BÁO CÁO DIỄN BIẾN CỦA HỘI CHỨNG HOẠI TỬ GAN TỤY TRONG AO NUÔI TÔM THÂM CANH Ở HUYỆN TRẦN ĐỀ, TỈNH SÓC TRĂNG

Hội chứng hoại tử gan tụy gây chết hàng loạt tôm nuôi ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định diễn biến của hội chứng hoại tử gan tụy trên tôm nuôi. 51 mẫu tôm thu theo định kỳ 10 ngày/lần và 35 mẫu thu lúc dịch bệnh được kiểm tra bằng phương pháp mô bệnh học. Dấu hiệu hoại tử gan tụy xuất hiện sớm nhất ở ngày thứ 17 và muộn nhất vào ngày thứ 77 sau khi thả tôm vào ao nuôi. Tần suất xuất hiện hoại tử cao...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO " DIỄN BIẾN CỦA HỘI CHỨNG HOẠI TỬ GAN TỤY TRONG AO NUÔI TÔM THÂM CANH Ở HUYỆN TRẦN ĐỀ, TỈNH SÓC TRĂNG"DIỄN BIẾN CỦA HỘI CHỨNG HOẠI TỬ GAN TỤY TRONG AO NUÔI TÔM THÂM CANH Ở HUYỆN TRẦN ĐỀ, TỈNH SÓC TRĂNG DEVELOPMENT OF HEPATOPANCREATITIC NECROSIS SYNDORME IN INTENSIVE SHRIMP PONDS IN TRAN DE DISTRICT, SOC TRANG PROVINCE Lê Hồng Phước*, Lê Hữu Tài, Nguyễn Văn Hảo Trung tâm Quốc gia Quan trắc Cảnh báo Môi trường & Phòng ngừa Dịch bệnh Thủy sản Khu Vực Nam Bộ * E-mail: lehongphuocria2@gmail.comSUMMARY Hepatopancreatitic necrosis syndrome (HNS) caused mass mortality in shrimpcultured in Mekong Delta. This study was conducted to determine the evolution of HNS inshrimp cultured in Mekong Delta. Histopathological method was used to analyse 51 shrimpsamples collected periodically every 10 days and 36 samples collected at disease outbreak.The earliest and latest signs of necrosis appeared on day 17 and 77 after stocking respectively.The highest frequency of necrosis appearance was recorded from 20 to 45 days after stocking.Mortality was concentrated in the period of 19-31 days of age. All shrimp samples collectedat outbreak showed high prevalence of necrosis and lead to early harvesting after 2-3 days ofnecrosis detecting. It is interesting that the high variation of necrosis rate have been recordedbetween ponds (9-90%). This result shows the severity of HNS although only low necrosisrate was detected. The early harvesting has been applied in all shrimp ponds with signs ofnecrosis. The average time of harvest is from 60 to 75 days but some ponds have to harvest asearly as 19 days. Shrimp samples collected from ponds showing no clinical signs also showedthe necrosis rate of 0-16%. Early harvesting also occurred in these ponds. It can be concludedthe impossiblility of recovery of shrimp from HNS. Ponds must be harvested when detectingof necrosis signs.Key words: Hepatopancreatitic necrosis syndrome, shrimp, harvestTÓM TẮT Hội chứng hoại tử gan tụy gây chết hàng loạt tôm nuôi ở Đồng bằng sông Cửu Long.Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định diễn biến của hội chứng hoại tử gan tụy trêntôm nuôi. 51 mẫu tôm thu theo định kỳ 10 ngày/lần và 35 mẫu thu lúc dịch bệnh được kiểmtra bằng phương pháp mô bệnh học. Dấu hiệu hoại tử gan tụy xuất hiện sớm nhất ở ngày thứ17 và muộn nhất vào ngày thứ 77 sau khi thả tôm vào ao nuôi. Tần suất xuất hiện hoại tử caonhất được ghi nhận từ 20-45 ngày. Tôm chết tập trung ở giai đoạn 19-31 ngày tuổi. Tất cảmẫu thu từ ao có tôm chết đều ghi nhận dấu hiệu hoại tử gan tụy khá cao và phải thu hoạchsớm ngay sau khi phát hiện hoại tử 2-3 ngày. Điều đáng ghi nhận là tỷ lệ hoại tử biến độnglớn giữa các ao (từ 9-90%). Điều này cho thấy mức độ nguy hiểm của hội chứng gan tụy mặcdù khi chỉ phát hiện tỷ lệ hoại tử thấp. Tất cả các ao ghi nhận có dấu hiệu hoại tử đều phải thuhoạch sớm. Thời gian thu hoạch sớm nhất là 19 ngày, trung bình từ 2-2,5 tháng. Mẫu tôm thutừ các ao không có biểu hiện bệnh lý lúc thu mẫu cũng có tỷ lệ hoại tử 0-16%. Hiện tượng thuhoạch sớm cũng xảy ra trên nhóm ao này. Từ kết quả nghiên cứu có thể kết luận rằng khảnăng hồi phục của tôm nuôi khi bị hoại tử gan tụy là không có. Ao nuôi đều phải thu hoạchsớm khi phát hiện dấu hiệu hoại tử.Từ khóa: Hoại tử gan tụy, tôm, thu hoạch 268ĐẶT VẤN ĐỀ Hội chứng hoại tử gan tụy diễn biến khá phức tạp và gây thiệt hại lớn cho người nuôitôm từ giữa năm 2010 đến nay. Tính đến đầu tháng 06/2011, diện tích nuôi tôm bị thiệt hại ởĐBSCL là 52.470 ha, chiếm hơn 98% diện tích tổng thiệt hại của cả nước. Trong đó, SócTrăng bị thiệt hại nặng nhất với trên 19.800 ha tôm chết trên tổng diện tích đã thả gần 25.500ha (chiếm 76% diện tích thả nuôi). Tôm chết tập trung ở giai đoạn 20-30 ngày tuổi, đây là cỡtôm khi phát hiện bệnh người nuôi thường xử lý và xả bỏ. Dấu hiệu bệnh lý tập trung chủ yếuở gan tụy, gan sưng nhũn nhạt màu hoặc teo dai. Theo nghiên cứu có rất nhiều bệnh có thểlàm ảnh hưởng đến gan tụy tôm. Bệnh hoại tử gan tụy Necrotizing Hepatopancreatitis (NHP)là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính trên họ tôm he. Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn thuộc lớp alpha-proteobacteria, ký sinh nội bào bắt buộc thuộc nhóm Rickettsia. Dấu hiệu trên tôm bệnh gồmgiảm ăn, ruột không có thức ăn, mềm vỏ, thịt mềm nhũn, gan tụy bị teo rất rõ (Lightner,1996). Bệnh Hemocytic Enteritis (HE) có liên quan đến hiện tượng nở hoa của tảoSchrizothrix calcicola có trong cả nước ngọt và nước mặn có khả năng tiết ra nội độc tố làmhoại tử tế bào biểu bì của thành ruột dẫn đến viêm nặng và gan tụy bị hoại tử (Lightner vàctv., 1982). Nguyên nhân tôm chết có thể do không thể hấp thụ chất dinh dưỡng hoặc có thể làdo nhóm vi khuẩn cơ hội Vibrio tấn công, thường là V. alginolyticus. Bệnh do vi bào tử trùngMicrosporidia là ký sinh trùng nội ...