Báo cáo nghiên cứu khoa học: CÁC CUỘC CHIẾN TRANH GIỮA AYUTHAY VÀ LAN NA TỪ THẾ KỶ XIV ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XVI

Sau khi ra đời (1350), Ayuthay ngày càng lớn mạnh và bắt đầu thể hiện những tham vọng lãnh thổ vô bờ bến của mình bằng một loạt các cuộc chiến tranh xâm lược liên tục. Sau khi chinh phục được Sukhôthay, Lan Na trở thành sự lựa chọn số một của họ. Nhiều lần Ayuthay mang quân tấn công nước này, nhưng khác với Sukhôthay, Lan Na không phải là đối thủ dễ dàng để cho Ayuthay bắt nạt. Sự tồn tại, phát triển và những tham vọng lãnh thổ quá đáng của Ayuthay cũng không thể làm cho...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "CÁC CUỘC CHIẾN TRANH GIỮA AYUTHAY VÀ LAN NA TỪ THẾ KỶ XIV ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XVI" CÁC CUỘC CHIẾN TRANH GIỮA AYUTHAY VÀ LAN NA TỪ THẾ KỶ XIV ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XVI WARS BETWEEN AUYTHAY AND LANNA FROM THE14th CENTURY TO MID 16th CENTURY NGUYỄN MẬU HÙNG Đại học Đà Lạt TÓM TẮT Sau khi ra đời (1350), Ayuthay ngày càng lớn mạnh và bắt đầu th ể hiện những tham vọng lãnh thổ vô bờ bến của mình bằng một loạt các cuộc chiến tranh xâm lược liên tục. Sau khi chinh phục được Sukhôthay, Lan Na trở thành sự lựa chọn số một của họ. Nhiều lần Ayuthay mang quân tấn công nước này, nhưng khác với Sukhôthay, Lan Na không phải là đối thủ dễ dàng để cho Ayuthay bắt nạt. Sự tồn tại, phát triển và những tham vọng lãnh thổ quá đáng của Ayuthay cũng không thể làm cho Lan Na yên tâm được. Chính vì thế, thỉnh thoảng Lan Na cũng chủ động mang quân xuống phía nam với m ục đích lôi kéo Sukhôthay về phía mình nhưng bất thành. Không anh nào khuất phục được anh nào, lại không chịu chung sống hoà bình bên cạnh nhau, hai vương quốc người Thái này đã đẩy nhau vào một cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn, bất phân thắng bại kéo dài 170 năm (1376-1546) với 14 trận đại chiến quyết liệt trong khi những người láng giềng của họ đang bận lo công việc nội bộ, chưa thể góp giáo chung. ABSTRACT After the birth (1350), Ayuthay was growing more rapidly and got started to carry out its infinitely territorial ambitions by a series of continuously invasive wars. After conquering Sukhothay, Lan Na was often the first choice of Ayuthay. They had already carried troops to attack this kingdom many times, but different from Sukhothay, Lan Na was not the weak contender who let Siam haze easily. The existence, development and exaggerative territorial ambitions of Ayuthay could also not make Lan Na find safe. Therefore, sometimes Lan Na dynamically carried troops to the Southern to attract Sukhothay, but t hey weren’t successful. Not having submited eachother and neither tried to coexist peacefully side by side, two Thai’s kingdoms shoved together into a fratricidal civil war lengthening 170 years (1376 -1546) with 14 drastically great battles as their neighbors were busy with internal affairs. Ra đời năm 1292 ở thượng lưu sông Mê Nam (phíabắc Thái Lan ngày nay), nhưng mối quan hệ giữa Lan Na vàAyuthay chỉ bắt đầu khi người Thái Lavô lập ra nhà nướcAyuthay ở hạ lưu cùng dòng sông năm 1350. Tuy nhiên,những rắc rối trong mối quan hệ giữa hai nước chỉ thực sựnóng bỏng khi Ayuthay bày tỏ rõ ràng âm mưu thôn tính lãnhthổ lên phía bắc. Ngay trước khi vua Bôrômôraja I của Bản đồ vương quốc Thá LanAyuthay qua đời (1388), đã diễn ra một cuộc chiến tranh kéo [Nguồn: http://www.lonelyplanet.com]dài trong nhiều năm liền giữa hai nước vì những tham vọngquá đáng của người Thái phía nam. Cũng giống như các cuộc chiến tranh khác sau này, cuộc chiến tranh đó diễn ra do tranhchấp quyền kế vị. Sau khi vua Ku Na1 của Chiềng Mai qua đời (1378), người con trai 14 tuổi Vị vua thứ chín của Chiềng Mai, người xây dựng ngôi đền Wat Sutep tuyệt đẹp trên đồi Doi Sutep gần Chiềng Ma i.1của ông ta lên ngôi kế vị. Tuy nhiên, Prôhm2 lại không chấp nhận điều đó, nên đã âm mưuchiếm đoạt ngôi báu. Bị thất bại, ông ta cầu xin vua Bôrômôraja I của Ayuthay giúp đỡ. Thấyđây là một cơ hội tuyệt vời để mở rộng quyền lực lên phía bắc, Bôrômôraja I liền chớp ngaylấy lời cầu cứu của Prohm và cử một đạo quân tấn công Chiềng Mai. Được tin, vị vua trẻ tuổi của Chiềng Mai chuẩn bị sẵn một đội quân hùng hậu để đón tiếpAyuthay. Một trận chiến quyết liệt đã diễn ra tại làng Sensanuk 3, gần Chiềng Mai. Trong trậnđánh đó, quân Ayuthay đã bị đẩy vào tình trạng tồ i tệ chưa từng có và buộc phải rút về MuangLi. Cuộc xâm lược Chiềng Mai đầu tiên của Ayuthay kết thúc thất bại. Năm sau (1379), cựuvương Ramesuen lên ngôi. Mặc dù sử sách Thái Lan hết lời ca ngợi công lao đánh chiếmChiềng Mai của ông, nhưng theo Wood, câu chuyện đó không đáng tin cậy vì thực tế vuaChiềng Mai đã chiếm đóng Sukhôthay với cái cớ là giúp nước này giành lại độc lập từ chínhtay Ayuthay. Năm 1408, Intaraja (1408-1424) lên thay Ramesuen. Các sự kiện đáng chú ý nhất trongtriều đại của ông ta đều diễn ra ở phía bắc, nơi có hai cuộc tranh chấp quyền kế vị. Cuộc tranhchấp thứ nhất diễn ra ở Sukhôthay. Ayuthay đã ...