Báo cáo khoa học: Hệ thống chỉ tiêu kinh tế sử dụng trong phân tích kinh tế trang trại

Từ khi có Nghị quyết 10 của Bộ chính trị (1988) thừa nhận hộ nông dân là đơn vị kinh tế tự chủtrong nông nghiệp, đặc biệt là sau khi có Luật đất đai (1993) với chính sách giao ruộng đất lâu dàicho nông dân sử dụng... đã là những điểm nhấn, đánh dấu b-ớc khởi động cho kinh tế nông hộ vàkinh tế trang trại phát triển ở Việt Nam. Kinh tế hộ, kinh tế trang trại phát triển đã khai thông đ-ợcnhững bế tắc, làm thức dậy nhiều tiềm năng và có tác dụng tích cực đối với...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: Hệ thống chỉ tiêu kinh tế sử dụng trong phân tích kinh tế trang trại Báo cáo khoa học:Hệ thống chỉ tiêu kinh tế sử dụng trong phân tích kinh tế trang trại hÖ thèng chØ tiªu kinh tÕ sö dông trong ph©n tÝch kinh tÕ trang tr¹i Application of an indicator system for the analysis of farm economics Bùi Bằng Đoàn Summary Commercial farms have increasingly been developing in Vietnam. Although it is an agriculturaleconomic unit there exists no indicator system for economic analysis and assessment of thisproduction forms. The present paper describes a system of basic issues on farm economy and farm development inVietnam. Based on methods of synthesis, holistics and analysis a indicator system to reflectproduction, costs and efficiency of farm business. This presents a system suitable for specificproduction conditions in the existing farms and can be used to replace the previous indicators. Theindicator system could be applied for farm household economics study. Key words: Commercial farms, economic indicators1. ®Æt vÊn ®ÒTõ khi cã NghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ (1988) thõa nhËn hé n«ng d©n lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñtrong n«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ sau khi cã LuËt ®Êt ®ai (1993) víi chÝnh s¸ch giao ruéng ®Êt l©u dµicho n«ng d©n sö dông... ®· lµ nh÷ng ®iÓm nhÊn, ®¸nh dÊu b−íc khëi ®éng cho kinh tÕ n«ng hé vµkinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn ë ViÖt Nam. Kinh tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn ®· khai th«ng ®−îcnh÷ng bÕ t¾c, lµm thøc dËy nhiÒu tiÒm n¨ng vµ cã t¸c dông tÝch cùc ®èi víi viÖc xo¸ ®ãi, gi¶mnghÌo vµ lµm thay ®æi c¬ b¶n bé mÆt n«ng nghiÖp, n«ng th«n trªn c¶ n−íc. Tuy kinh tÕ trang tr¹i ë n−íc ta ®· ®−îc ph¸t triÓn m¹nh nh−ng viÖc h−íng dÉn c«ng t¸c ghi chÐp,h¹ch to¸n chi tiÕt tõng kho¶n thu, chi vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt cuèi cïng cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ nµy vÉnch−a ®−îc chó träng. Ngoµi ra, còng ch−a cã mét hÖ thèng chØ tiªu h−íng dÉn thèng nhÊt ®Ó ph©ntÝch kinh tÕ trong trang tr¹i. HÖ thèng chØ tiªu tµi kho¶n quèc gia (SNA) th−êng ®−îc sö dông ®Ónghiªn cøu kinh tÕ ®èi víi trang tr¹i vµ hé n«ng d©n ®· kh«ng cßn phï hîp n÷a. V× vËy, viÖc ®−a ramét hÖ thèng chØ tiªu kinh tÕ thèng nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh toµn diÖn kÕt qu¶, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinhdoanh cña trang tr¹i lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt. Trªn c¬ së ®−a ra mét hÖ thèng chØ tiªu kinh tÕthèng nhÊt sÏ lµ c¬ së ®Ó h−íng dÉn cho c¸c chñ trang tr¹i trong viÖc tæ chøc ghi chÐp, h¹ch to¸nkinh doanh ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, lµm c¨n cø cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕtrang tr¹i ®óng h−íng vµ hiÖu qu¶.2. ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu§èi t−îng nghiªn cøu lµ hÖ thèng c¸c chØ tiªu kinh tÕ sö dông trong ph©n tÝch kinh tÕ trang tr¹i, hén«ng d©n.C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu gåm: Ph−¬ng ph¸p tæng hîp; Ph−¬ng ph¸p hÖ thèng; Ph−¬ngph¸p ph©n tÝch kinh tÕ; Ph−¬ng ph¸p so s¸nh; Ph−¬ng ph¸p m« t¶.Th«ng qua viÖc tæng hîp, hÖ thèng c¸c vÊn ®Ò liªn quan vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch, so s¸nh ®Ó ®−a ra hÖthèng c¸c chØ tiªu kinh tÕ ®−îc m« t¶ b»ng c¸c c«ng thøc tÝnh to¸n cô thÓ, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ®iÒu kiÖn cña c¸c trang tr¹i hiÖn nay.3. kÕt qu¶ nghiªn cøu3.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kinh tÕ trang tr¹i 13.1.1 Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ trang tr¹i Kh¸i niÖm vÒ trang tr¹i ®Ò cËp ®Õn mét lo¹i h×nh, ®¬n vÞ s¶n xuÊt c¬ së trong n«ng nghiÖp, ®−îcph¸t triÓn trªn c¬ së kinh tÕ hé gia ®×nh n«ng d©n. Cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm, ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒtrang tr¹i, kinh tÕ trang tr¹i. Tuy nhiªn, dï c¸c c¸ch tiÕp cËn theo quan ®iÓm kh¸c nhau nh− thÕ nµo,còng ®Òu thèng nhÊt trªn nh÷ng néi dung chñ yÕu d−íi ®©y. Trang tr¹i lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt c¬ së trong n«ng nghiÖp, ®−îc ph¸t triÓn trªn c¬ së kinh tÕ hé gia®×nh n«ng d©n, víi môc ®Ých chÝnh lµ s¶n xuÊt hµng ho¸. Trang tr¹i lµ ®¬n vÞ kinh tÕ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (bao gåm c¶ n«ng – l©m – thuû s¶n) cña métng−êi chñ trang tr¹i. Hä võa lµ ng−êi lµm chñ vÒ ruéng ®Êt, lµm chñ vÒ t− liÖu s¶n xuÊt, võa lµ ng−êitæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh,víi môc ®Ých chÝnh lµ s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ mét phÇn s¶n phÈm ®−îc sö dông cho tiªu dïng cña gia®×nh (NguyÔn §×nh H−¬ng, 2000). Víi møc ®é ph¸t triÓn cao, trang tr¹i lµ mét doanh nghiÖp n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ dùatrªn c¬ së h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn, cã kh¶ n¨ng øng dông c¸c kü thuËt tiÕn bé vµo s¶nxuÊt; võa sö dông lao ®éng gia ®×nh, võa sö dông lao ®éng lµm thuª, tù chñ vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu thôs¶n phÈm, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh. Nh− vËy, trang tr¹i lµ ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së trong n«ng nghiÖp, lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt ph¸ttriÓn cao cña kinh tÕ hé n«ng d©n, cã môc ®Ých chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµn ...