Báo cáo nghiên cứu khoa học: XÁC LẬP HÀM TƯƠNG QUAN HỒI QUY TUYẾN TÍNH GIỮA CÁC TÍNH CHẤT CƠ LÝ CỦA MỘT SỐ NGUỒN GỐC ĐẤT Ở THỪA THIÊN HUẾ

Bài báo trình bày kết quả xác lập các hàm tương quan hồi quy tuyến tính giữa các tính chất cơ lý của đất có nguồn gốc sông - biển (amQ13) và nguồn gốc biển - đầm lầy (mbQ21-2) ở thừa Thiên Thiên Huế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " XÁC LẬP HÀM TƯƠNG QUAN HỒI QUY TUYẾN TÍNH GIỮA CÁC TÍNH CHẤT CƠ LÝ CỦA MỘT SỐ NGUỒN GỐC ĐẤT Ở THỪA THIÊN HUẾ"TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 48, 2008 XÁC LẬP HÀM TƯƠNG QUAN HỒI QUY TUYẾN TÍNH GIỮA CÁC TÍNH CHẤT CƠ LÝ CỦA MỘT SỐ NGUỒN GỐC ĐẤT Ở THỪA THIÊN HUẾ Nguyễn Thanh Tùng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế TÓM TẮT Bài báo trình bày kết quả xác lập các hàm tương quan hồi quy tuyến tính giữa các tínhchất cơ lý của đất có nguồn gốc sông - biển (amQ13) và nguồn gốc biển - đầm lầy (mbQ21-2) ởthừa Thiên Thiên Huế. Thông qua giá trị hệ số tương quan R để đánh giá mức độ tương quangiữa các tính chất cơ lý của hai loại đất có nguồn gốc thành tạo khác nhau. 1. Đặt vấn đề Trong nghiên cứ u đ ị a ch ất công trình, các ch ỉ t iêu cơ l ý th ườ ng bi ế n đ ổ iph ụ t hu ộ c vào nhau theo m ộ t quy lu ậ t nào đ ó, có khi gi ữ a chúng có m ố i t ươ ngquan khá ch ặt ch ẽ. Trên cơ s ở t h ố ng kê 263 m ẫu đ ất, chúng tôi tiến hành xây dựngcác hàm tương quan tối ưu gi ữ a các ch ỉ t iêu cơ l ý củ a chúng. Thí d ụ n h ư t ìm hàmt ươ ng quan gi ữa các đ ại l ượ ng: s ức kháng c ắ t củ a đ ất (c, ϕ ) và h ệ s ố n én lún (a)t ươ ng quan v ớ i thành ph ần h ạt, đ ộ Nm, ch ỉ s ố d ẻo, h ệ s ố rỗ ng,… Ở đồng bằng Thừa Thiên Huế, đất nguồn gốc sông-biển (amQ13) bị phủ bởitrầm tích trẻ hơn, diện phân bố rộng, gặp hầu hết tại trung tâm đồng bằng. Chúngnằm ở độ sâu từ 7,5 đến 53,4 m, chiều dày thay đổi từ 3,5 đến 23,4 m [4, tr141].Thành tạo đất này thường có độ chặt tốt, độ biến dạng nhỏ, sức chịu tải từ trung bìnhđến cao nên thường được chọn đặt móng cho công trình. Thành tạo đất nguồn gốcsông - biển (mbQ21-2) cũng bị phủ và phân bố hầu hết ở khu vực đồng bằng, Chúngnằm ở độ sâu từ 4,0 đến 16,0 m, chiều dày thay đổi từ 3,5 đến 22,4 m [4, tr156]. Đấtloại này thường rất yếu, sức chịu tải thấp đến rất thấp, độ biến dạng lớn. Các lớp đấtloại này thường không sử dụng để làm móng cho công trình, nếu trường hợp bắtbuộc phải cải tạo mới có khả năng sử dụng làm nền cho công trình. Hi ệ n nay, các công trình xây dựng ngày càng nhiều và quy mô lớn đòi hỏi phảicó đầy đủ hệ thống số liệu khảo sát phục vụ cho công tác thiết kế móng công trình.Nhưng trong thực tế, khi khảo sát địa chất cho các công trình cụ thể do điều kiện địachất rất khác nhau nên số liệu mẫu đất thu được không phải lúc nào cũng đáp ứng đầyđủ các yêu cầu đề ra. Đặc biệt, đối với các loại đất như bùn sét, đất cát, sét pha lẫn nhiềudăm sạn thì lại càng khó khăn. Vì vậy, kết quả nghiên cứu xác lập sự tương quan giữacác tính chất cơ lý sẽ tạo cơ sở khoa học cho việc đánh giá đúng, đầy đủ điều kiện địachất phục vụ tốt cho công tác thiết kế công trình. 171 2. Kết quả nghiên cứu 2.1. Hàm tương quan Khi hệ số tương quan R ≠ 0 thì giữa hai biến ngẫu nhiên x và y sẽ có sự phụthuộc hàm y = y(x). Để diễn tả sự tương quan bằng một biểu đồ và một hàm số nghĩa làthay thế những điểm thực tế của biểu đồ bằng một đường cong hay đường thẳng. Mộttrong những phương pháp thay thế những điểm thực tế để xác định một đường cong hayđường thẳng này là phương pháp bình phương bé nhất. Khi đường hồi quy thực nghiệmgần đường thẳng hay tương quan mẫu R ≈ 1 khi đó hàm hồi quy có dạng tuyến tính y= ax + b [2]. Thông qua các biến ngẫu nhiên ta sẽ xác định được hệ số a và b. 2.2. Đánh giá sự tương quan Khi xét đồng thời hai biến ngẫu nhiên x và y ta sẽ có một sự tương quan thốngkê lẫn nhau, đại lượng đó được gọi là hệ số tương quan mẫu ký hiệu là R. Hệ số tươngquan mẫu R là đại lượng thiên từ -1 đến +1, nếu R < 0 thì giá trị tương quan nghịch, nếuR > 0 thì giá trị tương quan thuận, nếu R = 0 thì không có sự tương quan [2]. Hệ số tương quan R được đánh giá theo Kalomenxki như sau: - Nếu 0 < R ≤ 0,5 thì mức độ tương quan rất yếu - Nếu 0,5 < R ≤ 0,7 thì mức độ tương quan yếu - Nếu 0,7 < R ≤ 0,9 thì mức độ tương quan chặt - Nếu 0,9 < R ≤ 1,0 thì mức độ tương quan rất chặt 2.3. Các tính chất cơ lý trung bình của các mẫu đất nghiên cứu Bảng 1. Bảng tổng hợp các tính chất cơ lý trung bình của các nguồn gốc đất nghiên cứu Hàm lượng % các nhóm hạt (mm) Loại đất Sét Bụi Dăm cuội Cát Sạn sỏi 20,0 Trầm tích nguồn gốc sông biển (amQ13) Cát pha 7,0 15,3 67,4 10,7 0,0 Sét pha 29,1 13,6 49,5 7,8 0,0 Sét 57,3 19,7 22,6 0,4 0,0 1-2 Trầm tích nguồn gốc biển – đầm lầy (amQ2 ) Bùn cát pha 6,5 18,9 71,7 2,9 0,0 Bùn sét pha 17,8 45,1 34,5 2,6 0,0 Bùn sét 34,7 39,0 24,4 1,9 0,0 172 Tính chất vật lý Tính chất cơ học Độ KL thể Hệ số Giới Giới Chỉ KL thể Độ Hệ số Góc nội Lực Hệ số Môđun KL ...