Báo cáo nghiên cứu khoa học: NGHIÊN CỨU CÔNG NGHỆ ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG ĐIỆN ĐỂ XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN VÀ GIÁM SÁT VẬN HÀNH CÁC TRẠM BIẾN ÁP

Công nghệ điều khiển hệ thống điện (HTĐ) bằng máy tính (Computer guide) đang được áp dụng rộng rãi trên thế giới để tự động hoá quá trình vận hành hệ thống điện. Do đặc điểm của Hệ thống điện Việt Nam (HTĐVN) còn tồn tại nhiều chủng loại thiết bị khác nhau và đa số các dao cách ly (DCL) đều truyền động đóng cắt bằng tay nên việc sử dụng công nghệ nêu trên với các thiết bị ngoại nhập để......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU CÔNG NGHỆ ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG ĐIỆN ĐỂ XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN VÀ GIÁM SÁT VẬN HÀNH CÁC TRẠM BIẾN ÁP" TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 2(25).2008 NGHIÊN CỨU CÔNG NGHỆ ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG ĐIỆN ĐỂ XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN VÀ GIÁM SÁT VẬN HÀNH CÁC TRẠM BIẾN ÁP RESEARCHING COMPUTER GUIDE TO BUILD CONTROLLING AND SUPERVISING SYSTEMS FOR OPERATING SUBSTATIONS NGÔ VĂN DƯỠNG – HUỲNH VĂN KỲ Đại học Đà Nẵng LÊ ĐÌNH DƯƠNG Trường Đại học Bách khoa TÓM TẮT Công nghệ điều khiển hệ thống điện (HTĐ) bằng máy tính (Computer guide) đang được áp dụng rộng rãi trên thế giới để tự động hoá quá trình vận hành hệ thống điện. Do đặc điểm của Hệ thống điện Việt Nam (HTĐVN) còn tồn tại nhiều chủng loại thiết bị khác nhau và đa số các dao cách ly (DCL) đều truyền động đóng cắt bằng tay nên việc sử dụng công nghệ nêu trên với các thiết bị ngoại nhập để cải tạo nâng cấp thì chi phí khá cao. Bài báo trình bày một giải pháp áp dụng công nghệ điều khiển để xây dụng phần mềm và sử dụng các thiết bị lắp ráp trong nước để cải tao nâng cấp các trạm biến áp (TBA) công suất nhỏ và có cấp điện áp bé hơn 220 kV. ABSTRACT Computer guide is applying spaciously all over the world to automate operating process of power systems. Vietnam’s Power System has a characteristic that many devices with different types exist in it and most disconnectors are driven to switch by hand so using above technology with imported devices to improve and upgrade substations is rather expensive. This article presents a solution which applies controlling technology to build software and use inland devices to improve and upgrade substations with small capacity and voltage lower than 220 kV.1. Đặt vấn đề Trong quản lý vận hành hệ thống điện nói chung, TBA nói riêng, các côngty thường tìm những giải pháp nhằm giảm chi phí vận hành đến mức thấp nhấtnhư: Tự động hoá TBA để giảm số nhân viên vận hành; điều khiển và giám sát từxa để phát hiện và xử lý nhanh sự cố nhằm giảm thiểu thời gian mất điện; xâydựng những phần mềm tự động thao tác với những ràng buộc khống chế tránh thaotác nhầm… Công nghệ điều khiển hệ thống điện bằng máy tính đã hổ trợ tích cựccho các giải pháp trên, tuy nhiên để sử dụng được công nghệ này thì cần phải đầutư các bộ thu thập cung cấp thông tin và tất cả các thiết bị đóng cắt đều có bộtruyền động đóng cắt điều khiển từ xa (đặc biệt là các dao cách ly). Như vậy, cần52 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 2(25).2008phải tăng vốn đầu tư nhưng khoản kinh phí này sẽ được bù đắp nhanh chóng nhờgiảm chi phí vận hành. Do đặc điểm hình thành và phát triển qua nhiều giai đoạn lịch sử khác nhaunên trong HTĐVN đang tồn tại nhiều chủng loại thiết bị và nhiều cấp điện áp vậnhành khác nhau nên gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình quản lý vận hành hệthống [5]. Công nghệ điều khiển hệ thống điện đã bắt đầu được áp dụng ở một sốnhà máy điện và các trạm biến áp 220 kV để thực hiện tự động hoá quá trình vậnhành. Đối với các TBA có cấp điện áp bé hơn 220 kV, công suất nhỏ (chiếm 3/4tổng công suất lắp đặt của các TBA trong toàn hệ thống) đều không có người trựcvà thao tác đóng cắt bằng tay. Để nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cần thiết phảicải tạo nâng cấp các TBA này. Tuy nhiên, nếu sử dụng công nghệ và thiết bị nhậpngoại thì giá thành cao làm giảm hiệu quả đầu tư. Bài báo trình bày kết quả nghiêncứu tìm giải pháp hợp lý để áp dụng công nghệ điều khiển hệ thống điện nhằm cảitạo nâng cấp các TBA nêu trên theo hướng tự động hoá quá trình điều khiển vàgiám sát vận hành.2. Hiện trạng thiết bị đóng cắt và công nghệ điều khiển đang sử dụng trongHTĐVN Để nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, trong những năm qua Tổng công tyĐiện lực Việt Nam đã từng bước thay thế và đồng bộ hoá các thiết bị đóng cắt.Trước đây, tại các TBA là thiết bị cũ của Liên Xô, các máy cắt lắp đặt trên lưới làloại máy cắt không khí BBbT, máy cắt dầu BMT. Hiện nay, các máy cắt được sửdụng chủ yếu là loại máy cắt SF6; các máy cắt không khí và máy cắt dầu ở lướiphân phối cũng dần dần được thay thế bằng các loại mới là máy cắt SF6 hoặc máycắt chân không của các hãng như Alstom, Siemens, ABB, Sel, Areva, Trench,...Các thiết bị này có một đặc điểm nổi bật là độ tin cậy cao, chi phí bảo dưỡng thấpvà khắc phục được các nhược điểm của các thiết bị cũ trước đây; phía 22 kV sửdụng máy cắt hợp bộ. Một số dao cách ly (DCL) ở phía 110 kV và 35 kV được sửdụng trước đây vẫn tồn tại và chủ yếu là thao tác bằng tay, không có bộ truyềnđộng hoặc có trước đó nhưng hiện nay đã hỏng, chưa ...