Báo cáo nghiên cứu khoa học: BÀN VỀ MÔ HÌNH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VẬN DỤNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ

Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) là một bộ phận quan trọng đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Trong tiến trình đó, việc vận dụng chuẩn mực kế toán là một cách thức để góp phần vào việc quản trị doanh nghiệp, đồng thời tạo lập môi trường thông tin lành mạnh, minh bạch cho mọi đối tượng có liên quan đến lợi ích doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, hiện nay chưa có những nghiên cứu về tình hình vận dụng các chuẩn......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " BÀN VỀ MÔ HÌNH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VẬN DỤNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ" TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 5(40).2010 BÀN VỀ MÔ HÌNH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VẬN DỤNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ A CONCEPTUAL MODEL FOR THE ADOPTION OF VIETNAMESE ACCOUNTING STANDARDS BY SMALL AND MEDIUM-SIZED FIRMS Trần Đình Khôi Nguyên Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng TÓM TẮT Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) là một bộ phận quan trọng đóng góp vào sự pháttriển của nền kinh tế. Trong tiến trình đó, việc vận dụng chuẩn mực kế toán là một cách thức đểgóp phần vào việc quản trị doanh nghiệp, đồng thời tạo lập môi trường thông tin lành mạnh,minh bạch cho mọi đối tượng có liên quan đến lợi ích doanh nghiệp trong nền kinh tế thịtrường. Tuy nhiên, hiện nay chưa có những nghiên cứu về tình hình vận dụng các chuẩn mực,chế độ kế toán ở khu vực các DNVVN. Dựa trên kết quả điều tra thử nghiệm ở hai nhóm đốitượng là các kế toán viên và chuyên viên thuế, bài viết này nhằm phác thảo mô hình các nhântố ảnh hưởng đến vận dụng chế độ kế toán trong các DNVVN tại Việt nam. ABSTRACT Small and medium sized firms (SMEs) play an important role in the economicdevelopment process. In that process, the adoption of accounting standards is not only a way tosupport management, but also a method to create a transparent environment for stakeholders inthe market mechanism. However, there are few studies on the factors influencing the adoptionof accounting practices in the context of SMEs. Through a pilot survey focusing on professionalaccountants and tax officers, this paper is concerned with the proposal of conceptual models forthe adoption of Vietnamese accounting standards among Vietnam’s SMEs1. Bối cảnh triển khai và vận dụng chế độ kế toán trong doanh nghiệp vừa và nhỏ Cùng với quá trình hội nhập kinh tế thế giới, hệ thống kế toán của Việt Namcũng đổi mới, hoàn thiện và cải tiến không ngừng. Đánh dấu cho những thay đổi đángkể này là Luật Kế toán của Việt Nam lần đầu tiên ban hành vào năm 2003. Đến năm2005, bộ chuẩn mực kế toán (VAS) đầu tiên của Việt Nam đã hình thành tương đối đầyđủ, góp phần không nhỏ vào tiến trình gia nhập WTO. Hệ thống chuẩn mực kế toán đóđã được cụ thể qua nhiều thông tư hướng dẫn trong suốt quá trình hình thành mà đỉnhđiểm là việc ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp theo QĐ15/2006/QĐ-BTC. Tuynhiên, hệ thống chuẩn mực kế toán nói chung và chế độ kế toán theo QĐ15 nói riêngchỉ ban hành cho các DN lớn. Đến tháng 9/2006 Bộ tài chính ban hành bổ sung chế độkế toán cho DNVVN thông qua QĐ48. Có thể nêu lên một số đặc trưng của chế độ kếtoán này: - Chế độ kế toán cho DNVVN dựa trên nền tảng của hệ thống chuẩn mực kếtoán và chế độ kế toán cho doanh nghiệp lớn. 225 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 5(40).2010 - Chế độ kế toán này được xây dựng trên cơ sở áp dụng đầy đủ 7 chuẩn mực kếtoán thông dụng, không áp dụng đầy đủ 12 chuẩn mực kế toán, và không áp dụng hoàntoàn 7 chuẩn mực kế toán. - Các nội dung được loại trừ thường ít hay không liên quan đến các DNVVNnhư các hoạt động ở nước ngoài, các khoản đầu tư tài chính, hợp nhất kinh doanh…. Có thể nói, việc ban hành chế độ kế toán theo QĐ48 là rất cần thiết trong bốicảnh các DNVVN là một bộ phận đóng góp không nhỏ vào sự tăng trưởng kinh tếtrong thời gian qua. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có những nghiên cứu đánh giácụ thể về tình hình triển khai và thực hiện chế độ kế toán này ở các DN. Việc vậndụng tích cực các chuẩn mực sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động kinh doanh củacác DNVVN? Những vấn đề trên đặt ra câu hỏi: những nhân tố nào ảnh hưởng đếnviệc vận dụng chuẩn mực kế toán để có thể tiếp tục cải tiến kế toán ở nước ta trongthời gian tới.2. Cơ sở xây dựng mô hình và kết quả điều tra thử nghiệm Để xây dựng mô hình về các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kếtoán trong các DNVVN, nghiên cứu này dựa trên ba cơ sở. Một là tổng kết các kinhnghiệm, nghiên cứu của các nước về các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chuẩnmực kế toán quốc tế, đặc biệt là ở các DNVVN. Đây là cách tiếp cận truyền thống vì nócho phép đối chiếu môi trường ở các quốc gia khác nhau, và là định hướng để xem xétcác nhân tố đó có phù hợp với điều kiện Việt Nam không. Hai là, để lựa chọn các nhântố phù hợp với Việt Nam, việc trao đổi với các chuyên gia kế toán, kiểm toán có nhiềunăm kinh nghiệm cũng là hết sức cần thiết. Ý kiến chuyên gia cũng là cơ sở để có thểthực hiện các bước điều tra thử nhằm định hình các nhân tố thích hợp. Ba là, tiến hànhđiều tra thử (pi ...