Báo cáo nghiên cứu khoa học: ĐẶC TRƯNG SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN TỪ VỰNG – CÚ PHÁP TRONG TIỂU THUYẾT CỦA ĐÔSTÔIEVSKI

Bài viết phân tích đặc trưng sử dụng phương tiện từ vựng- cú pháp trong các tiểu thuyết nổi tiếng của Đôstôievski: “Chàng ngốc”; “Tội ác và trừng phạt”; “Kẻ phân đôi”, “Anh em nhà Karamadôp”. Tác giả chú trọng việc phân tích cách sử dụng đặc biệt các phương tiện ngôn ngữ ở cấp độ từ, cụm từ, câu đơn, câu ghép tạo nên phong cách nhà văn và đặc sắc nghệ thuật trong tiểu thuyết của ông. Khi nghiên cứu tác phẩm văn học không những bình diện nội dung được chú trọng, mà còn hình thức của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " ĐẶC TRƯNG SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN TỪ VỰNG – CÚ PHÁP TRONG TIỂU THUYẾT CỦA ĐÔSTÔIEVSKI" TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 4(39).2010 ĐẶC TRƯNG SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN TỪ VỰNG – CÚ PHÁP TRONG TIỂU THUYẾT CỦA ĐÔSTÔIEVSKI SPECIALITY OF USING LEXICOLOGICAL AND SYNTACTIC TECHNIQUES IN DOSTOEVSKI’S WORKS Vũ Yến Sơn Đại học Huế TÓM TẮT Bài viết phân tích đặc trưng sử dụng phương tiện từ vựng- cú pháp trong các tiểuthuyết nổi tiếng của Đôstôievski: “Chàng ngốc”; “Tội ác và trừng phạt”; “Kẻ phân đôi”, “Anh emnhà Karamadôp”. Tác giả chú trọng việc phân tích cách sử dụng đặc biệt các phương tiện ngônngữ ở cấp độ từ, cụm từ, câu đơn, câu ghép tạo nên phong cách nhà văn và đặc sắc nghệthuật trong tiểu thuyết của ông. Khi nghiên cứu tác phẩm văn học không những bình diện nộidung được chú trọng, mà còn hình thức của tác phẩm cũng vô cùng quan trọng. Đặc sắcphương tiện từ vựng - cú pháp trong tiểu thuyết của Đôstôievski đã giúp nhà văn Nga này sángtạo ra những tác phẩm văn học vĩ đại. Viêc nghiên cứu nội tại tác phẩm văn học là một việc làmbổ ích, phục vụ trực tiếp cho việc dạy và học ngoại ngữ (trong đó có tiếng Nga), khi sinh viênhọc văn học nước ngoài. ABSTRACT This article analyses the speciality of using lexicological and syntactic techniques inDostoevskis famous novels: Idiot, Crimes and Punishment, Separatist, KaramazovBrothers. In this article, the author presents an analysis on special uses of language in differentaspects such as words, phrases, simple sentences and compound sentences, which createswriters style and artistic speciality in his novels. In the investigation of literary works, their contentsare not only worthy of cosideration but their forms are also very important. The speciality oflexicological and syntactic techniques helps this Russian writer to produce several masterpieces.The study of the contents of literary works is of value to the direct task of teaching and learningforeign languages (including Russian), especially when students study a foreign literature.1. Mở đầu Nghiên cứu một tác phẩm văn học phải chú trọng cả hai bình diện: Nội dung vàhình thức. Một tác phẩm văn học được đánh giá cao không phải chỉ là nội dung tưtưởng, những vấn đề thực tế xã hội được phản ánh trong đó mà còn là hình thức biểu đạtnội dung. Nghiên cứu hình thức tác phẩm văn học là hướng nghiên cứu cần thiết và lýthú. Khi nghiên cứu hình thức tác phẩm văn học ngoài bố cục, thể loại, cấu trúc…,việcnghiên cứu nội tại văn bản, trong đó nghiên cứu phương tiện ngôn ngữ diễn đạt tư tưởngcủa tác giả là một việc làm khó nhưng bổ ích, phục vụ trực tiếp cho việc dạy và họcngoại ngữ (trong đó có tiếng Nga), khi sinh viên học văn học nước ngoài. Bài viết khảosát, phân tích phương tiện từ vựng – cú pháp trong các tiểu thuyết của Đôstôievski: “Tộiác và trừng phạt”, “Chàng ngốc”, “Anh em nhà Karmadôp”, “Kẻ phân đôi”... nhằm tìm 181 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 4(39).2010ra đặc trưng sử dụng ngôn ngữ của Đôstôievski – phương tiện giúp nhà văn Nga sángtạo ra những tác phẩm văn học vĩ đại.2. Đặc trưng sử dụng phương tiện từ vựng – cú pháp trong tiểu thuyết củaĐôstôievski Phương tiện ngôn ngữ là một bộ phận quan trọng tạo ra một tác phẩm văn học.Phương tiện ngôn ngữ quyết định sự thành công hay thất bại của một tác phẩm. Mỗi nhàvăn đều có cách sử dụng ngôn ngữ riêng tạo ra phong cách nhà văn. Phân tích đặc trưngphương tiện ngôn ngữ của Đôstôievski, chúng tôi phân tích cách sử dụng từ, cụm từ,cấu trúc câu của nhà văn không giống với cách sử dụng thường gặp trong tiếng Nganhằm tạo ra tính biểu cảm cao của ngôn ngữ, phục vụ mục đích sáng tác của nhà văn.2.1. Đặc trưng sử dụng phương tiện từ vựng trong tiểu thuyết của Đôstôievski Nét đặc trưng sử dụng phương tiện từ vựng trong các tiểu thuyết củaĐôstôievski đó là bỏ bớt hoặc thêm các thành tố từ vựng vào thành ngữ hay cụm từ cốđịnh tạo ra một cách sử dụng riêng. Ví dụ: - Все удивлялись и спрашивали себя: Что может сделать из такоговыеденного яйца даже и такой талант, как Фетюкович? (Братья Карамазовы). - Редко я до такой степени сидел плохо в тарелке, как теперь сижу (Идиот). Trong trường hợp khác Đôstôievski đã biến đổi các thành ngữ, các cụm từ cốđịnh thành từ độc lập, tự do được sử dụng giống như các từ khác với sự biến đổi hìnhthái và được mở rộng bằng các cụm từ trong câu. Ví dụ: - Увидав хозяйку, стоявшую опять у своих дверей, он скорымицыпочками побежал к ней через коридор (Преступление и наказание). - ...