Báo cáo khoa học: Khả năng kháng bệnh bạc lá của các dòng lúa chỉ thị (tester) chứa đa gen kháng với một số chủng vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae gây bệnh bạc lá lúa phổ biến ở miền Bắc Việt Nam

Báo cáo khoa học: Khả năng kháng bệnh bạc lá của các dòng lúa chỉ thị (tester) chứa đa gen kháng với một số chủng vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae gây bệnh bạc lá lúa phổ biến ở miền Bắc Việt Nam.Kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh b¹c l¸ cña c¸c dßng lóa chØ thÞ (tester) chøa ®a gen kh¸ng víi mét sè chñng vi khuÈn Xanthomonas oryzae pv. oryzae g©y bÖnh b¹c l¸ lóa phæ biÕn ë miÒn B¾c ViÖt Nam Resistance to Bacterial Leaf Blight of tester rice lines containing multiple genes resistant to several pathogenic strains of Xanthomonas...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: Khả năng kháng bệnh bạc lá của các dòng lúa chỉ thị (tester) chứa đa gen kháng với một số chủng vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae gây bệnh bạc lá lúa phổ biến ở miền Bắc Việt Nam Báo cáo khoa học:Khả năng kháng bệnh bạc lá của các dòng lúa chỉ thị (tester) chứa đa gen kháng với một số chủng vikhuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae gây bệnh bạc lá lúa phổ biến ở miền Bắc Việt Nam Kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh b¹c l¸ cña c¸c dßng lóa chØ thÞ (tester) chøa ®a gen kh¸ng víi mét sè chñng vi khuÈn Xanthomonas oryzae pv. oryzae g©y bÖnh b¹c l¸ lóa phæ biÕn ë miÒn B¾c ViÖt Nam Resistance to Bacterial Leaf Blight of tester rice lines containing multiple genes resistant to several pathogenic strains of Xanthomonas oryzae pv. Oryzae bacteria commonly found in Northern Vietnam Bïi Träng Thuû1 vµ Phan H÷u T«n2 A total of 16 pyramiding rice lines containing Bacterial Leaf Blight resistant geneswere artificially inoculated with 7 prevailing pathogen types collected from severalrice growing regions in Northern Vietnam in the Autumn rice season of 2003. It wasfound that the pyramiding lines containing xa5 gene were most strongly resistant to the7 pathogen types. The next strongly resistant gene was Xa7, a dominant gene in anygene combination lines, such as: IRBB7/10, IRBB3/7 and IRBB 1/7. Two genes whichwere very resistant to Bacterial Leaf Blight were Xa3 and Xa7 in the Rice SeedProgram in Northern Vietnam. Three other genes, viz. Xa1, Xa10 and Xa11, were alsofound resistant to all the 7 pathogen types used in the present study. Keywords: Xanthomonas oryzae pv. oryzae; Isolate; Pathogen; Tester; Pyramidingline1. §Æt vÊn ®Ò1 BÖnh b¹c l¸ lóa do vi khuÈn Xanthomonas oryzae pv. ryzae g©y ra lµ mét trongnh÷ng bÖnh h¹i nguy hiÓm nhÊt kh«ng nh÷ng ®èi víi ViÖt Nam mµ cßn c¶ víi nhiÒun−íc ch©u ¸ (Ezuka & Kaku, 2000). Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ë c¸c tØnh phÝa B¾c, bÖnh b¹cl¸ lóa ®· thùc sù trë thµnh ®èi t−îng g©y h¹i chñ yÕu, phæ biÕn trªn diÖn réng víi møc®é g©y h¹i rÊt nÆng, nhÊt lµ trªn c¸c gièng lóa lai cã nguån gèc tõ Trung Quèc. BiÖnph¸p phßng chèng cã hiÖu qu¶ nhÊt lµ sö dông gièng lóa chèng chÞu bÖnh b¹c l¸. §Õnnay, ViÖn Nghiªn cøu lóa quèc tÕ (IRRI) vµ c¸c nhµ khoa häc ®· x¸c ®Þnh ®−îc h¬n 20gen ®¬n vµ nhiÒu tæ hîp gen kh¸c nhau cã kh¶ n¨ng kh¸ng 6 race ë Philippin, 12pathotype ë NhËt B¶n, 9 type ë Ên §é cña loµi vi khuÈn Xanthomonas oryzae pv.oryzae,g©y bÖnh b¹c l¸ lóa (Furuya & ctv, 2002). Theo Noda & ctv, 1999 ë ViÖt Nam ®· x¸c®Þnh ®−îc 6 race ph©n bè ë vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long, miÒn Nam Trung Bé vµc¸c tØnh phÝa B¾c. KÕt qu¶ nghiªn cøu b−íc ®Çu cña Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp Itrong 3 n¨m 2001-2003 (Furuya &ctv, 2002) cho thÊy: chØ riªng ë c¸c tØnh phÝa B¾c ®·cã Ýt nhÊt 10 chñng (Pathotype) Xanthomonas oryzae pv. oryzae. §iÒu ®ã chøng tá r»ngloµi vi khuÈn g©y bÖnh b¹c l¸ lóa ë miÒn B¾c ViÖt Nam rÊt ®a d¹ng, cã nhiÒu chñng g©y1 Bé m«n BÖnh c©y, Khoa N«ng häc2 Bé m«n C«ng nghÖ sinh häc, Khoa N«ng häcbÖnh cã ®éc tÝnh kh¸c nhau. V× vËy, viÖc tiÕn hµnh nghiªn cøu kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnhb¹c l¸ lóa cña tËp ®oµn c¸c gièng lóa cã chøa 2, 3 hoÆc 4 gen trong c¸c tæ hîp lai nhËpnéi tõ IRRI, tõ NhËt b¶n víi c¸c chñng vi khuÈn g©y bÖnh b¹c l¸ lóa phæ biÕn ë miÒnB¾c ViÖt Nam lµ rÊt cã ý nghÜa cho c¸c ch−¬ng tr×nh chän t¹o gièng lóa chèng chÞubÖnh b¹c l¸.2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu2.1. C¸c chñng (Pathotype) Xanthomonas oryzae pv. oryzae Nguån gèc c¸c chñng vi khuÈn ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 1; c¸c mÉu bÖnh b¹c l¸®−îc thu thËp trong 3 n¨m (2001-2003) ë 9 tØnh, ®−îc ph©n lËp, nu«i cÊy trªn m«itr−êng Wakimoto, theo ph−¬ng ph¸p ®¬n khuÈn l¹c ë 28 °C, b¶o qu¶n trong m«i tr−êngs÷a-m× chÝnh ë -30°C (Furuya & ctv.). Sö dông kü thuËt chuçi ph¶n øng liªn kÕt men(PCR) ®Ó x¸c ®Þnh loµi vi khuÈn Xanthomonas oryzae pv. oryzae b»ng 2 gen måi(primer): XOR-R2 vµ XOR-F ®Æc hiÖu (Adachi & ctv.2000) B¶ng 1. Nguån gèc c¸c chñng Xanthomonas oryzae pv. oryzae phæ biÕn ®−îc sö dông trong nghiªn cøu Ký hiÖu HAU Chñng Y Thu thËp Vïng ph©n bè chñ yÕu cña c¸c Isolate vµ tû lÖ (%) trªn gièng lóa Hµ Néi vµ ®ång b»ng s«ng HAU 01043 Y1 (1,2%) TN.13-4 Hång HAU 02036-1 Y5 (27,3%) NÕp tan S¬n La, NghÖ An, Yªn B¸i H¶i D−¬ng, Yªn B¸i, NghÖ An, HAU 020 21-2 Y6 (36,9%) NÕp th¬m S¬n La HAU 02009-2 Y7 (9,5%) T¹p giao 1 H¶i D−¬ng, NghÖ An HAU 02035-1 Y8 (13,1%) T¹p giao 5 S¬n La, Hßa B×nh H−ng Yªn, Hoµ B ...