lý nguồn lợi thủy sản (ICLARM) tiến hành trongnhững năm cuối 1980 và đầu 1990....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO " Chọn giống cá Rô phi Oreochromis niloticus (dòng GIFT) nhằm nâng cao sức sinh trưởng và khả năng chịu lạnh" Chän gièng c¸ R« phi Oreochromis niloticus (dßng GIFT) nh»m n©ng cao søc sinh tr−ëng vμ kh¶ n¨ng chÞu l¹nh NguyÔn C«ng D©n, TrÇn §×nh Lu©n, Phan Minh Quý, NguyÔn ThÞ Hoa ViÖn Nghiªn cøu Nu«i trång Thñy s¶n 1I. §Æt vÊn ®Ò Di truyÒn chän gièng trong nu«i trång thñy s¶n ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu to lín trªnmét sè ®èi t−îng c¸ nu«i nh− c¸ håi ë Na Uy vµ c¸ chÐp ë nhiÒu n−íc ch©u ¢u. §èi víi c¸ r«phi, ch−¬ng tr×nh chän gièng thuéc dù ¸n GIFT (N©ng cao chÊt l−îng di truyÒn c¸ r« phinu«i) ®· ®−îc Trung t©m quèc tÕ vÒ qu¶n lý nguån lîi thñy s¶n (ICLARM) tiÕn hµnh trongnh÷ng n¨m cuèi 1980 vµ ®Çu 1990. KÕt qu¶ cña ch−¬ng tr×nh chän gièng nµy ®· t¹o ra ®−îcmét dßng c¸ r« phi Oreochromis niloticus cã tèc ®é sinh tr−ëng t¨ng 60% vµ tû lÖ sèng t¨ng40% so víi c¸c dßng r« phi ®Þa ph−¬ng ë Philippines (ICLARM, 1998). Dßng r« phi GIFT ®·®−îc ph¸t t¸n ®i nu«i thö nghiÖm ë 5 n−íc thuéc vïng §«ng Nam ¸ trong ®ã cã ViÖt Nam,®Ó kh¶o nghiÖm chÊt l−îng di truyÒn ®µn c¸ chän gièng th«ng qua viÖc nu«i so s¸nh víi c¸cloµi c¸ r« phi ®Þa ph−¬ng. KÕt qu¶ nu«i thö nghiÖm cho thÊy dßng GIFT cã tèc ®é sinh tr−ëngnhanh h¬n tõ 15-20% so víi c¸c dßng c¸ r« phi kh¸c hiÖn cã ë ViÖt Nam (NguyÔn C«ng D©nvµ ctv, 1998). Ph−¬ng ph¸p chän gièng theo gia ®×nh cho phÐp lùa chän nhiÒu tÝnh tr¹ng ®ång thêi trªn®èi t−îng. ViÖc kÕt hîp chän läc gi÷a tÝnh tr¹ng sinh tr−ëng vµ chÞu l¹nh ®Ó t¹o ra dßng c¸ r«phi cã søc sinh tr−ëng cao l¹i cã kh¶ n¨ng chÞu l¹nh tèt trong ®iÒu kiÖn miÒn B¾c ®−îc thùchiÖn tõ n¨m 1999 - 2006. B¸o c¸o nµy lµ nh÷ng kÕt qu¶ chän läc vµ nu«i thö nghiÖm ®¹t ®−îctrong khu«n khæ Hîp phÇn 1, dù ¸n NORAD giai ®o¹n 1999-2003.II. VËt liÖu vμ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu1. VËt liÖu chän gièng ban ®Çu VËt liÖu cho chän gièng ban ®Çu tõ 106 gia ®×nh c¸ r« phi dßng GIFT thÕ hÖ chän gièngthø 5 cña ICLARM nhËp vµo ViÖn 1 n¨m 1997 (mçi tæ hîp gia ®×nh gåm 1 con ®ùc vµ 3 conc¸i) vµ 50 cÆp c¸ r« phi dßng ViÖt (®µn c¸ gèc tõ §µi Loan) nhËp vµo ViÖt Nam n¨m 1973.2. ThiÕt kÕ thÝ nghiÖm (S¬ ®å 1) C¸c gia ®×nh c¸ chän gièng ®−îc cho sinh s¶n riªng rÏ trong giai 3m3, ®©y lµ giai ®o¹nquan träng quyÕt ®Þnh ch−¬ng tr×nh chän gièng c¸ r« phi theo ph−¬ng ph¸p gia ®×nh. Mçi gia®×nh ®−îc ghÐp 1 con ®ùc vµ 2 con c¸i cho ®Î tù nhiªn trong giai. C¸ bét sau khi xuÊt hiÖn,thu 250 con/gia ®×nh vµ chuyÓn sang −¬ng riªng ë c¸c giai 1m3. Khi c¸ ®¹t ®Õn kÝch th−íc 1-2g/con sÏ chän ngÉu nhiªn 150 con/gia ®×nh vµ chuyÓn sang −¬ng trong giai 3m3 ®Õn khi ®¹tkÝch th−íc 12-15g/con ®Ó ®¸nh dÊu ®iÖn tö phôc vô thÝ nghiÖm. Dßng c¸ ViÖt thuéc loµi O. niloticus nhËp vµo ViÖt Nam tõ n¨m 1973. Sau h¬n 20n¨m thuÇn ho¸, nu«i ë miÒn B¾c, dßng c¸ ®−îc cho lµ cã kh¶ n¨ng chÞu l¹nh tèt h¬n dßngc¸ míi nhËp. ViÖc thªm c¸c nhãm c¸ dßng ViÖt vµo ®µn c¸ chän gièng ban ®Çu (trong s¬ ®å thÝ nghiÖm) nh»m môc ®Ých t¨ng thªm sù kh¸c biÖt vÒ gen, di truyÒn (genetic variation) cña vËt liÖu chän gièng ë c¶ 2 tÝnh tr¹ng sinh tr−ëng vµ kh¶ n¨ng chÞu l¹nh. S¬ ®å 1: Chän gièng c¸ r« phi O. niloticus theo ph−¬ng ph¸p chän läc gia ®×nh Cho c¸ ®Î theo §1 §50 Dßng ViÖt ®Î Dßng GIFT ®Îgia ®×nh trong giai chung trong chung trong ao 3 m3 C1 ... C2 C1 ... C2 ao ↓ ↓ ↓ ↓ ¦¬ng c¸ bét lªn Giai 1-8 Giai 1-8 Giai 1 250 Giai 100 c¸ h−¬ng trong .... c¸ bét 250 c¸ bét 250 c¸ bét 250 c¸ bét giai 1 m3 ↓ ↓ ↓ ↓ ¦¬ng c¸ h−¬ng Giai 1 Giai 100 Giai 1-8 Giai 1-8lªn c¸ gièng trong 150 c¸ .... 150 c¸ giai 3 m3 150 c¸ gièng 150 c¸ gièng gièng gièng ...