Báo cáo khoa học: Vai trò của Đông kinh nghĩa thục và những nhà thơ Duy Tân trong lĩnh vực văn học

Đông Kinh Nghĩa Thục (chữ Hán: 東京義塾;[1] lập ra từ tháng 3 năm 1907 và chấm dứt vào tháng 11 năm 1907) là một phong trào nhằm thực hiện cải cách xã hội Việt Nam vào đầu thế kỷ 20 trong thời Pháp thuộc. Mục đích của phong trào là: khai trí cho dân, phương tiện được hoạch định: mở những lớp dạy học không lấy tiền (để đúng với cái tên là nghĩa thục) và tổ chức những cuộc diễn thuyết để trao đổi tư tưởng cùng cổ động trong dân chúng....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: Vai trò của Đông kinh nghĩa thục và những nhà thơ Duy Tân trong lĩnh vực văn học VAI TRO CUA DONG KINH N G H I A THUC VA NHUNG NHA NHO DUY TAN TRONG LiNH VlTC VAN HOC (GIA DOAN DAU THE KY XX) CAO THI HAO' 1. Budc sang the ky XX ddi vdi Viet Nam tuyet vdi van boa dan tdc, Ii khai vdi anh khdng dan gian chi la ghi mdt diiu mdc thdi hudng CLia Trung Qudc vdn dinh hinh trong gian vao quang dudng phat trien ciia lich sir van boa dan tdc Viet Nam tir mudi the ky ma cdn la re sang mot con dudng khac trong nay de t;.io liip mdt nin viin boa cd hdn cdt lich sLi' phat trien dan tdc. Neu tir the ky XIX van boa phuong Tay. Miit khac niejt phen ve trudc, Viet Nam va cac nude lang gieng thay de'ii se/n hid nhu viiy cung dii la xu the Ddng A quy tu trong mdt viing van boa rieng tiit yeu trong hoan ciinh the gidi hien dai Iiic ddc lap va khac biet vdi the gidi thi tir day da dd. Ben canh con dudng Au boa theo thuc xuiit hien mot mdi lien thdng giUa van boa dan cdn cd con dudng Au boa ciia cac nhii viing Ddng A vdi van boa the gidi boa viio Nho yeu nude. Trong phong trao Ddng kinh cudc sdng chung va gia nhiip quy dao vim nghia thuc chinh ciic nha Nho yeu nude cung ddng ciia lich sir the gidi. Vice chuydn doi tir da van ddng cai each van boa, chii ddng giai van hgc trung d;.ii sang van hgc hien dai d quyei van dd tiep nhim van boa Chau Au de giai doan nay ddng nghia vdi vice thay doi ttr tu cudng gianh ddc Iiip va hien dai hoa diit truyen thdng van boa nay sang mot loiii hinh nude. van boa khac, tii' nen van boa viing cd ngudn 2. Ndi den Ddng kinh nghia thuc ngudi ta gdc Han chuyen sang van boa Chau Au thudng quan tam den vai trd duy tan ciia mang ngudn gdc Hi - La cd vi trf chi phdi Cii phong trao nay trong ITnh vuc van boa, kinh van boa the gidi cim hien dai. te, chinh tri ma ft chii y den ITnh vuc van hgc. Ddi vdi lich sir van boa Viet Nam sir thay Tuy nhien neu nhin tir gdc do khac - gdc do doi nay riit sau siic. Nd bieu hien khdng dan van boa, chiing ta se khdng the khdng khiing gian d chd cai nidi thay the cai cii, khdng dinh vai trd ciia Ddng kinh nghla thuc ddi phiii hai cai cdng hii, ma thuc chiit la qua vdi van hgc Viet Nam giai doiin daU the ky trinh dai boa trdn, nhao nan cai cu va cai mdi XX. Theo chiing tdi, mdt trong nhirng ddng thiim chi la thay doi cdt each cua cai da gdp quan trgng ciia phong trao Ddng kinh thanh truyen thdng dan tdc de thanh mdt Siin nghia thuc ma ttr trudc den nay chua dugc phiim khac. Dieu kien xiiy ra sir doi thay niiy nhin nhiin mdt each thiiu dao dd la phong lii nude ta miit ddc liip, trd thanh thude dia trao niiy da gdp phiin thay doi ldi tu duy ciia thuc dan Phap. Va viec thay doi nay nhiin thuc ciia ngudi Viet Nam. cung xuiit hien trudc hei la d phia thuc dan Ddng kinh nghia thuc ra ddi da kien nghi Phap. Hg mudn liim cho thude qudc doan phe bd khoa cir, md trudng di^ii hgc, de xudng Ciii each phong boa, bd qudc phuc, mac Au Thac sT. Dai hoc Su pham Tiiai nguyen 54 NGHIEN Cdu DONG BflC fl. SO 7(89) 7-2008 Nghien citu khoa hgc phuc. ciit biii td. biit tdc ngdn. bd quan niem hgc ky thuiil. phong iriio \an hoii dim the ky nhiit si. dc cao viec thuc nghiep nhu khai ddn niiy da tiio cho ddc gia liim quen dim \di Idi dien. md hdi budn. lam cdng nghe. Phong tu duy phan tfch. micu ui su \at mdt each cu triio ncii len ram id tii' Biic vao Nam. ngudi the', sat vdi thuc te. Vice tao ra ihdi quen Phiip sg nd bieii thanh each mang nen vdi thudng thirc mdi hi riit quan trong ddi vdi diip tiit. Diiu 1907. Ddng kinh nghia thuc bi qua trinh nhiin thiic sir viit hien lugng. cd uic nil giiiy phep. Tuy Ddng kinh nghia thuc mdi dung thay doi diin each ciini. each nghi. each chii y duy Uin d cac miit kinh te, chfnh tri. xa tu duy theo kieu phuong Ddng dc hudng tdi hoi. nhung cac nha nho chii truang phong mot ldi tu duy nhiui thiic thuc ic. phan tich triio niiy cung dc ciip deii viec diing chu qudc hien tugng ciia phuong Tay. Dieu nii)' hi riii ngii, viei bao. dich sach. Hoan toan cd ly khi ciin thiei trong viec tiio dung mot thdi quen chiing ta cho riing dd la hanh ddng mang linh suy nghi xuiit phat tir thuc tc. cd ca sd khoa van hoa. chua thuc sir chii trgng dcii van hgc hgc cho ngudi Viet Nam. nghe Ihuiil. Nhung dat viio bdi canh tam ly Mac dii tdn tiii irong khoiing thdi gian Xii hoi hic dd ma xet thi hoiU ddng nay da Uio khdng dai nhung nhting gi ma Ddng kinh ra mot xao trdn Idn trong ddi scing xii hdi nghiii thuc liio ra da dc lai nhirng du vang Viel Niim co truyen. Trong khi dai da sd khdng nhd trong mdt xa hdi vdn bi bao bgc ngudi dan Vict Nam cdn dang thd bit Han bdi sir an phiin va thdi quen tu duy theo kieu hoc liim gdi co truyen thi Ddng kinh nghTa hgc ihco va dinh siin. Diic biet phong trao da thuc dirge sang liip d Ha Ndi dc khai trf dan lac ddng niiinh iiic dcii cac nha Nho duy tan. chiuig. Trudng da chii trgng lni)'LMi bii chfr Hg la nhting ngudi sc liio ra sir ihfch irng ciia qudc ngCr. diiy cac kicii ihiic pho thdng vc van hgc trong giai doiui diiu ciia qua trinh Tiiy hgc. Viio thdi diem dd che do khoa cir giao thai nay. Villi ton tiii, mdt phiin Idn dan sd irong nude 3. Van hgc Vict Nam giai doiin cudi the vim cdn c a chi hd giii da nen nhiing dieu ky XIX diiu Ihe ky XX hi giai doan giao thai thong thudng vc kien thirc tu nhien nhu hinh d dd tdn Uii hai bd phiin van hgc: van hgc cii the trai diit, phep do dudng trdn. thuyet canh ciia nha Nho d dia ban ndng thdn van tdn Uii tranh ciia Darwin, thuyci dan udc ciia va van hgc mdi ctia irf thuc ...