Báo cáo nghiên cứu khoa học: KHẢO SÁT NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG QUÁ TRÌNH DẠY KỸ NĂNG NGHE HIỂU CHO SINH VIÊN HỌC TIẾNG ANH KHÔNG CHUYÊN NGỮ

Nghe hiểu được xem là kỹ năng khó rèn luyện nhất trong bốn kỹ năng ngôn ngữ. Bài nghiên cứu này nhắm đến việc khảo sát, tìm hiểu quá trình dạy và học kỹ năng nghe hiểu cho đối tượng sinh viên không chuyên ngữ ở trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Trên cơ sở tìm hiểu bản chất và yêu cầu của môn học, và phân tích những khó khăn chủ quan và khách quan các đối tượng này gặp phải, ngưòi nghiên cứu mong muốn đề đạt một số giải pháp để cải thiện tình hình. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "KHẢO SÁT NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG QUÁ TRÌNH DẠY KỸ NĂNG NGHE HIỂU CHO SINH VIÊN HỌC TIẾNG ANH KHÔNG CHUYÊN NGỮ" KHẢO SÁT NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG QUÁ TRÌNH DẠY KỸ NĂNG NGHE HIỂU CHO SINH VIÊN HỌC TIẾNG ANH KHÔNG CHUYÊN NGỮ AN INVESTIGATION INTO THE DIFFICULTIES IN TEACHING LISTENING COMPREHENSION SKILL TO NON-MAJOR ENGLISH LEARNERS TÔN NỮ XUÂN PHƯƠNG Trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Nghe hiểu được xem là kỹ năng khó rèn luyện nhất trong bốn kỹ năng ngôn ngữ. Bài nghiên cứu này nhắm đến việc khảo sát, tìm hiểu quá trình dạy v à học kỹ năng nghe hiểu cho đối tượng sinh viên không chuyên ngữ ở trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Trên cơ sở tìm hiểu bản chất v à yêu cầu của môn học, v à phân tích những khó khăn chủ quan v à khách quan các đối tượng này gặp phải, ngưòi nghiên cứu mong muốn đề đạt một số giải pháp để cải thiện tình hình. ABSTRACT Listening Comprehension has been considered the most difficult of the four language skills. This study is aimed to investigate the teaching and learning of Listening Comprehension in the non-major English classes at Danang College of Economics. On the basis of examining the nature and requirements of the subject and analyzing the difficulties faced by the teachers and learners of Listening Comprehension, the researcher wishes to explain the subjective and objective reasons accounting for the unsatisfactory results in order to put forward some suggestions for improvement. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm qua giảng dạy ngôn ngữ theo đường hướng giao tiếp là phương pháp chủ đạo được áp dụng rộng rãi cho nhiều lớp học ngoại ngữ. Việc rèn luyện cho người học kỹ năng giao tiếp được xem là mục tiêu cơ bản trong tiến trình dạy học ngôn ngữ trong đó cả bốn kỹ năng Nghe - Nói - Đọc - Viết đều được đặc biệt chú trọng. Nghe hiểu không còn là k ỹ năng ngôn ngữ thụ động đòi hỏi kỹ năng tiếp nhận (receptive skill) như một số giáo viên quan niệm trước đây. Nghe hiểu trở thành kỹ năng chủ động trong đó người học đóng vai trò tích cực của người tham dự vào thông tin được nghe, xử lý thông tin, hiểu và giải mã được thông tin để cuối cùng phản hồi lại với thông tin đó, đúng như tiến trình gồm bốn thao tác: cảm nhận - hiểu - đánh giá - phản hồi do Steil, Barker & Wakson (1983) [4] đề xuất. Chỉ khi nào người nghe có thể phản hồi được thì tiến trình nghe mới hoàn tất, quá trình giao tiếp mới đạt được kết quả mong muốn. Kỹ năng nghe tồi có thể làm hỏng tiến trình giao tiếp. Nghe hiểu, vì vậy, được xem là yếu tố cơ bản của quá trình giao tiếp. Người học muốn tăng cường giao tiếp không còn cách nào khác phải trau giồi kỹ năng nghe hiểu này. 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2.1. Yêu cầu của người dạy và người học trong quá trình học tập và giảng dạy kỹ năng nghe hiểu Trước đây từng có quan điểm từ một số giáo viên ngoại ngữ cho rằng không thể dạy được kỹ năng nghe vì không thể biết thật sự điều gì đang diễn ra trong tư duy của người học suốt quá trình nghe. Tuy nhiên Mary Underwood (1989) [5] có quan điểm ngược lại. Nghe hiểu là kỹ năng có thể dạy, trong đó người dạy cần có khả năng đặt sinh viên vào những tình huống khác nhau gắn liền với các chủ điểm ngôn ngữ khác nhau; khả năng biến quá trình nghe trở thành có mục đích bằng cách đưa ra các tình huống nghe có tính thực tiễn cao, từ đó dần dần giúp người học tự tin vào khả năng nghe của mình. Cũng theo quan điểm của Mary Underwood [5], để rèn luyện kỹ năng nghe hiệu quả, người học cần trước hết áp dụng các phương pháp nghe vốn được sử dụng một cách tự nhiên trong quá trình nghe hiểu tiếng mẹ đẻ, không bám vào từng câu chữ của thông tin được nghe. Người học cần tăng cường học hỏi để mở mang thêm vốn kiến thức văn hoá xã hội liên quan đến chủ điểm được nghe, đồng thời chấp nhận hiểu một phần thông tin, không đặt ra yêu cầu nắm bắt toàn bộ thông tin đang được trình bày. Trong tiến trình đó, vốn từ vựng của người học, khả năng nhận diện các từ chuyển mạch, cách dùng trọng âm, ngữ điệu của người nói,... để đoán được những gì sắp xảy đến trong đàm thoại, khả năng hiểu được ý nghĩa thật sự ẩn dưới câu chữ, khả năng phân biệt giữa dữ kiện trình bày và quan điểm của người nói,... là những kỹ năng nghe cần thiết người học cần đuợc rèn luyện trong quá trình rèn luyện kỹ năng nghe hiểu. 2.2. Thực trạng giảng dạy-học tập kỹ năng nghe hiểu cho đối tượng sinh viên không chuyên ngữ và quan điểm của người học và người dạy về những khó khăn của việc dạy-học kỹ năng nghe Dựa trên kết quả của các phiếu điều tra đối với đối tượng người học (100 sinh viên không chuyên ngữ) và đối tượng người dạy (10 giáo viên Khoa Tiếng Anh không chuyên ngữ), đồng thời trên cơ sở đánh giá chủ quan của người nghiên cứu qua các buổi dự lớp và các cuộc phỏng vấn không chính thức, có thể nhìn nhận thực trạng sau về tiến trình dạy và học nghe cho đối tượng sinh viên không chuyên ngữ: Về phía người học, phải thừa nhận thực tế là mặc dù đã qua 7 năm (81%), hoặc ít nhất 3 năm (16%) học tiếng Anh ở chương trình phổ thông, đối với đa số sinh viên (76%), nghe hiểu là môn học khá mới mẻ và hầu hết (98%) cho rằng nghe hiểu là môn học khó nhất. Trong khi đó, với 04 tiết học tiếng Anh mỗi tuần (học kỳ 1), và 03 tiết / tuần (học kỳ 2 và học kỳ 3) trong 15 tuần mỗi học kỳ, thời lượng giành cho học nghe ở lớp quá ít ỏi. Thời gian tự học của sinh viên càng ít ỏi hơn, chỉ có 27% sinh viên thừa nhận có luyện nghe thêm ở nhà từ 1 - 2 giờ / tuần. Điều này lý giải phần nào thực trạng một số sinh viên đọc phần ghi lại lời băng nghe (Tapescript) trước khi đến lớp, thói quen xấu biến quá trình nghe trở thành vô nghĩa và lãng phí thời gian. Thói quen dịch sang tiếng Việt để hiểu từng câu chữ, mong muốn nghe và nhớ được 100% thông tin cũng làm k ...