Báo cáo khoa học: Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến ưu thế lai về hiệu suất sử dụng đạm của lúa lai f1

Ưu thế lai (ƯTL) về năng suất hạt ở lúalai F1 đ-ợc xác định l! do ƯTL về khối l-ợngchất khô tích luỹ (Yang v! cs, 1999; PhamVan Cuong v! cs, 2003). Khác với lúa thuần,bộ rễ lúa lai phát triển rất mạnh v! nhanh. Khảnăng đẻ nhánh khoẻ, vị trí đẻ nhánh thấp, đẻliên tục, lá đứng, h!m l-ợng diệp lục trong lácao, khả năng quang hợp tốt, v! điều n!y gópphần l!m tăng hiệu quả sử dụng đạm (Yang v!cs, 1999; Bùi Đình Dinh v! Nguyễn Văn Bộ,1998). Môi tr-ờng ảnh h-ởng đến sử dụng Ncủa cây lúa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến ưu thế lai về hiệu suất sử dụng đạm của lúa lai f1 Báo cáo khoa học:Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến ưu thế lai về hiệu suất sử dụng đạm của lúa lai f1 §¹i häc N«ng nghiÖp IT¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 3: 7-12 ¶nh h−ëng cña thêi vô trång ®Õn −u thÕ lai vÒ hiÖu suÊt sö dông ®¹m cña lóa lai f1 Effect of cropping season on heterosis for nitrogen efficiency in F1 hybrid rice Ph¹m V¨n C−êng1, NguyÔn ThÞ Kim Liªn v T¨ng ThÞ H¹nh1 SUMMARY This study was conducted to determine the effect of cropping season (Spring andAutumn) on the heterosis performance for physiological traits, viz., SPAD reading (anindicator of leaf chlorophyll content), leaf area index (LAI), crop growth rate (CGR), agronomiccharacters and nitrogen-use efficiency (NUE) of the F1 hybrid (Vietlai 20) under differentnitrogen fertilizer levels (0, 60 and 120 kg N ha-1). With increasing N level in both growth periodtransplanting- active tillering and active tillering- flowering, the heterosis value for CGRincreased much higher in spring season than that in Autumn season due to the increase in bothLAI and SPAD value. However, during period from flowering to dough-ripen stage the heterosisvalue for this trait was higher in autumn season than that in spring season. As increasing Nlevel (0-120kgN/ha), the heterosis over male parent for grain yield also increased much higher inspring season (from -9.08 to 0.67%) than that in autumn season (from 3.37 to 9.15%). Under lowN level (60kgN/ha) the F1 hybrid failed to show heterosis for NUE, whereas under high N level(120 kg N/ha) the F1 hybrid exhibited substantial heterosis over the male parent for NUE inautumn season (231.7%) and spring season (62.33%). Among the yield components, thestrengthening of heterosis for number of grains per panicle was the major cause of greaterheterosis for grain yield in the F1 hybrid at high N level in autumn, whereas the filled grain ratewas the main cause in spring season. Key words: Crop growth rate, cropping season, nitrogen use efficiency, SPAD reading,yield components.1. §ÆT VÊN §Ò nghiªn cøu vÒ ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng ®Õn biÓu hiÖn cña −u thÕ lai vÒ sö dông ®¹m cña ¦u thÕ lai (¦TL) vÒ n¨ng suÊt h¹t ë lóa lóa lai F1. ViÖc ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña thêilai F1 ®−îc x¸c ®Þnh l do ¦TL vÒ khèi l−îng vô ®Õn ¦TL vÒ hiÖu suÊt sö dông ®¹m cña lóachÊt kh« tÝch luü (Yang v cs, 1999; Pham lai F1 l viÖc l m cã ý nghÜa, gãp phÇn cungVan Cuong v cs, 2003). Kh¸c víi lóa thuÇn, cÊp th«ng tin cho c¸c nh chän gièng chän läcbé rÔ lóa lai ph¸t triÓn rÊt m¹nh v nhanh. Kh¶ nh÷ng tæ hîp lai cã kh¶ n¨ng sö dông ®¹m tètn¨ng ®Î nh¸nh khoÎ, vÞ trÝ ®Î nh¸nh thÊp, ®Î ®ång thêi cung cÊp thªm th«ng tin ®Ó canh t¸cliªn tôc, l¸ ®øng, h m l−îng diÖp lôc trong l¸ lóa lai ®¹t n¨ng suÊt cao.cao, kh¶ n¨ng quang hîp tèt, v ®iÒu n y gãpphÇn l m t¨ng hiÖu qu¶ sö dông ®¹m (Yang v 2. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£Ncs, 1999; Bïi §×nh Dinh v NguyÔn V¨n Bé, CøU1998). M«i tr−êng ¶nh h−ëng ®Õn sö dông Ncña c©y lóa (Yoshida, 1976; Jing v cs, 1998). VËt liÖu thÝ nghiÖm: VËt liÖu thÝ nghiÖmTrong nghiªn cøu tr−íc ® ®Ò cËp tíi nh÷ng gåm gièng lóa lai hai dßng ViÖt lai 20 v dßng¶nh h−ëng cña yÕu tè m«i tr−êng ®Õn biÓu bè (R20), mÑ (TGMS103S).hiÖn −u thÕ lai cña lóa lai F1 (Pham Van Ph−¬ng ph¸p bè trÝ thÝ nghiÖm: ThÝCuong v cs, 2005), tuy nhiªn ch−a cã nhiÒu nghiÖm ®−îc tiÕn h nh trong vô xu©n v mïa1 Khoa N«ng häc, §¹i häc N«ng nghiÖp I- H Néi Ph¹m V¨n C−êng, NguyÔn ThÞ Kim Liªn vµ T¨ng ThÞ H¹nhn¨m 2006, t¹i khoa N«ng häc, tr−êng §¹i häc Hm (%) = Gi¸ trÞ F1 - trung b×nh bè mÑ × 100N«ng nghiÖp I - H Néi. ThÝ nghiÖm ®−îc bè Gi¸ trÞ trung b×nh bè mÑtrÝ theo khèi ngÉu nhiªn (RCBD) víi 9 c«ngthøc v 3 lÇn nh¾c l¹i, diÖn tÝch mét « thÝ Trung b×nh bè mÑ = (gi¸ trÞ dßng bè + gi¸nghiÖm 10m2, thÝ nghiÖm gåm 3 møc ph©n trÞ dßng mÑ)/2bãn 0, 60 v 120 kg N/ha trªn nÒn l©n v kali - HiÖu suÊt sö dông N (NUE): (kg®ång nhÊt: 90kg P2O5/ha + 90kg K2O/ha. Bãn thãc/kgN bãnlãt (tr−íc khi cÊy 1 ng y) 30% N + 100% N¨ng suÊt (NS) bãn N - NS kh«ng bãn NP2O5. ...