BÁO CÁO KHOA HỌC: ỨNG DỤNG PCR/RFLP ĐỂ ĐIỀU TRA PHÂN TÍCH KIỂU GEN GEN PROTEIN SỮA ( KAPPA - CASEIN b-LACTOGLOBULIN ) Ở BÒ SỮA VIỆT NAM

Nhằm thúc đẩy ngành chăn nuôi bò sữa ở nước ta, các nhà chăn nuôi di truyền quần thể đã và đang tiến hành lai tạo ra đàn bò sữa thuần chủng, bò lai 1/2, 3/4 và 5/8 máu Hà lan thích nghi trong điều kiện chăn nuôi trang trại và bán trang trại ở Việt nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO KHOA HỌC: "ỨNG DỤNG PCR/RFLP ĐỂ ĐIỀU TRA PHÂN TÍCH KIỂU GEN GEN PROTEIN SỮA ( KAPPA - CASEIN b-LACTOGLOBULIN ) Ở BÒ SỮA VIỆT NAM"ỨNG DỤNG PCR/RFLP ĐỂ ĐIỀU TRA PHÂN TÍCHKIỂU GEN GEN PROTEIN SỮA ( KAPPA - CASEINb-LACTOGLOBULIN ) Ở BÒ SỮA VIỆT NAMTrịnh Thị Kim Thoa, Lê Thị Hằng, Phùng Thị BíchThuỷ, Nguyễn Anh,Viện Công nghệ Sinh học, 18 Hoàng Quốc Việt, Cầu giấy,Hà nộiMỞ ĐẦU.Nhằm thúc đẩy ngành chăn nuôi bò sữa ở nước ta, các nhàchăn nuôi di truyền quần thể đã và đang tiến hành lai tạo rađàn bò sữa thuần chủng, bò lai 1/2, 3/4 và 5/8 máu Hà lanthích nghi trong điều kiện chăn nuôi trang trại và bán trangtrại ở Việt nam.Ngày nay bên cạnh phương pháp chọn giống phenotype,việc nghiên cứu, ứng dụng các chỉ thị gen vào chương trìnhgiống động thực vật ngày càng phát triển [1, 2, 3, 4, 6, 7, 8,9, 10]. Sử dụng các chỉ thị phân tử để kiểm tra, đánh giáchọn lọc di truyền trong lai tạo bò sữa đã được triển khai tạimột số nước như Mỹ, Canada, Đan mạch, Nauy.... Ở nướcta hướng nghiên cứu này mới được đề cập trong vài nămgần đây [12, 13]. Người ta đã sử dụng biến thể BB của genKappa - casein ( K-Cn ), -lactoglobulin (-Lg) là hai trongsố các gen được sử dụng như là một chỉ thị di truyền chọngiống bò sữa. Thật vậy, các nhà nghiên cứu trước đây đãchứng minh được vai trò của chúng liên quan tới chấtlượng sữa, chất lượng và năng suất pho mát [1, 2]. K-Cncòn được coi là tiêu chuẩn chọn lọc kinh tế quan trọng đểnâng cao chất lượng sữa công nghiệp [ 9 ]. Chính vì lẽ đó,chúng tôi đã tiến hành điều tra phân tích kiểu gen genkappa-casein, -lactoglobulin nhằm góp phần cùng các nhàdi truyền phenotype đánh giá chất lượng con giống trongquá trình tạo giống.Trong bài báo này chúng tôi trình bày một số kết quả điềutra ban đầu về kiểu gen của gen K-Cn và -Lg ở đàn bòđực, cái Hà lan hạt nhân tại các Trung tâm Giống và ở thếhệ lai. Hy vọng những kết quả nhận được sẽ đóng góp phầnnào vào chương trình cải tạo đàn bò sữa ở nước ta.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUChúng tôi tiến hành điều tra phân tích gen K-Cn và -Lg ởtinh trùng, máu của 45 bò sữa giống hạt nhân (Hà Lan,Sind) và 84 bò lai (1/2, 3/4 và 5/8 máu Hà Lan ) nuôidưỡng tại Trung tâm Tinh Moncada, Trung tâm Giống vàSữa Phù Đổng Hà Nội và Trung tâm nghiên cứu bò vàđồng cỏ Ba vì - Hà Tây. Tách chiết ADN từ máu bò theo phương pháp-proteinase K/phenol/chloroform [5]. Mồi được tổng hợp trên máy pharmacia LKB, Gene-assmbler special tại Viện Công nghệ sinh học - TTKHTN& CNQG. Cặp mồi 1 gồm 23 và 24 oligonucleotide dùng để nhân-đoạn ADN đặc hiệu thuộc gen K - Cn. Cặp mồi 2 gồm 25 oligonucletide dùng để nhân -lg.-Theo phương pháp của Sulimova có cải tiến [ 11 ], chúngtôi đã tiến hành PCR để nhân đoạn gen K-Cn - 228 bp. Chutrình Thermal cycle : biến tính sơ bộ: 7 phút ở 940C, mẫuđược nhân lên bởi 35 chu trình: biến tính 2 phút ở 940C,đính mồi 1 phút 30 giây ở 570C, kéo dài 4 phút ở 720C.Hỗn hợp PCR : 50 l, ( nồng độ MgCl2 : 3 mM, Taq-polymerase: 2,5 đơn vị, d NTP: 0,5 mM, nồng độ ADN từ0,5 - 1,0 g/ l ). 15 l sản phẩm PCR được cắt bằng 10 đơn vị của-enzym cắt Hind III hoặc pst I.Chúng tôi đã tiến hành PCR để nhân đoạn gen -Lg - 262bp theo phương pháp của Medrano [ 7 ]:Mẫu được nhân lên bởi 35 chu trình [ biến tính 45 giây ở940C, đính mồi 1 phút ở 600C, và kéo dài 1 phút ở 720C ).Hỗn hợp PCR : 25 l ( MgCl2 50 mM, d NTP : 10 mM,mồi 10 pmol/ml, Taq- polymerase 1,25 đơn vị, ADN : 50 -100 ng/ l).- 15 l sản phẩm PCR được cắt bằng 3,6 đơn vị của enzymcắt Hae III. Các sản phẩm PCR, sản phẩm sau khi xử lý với enzymgiơí hạn được kiểm tra bằng điện di trên agarose với nồngđộ tương ứng 2%, 3% và được nhuộm bằng ethidiumbromide. Điện di đồ được quan sát và chụp ảnh bằng máyGen-Doc ( phrmacia ).III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬNKết quả nhân lên sau PCR và phân loại kiểu gen của gen K-Cn trong thí nghiệm được trình bày tại hình 1. Hình 1. Điện di đồ các mẫu sản phẩm ADN 228 bp. đãđược nhân lên sau PCR và các mẫu sản phẩm PCR sau khi xử lý với các enzym giới hạn Hind III và Pst I trên gel agarose 2%, 3% ( nhuộm bằng ethidium bromide ). Điện di đồ các mẫu sản phẩm ADN 228 bp: Giếng 1 -a)maker 50 base - pair ladđer;Giếng 2,3,4,5,6 - sản phẩm ADN 228 bp nhân lên từ máubò giống HàLan.b) Điện di đồ các mẫu sản phẩm PCR sau khi xử lý vớienzym Hind III và Pst 1: Giếng 1 maker 1 kb; Giếng 2,3,4sản phẩm ADN 228 bp nhân lên từ ADN máu bò Hà lansau khi xử lý với Hind III; Giếng 5,6 7 - sản phẩm ADN228 bp nhân lên từ máu bò lai Hà lan sau khi xử lý với PstI.Kết quả nhân đoạn gen -Lg và các biến thể của gen -Lgđược trình bày tại hình 2. Hình 2: Điện di đồ các mẫu sản phẩm ADN 262 bp. đãđược nhân lên sau PCR và các mẫu sản phẩm PCR sau khi xử lý với các enzym cắt giới hạn Hind III và Pst I trên gel agarose 2%, 3% ( nhuộm bằng ethidium bromide ) a) Điện di đồ các mẫu sản phẩm ADN 262 ...