Báo cáo nghiên cứu khoa học: KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU VỀ SẢN XUẤT GIỐNG NHÂN TẠO LƯƠN ĐỒNG (MONOPTERUS ALBUS)

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học của trường đại học cần thơ trên tạp chí nghiên cứu khoa học đề tài: KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU VỀ SẢN XUẤT GIỐNG NHÂN TẠO LƯƠN ĐỒNG (MONOPTERUS ALBUS)...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU VỀ SẢN XUẤT GIỐNG NHÂN TẠO LƯƠN ĐỒNG (MONOPTERUS ALBUS)" Tạ p chí Khoa họ c 2008 (2): 50-58 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦ U VỀ SẢ N XUẤ T GI Ố NG NHÂN TẠO LƯƠN ĐỒ NG (MONOPTERUS ALBUS) Đỗ Th ị Thanh Hương1 , Nguyễn Th ị Hồ ng Th ắm2 và Nguyễn Anh Tu ấn 1 ABS TRACT Adult swamp eels of 67.4±23.6 g body weight and 39.3±3.9 cm length were cultured for maturation in 500-litre plastic tanks with soil or nylon-string substrates for 3 months. The eels were fed with a combination diet of marine trash fish and freshwater snail. After 2 months, the GSI (Gonado somatic index) of females in the tanks with nylon-string substrate increased from 0.33±0.37% to 1.73±1.73%. The eels were induced for spawning with two kinds of hormones including hCG and LH-RHa. Three doses were applied including 1,000 UI/Kg; 1,500 UI/Kg and 2,000 UI/Kg for hCG and 50 µg/Kg; 100 µg/Kg and 150 µg/Kg for LH-RHa. For each dose 8 animals were randomly selected for injection. The injected animals were then stocked for natural spawning in 500 litre-tanks having bottom soil with lightly continued water current. Those injected with 150 µg LH-RHa/Kg produced three egg-nests or 75% animals spawned giving a highest spawning rate. Highest fertilization rate (80%) was found in the group injected with 2,000 UI hCG/Kg. The mean number of eggs per egg-nest was 188.5±142.9 and mean size of newly hatched eels was 1.7±0.1 cm. K eywords: Eel, propagation Title: Preliminary results on reproduction of the swamp eel (Monopterus albus) TÓM TẮT Lươn đồ ng có kích th ước kho ảng 67,4±23,6 g khố i lượng và 39,3±3,9 cm chiều dài cơ th ể đ ược nuôi trong b ể nh ựa 500-lít với ụ đ ấ t cao khoả ng 40-50 cm, m ức n ước khoả ng 20-30 cm ho ặc dây nylon buộ c thành chùm trong th ời gian 3 tháng. Th ức ă n cho lươn là cá biển và ố c. Sau 2 tháng nuôi vỗ, ch ỉ số thành th ụ c của lươn cái đ ược nuôi dây nylon gia tăng từ 0,3±0,37% lên 1,73±1,73%. Hai lo ạ i kích dụ c tố h CG và LH-RHa đ ược sử d ụng đ ể kích thích lươn đ ẻ. Liều sử d ụ ng cho HCG là 1,000 UI/Kg; 1.500 UI/Kg và 2.000 UI/Kg; và 50µg/Kg; 100 µg/Kg và 150 µg/Kg cho LH-RHa. Số lượng lươn sử d ụng cho m ỗ i liều là 8 con ng ẫu nhiên. Sau khi tiêm kích d ụ c tố lươn đ ược cho vào bể đ ẻ 500 lit có ụ đ ấ t cao khoả ng 50-60 cm, m ức n ước 30-40 cm đồ ng th ời có kích thích với dòng n ước chả y nh ẹ. Nhóm lươn đ ược chích kích d ục tố LH-RHa với liều 150 µg/Kg có 3 ổ trứng hoặ c 75% số lươn tham gia đ ẻ, đ ây là tỉ lệ đ ẻ cao nh ấ t. Tỉ lệ th ụ tinh cao nh ấ t 86 % ở n hóm trứng củ a lươn b ố m ẹ đ ược chích hCG liều 2.000 UI. Số lượng trứng trung bình trên m ỗ i tổ trứng là 188,5±142,9 trứng. Kích th ước chiều dài trung bình củ a lươn m ới n ở là 1,7±0,1 cm. K eywords: lươn, sản xu ất giống 1 GIỚ I THIỆU Lươn đồng (Monopterus albus) phân bố ở một số vùng như quần đảo Indo-M alayan, Đông Bắc Châu Á đến Nhật Bản và phía Tây đến Đông Bắc Ấn Độ (Rosen & Greenwood, 1976 và Jayaram, 1981). Đặc đ iểm sinh học sinh sản của loài này bắt đầu được nghiên cứ u t ừ t hập niên 60, trước hết là nhữ ng nghiên cứ u về sinh lý hô hấp đến sinh lý sinh sản. Sự chuy ển đổi t ự nhiên t ừ cái sang đự c củ a tuy ến sinh dục lươn đã được nghiên cứ u vào nă m 1967 (Chan và Phillips, 1967). Tiếp theo là nhữ ng nghiên cứ u về chuy ển giớ i tính t ự nhiên của lươn, ảnh hưởng của hormon mLH (mammalian Luteineizing Hormon) của động vật có vú đến sự chuy ển đổi giới tính của lươn; 1 Bộ môn Dinh d ưỡng và ch ế bi ến Th ủy s ản, Khoa Th ủ y s ản, Đ ại h ọ c Cần thơ 2 K hoa Nông nghi ệp, Đ ại họ c Trà Vinh 50 Tạ p chí Khoa họ c 2008 (2): 50-58 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ methyltestosterone, testosterone và 11-ketotestosterone không ảnh hưởng đ ến sự chuy ển gi ới tính của loài này (Tang, et al., 1974a, 1974b). Chất t ương t ự kích dục t ố cá hồi (Salmon Gonadotropin-releasing Hormon Analog, sGnRH-A), sử dụng riêng bi ệt hoặc sử dụng kết hợp với ch ất thụ t hể DOM (Dopamine Receptor Antagonist Domperidone DOM ) đều đã kích thích làm gia t ăng hàm lượng testosterone và gi ảm hàm lượng 17 ß estradiol trong huy ết tương của lươn. Não thùy cá chép không có tham gia vào quá trình chuy ển hóa giới tính của lươn, tuy nhiên chúng đã kích thích sự p hát triển của buồng trứ ng rất t ốt trong thí nghiệm này (Tao, et al. 1993). Song song vớ i các nghiên cứ u về chuy ển giới tính của lươn có một vài nghiên cứ u về ảnh hưởng củ a hormon đến sự p hát triển buồng trứ ng lươn, oLH của cừ u (ovine Luteinizing Hormon) và chất t ương đương LH (LH-RHa) được dùng trong thí nghiệm để kích thích sự p hát triển của buồng trứ ng sau khi đẻ v à giai đoạn sớm trước khi đ ẻ. oLH (nhóm 2) được tiêm hàng ngày trong vòng 4 tuần và LHRHa v ới (nhóm 3), nhóm đối chứ ng được tiêm nước muối sinh lý (nhóm 1). Kết quả buồng trứ ng nhóm lươn (có tuy ến sinh dục sau khi đẻ) đã xuất hiện nhữ ng t ế bào kẽ và tinh bào. Buồng trứ ng lươn nhóm 3 gia t ăng khối lượng và kích thước có ý nghĩ a so với buồng trứ ng ban đầu (Yeung e t al. 1993). Các nghiên cứ u về sự p hát triển của buồng trứ ng lươn đồng dưới tác dụng của các kích dục t ố chư a được nghiên cứ u nhi ều, vì vậy vấn đề v ề sinh sản nhân t ạo loài này cũng chư a được công bố. Tuy nhiên, cá chình và lươn Nhật bản được nghiên cứ u nhiều hơn. Buồng trứ ng của lươn Nhật phát triển gia t ăng 24 lần khi cấy viên chứ a testosterone vào cơ t hể lươn (Lin e t al., 1991). Human chorionic hormon (hCG) đã có tác dụng kích thích sự p hát triển tinh sào với t ỉ lệ t hay đổi t ừ 0,27 đến 8,2% sau 35 ngày chích hCG với liều 8 UI/g khối lượng c ơ t hể (Ohta và Tanaka, 1997). Khi sử dụng não thùy cá hồi (SPH) với liều 20 mg/200 µL nước nuối sinh lý (0,9% N ...