Báo cáo nghiên cứu khoa học: 'Xin lỗi', 'Cám ơn' - biểu hiện của phép lịch sự trong văn hoá ứng xử người Việt

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 12. Nguyễn Thị Thuỷ, “Xin lỗi”, “Cám ơn” - biểu hiện của phép lịch sự trong văn hoá ứng xử người Việt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " “Xin lỗi”, “Cám ơn” - biểu hiện của phép lịch sự trong văn hoá ứng xử người Việt" Xin lçi, c¸m ¬n - biÓu hiÖn cña phÐp lÞch sù trong ..., tr. 92-98N. T. Thuû XIN LçI, C¸M ¬N - BIÓU HIÖN CñA PHÐP LÞCH Sù TRONG V¨N HO¸ øNG Xö NG−êI VIÖT NguyÔn ThÞ Thuû (a) Tãm t¾t. §Ó biÓu thÞ phÐp lÞch sù trong v¨n ho¸ øng xö, ng−êi ViÖt th−êng sö dông c¸c ®éng tõ: xin lç, c¸m ¬n, mêi, chµo. Bµi viÕt nµy ®i s©u t×m hiÓu biÓu hiÖn phÐp lÞch sù trong v¨n ho¸ øng xö qua hai ®éng tõ: c¸m ¬n, xin lçi. chóng cã chøc n¨ng gi÷ g×n tÝnh chÊt 1. §Æt vÊn ®Ò hµi hoµ quan hÖ ®ã (ë møc thÊp nhÊt lµ V¨n ho¸ øng xö lµ mét kh¸i niÖm gi¶i to¶ nh÷ng xung ®ét tiÒm tµng, tètréng, bao gåm toµn bé nh÷ng hiÓu biÕt, h¬n n÷a lµ lµm cho ng−êi nµy trë thµnhnhËn thøc cña con ng−êi vÒ phong tôc, cµng dÔ chÞu ®èi víi ng−êi kia th× cµngtËp qu¸n, thãi quen vµ nh÷ng quy t¾c, tèt) [1, tr. 255].quy ®Þnh bÊt thµnh v¨n cña mét céng Nh− vËy, cã thÓ hiÓu lÞch sù nh−®ång, x· héi. V¨n ho¸ øng xö chÞu sù sau: LÞch sù trong t−¬ng t¸c lµ sù lùaquy ®Þnh bëi ®Æc tr−ng cña tõng nÒn chän ph−¬ng thøc thÓ hiÖn cña ng−êiv¨n ho¸, cña mçi quèc gia, d©n téc vµ cã nãi ®Ó chøng tá r»ng thÓ diÖn cña ng−êisù biÕn ®æi theo hoµn c¶nh lÞch sö cô ®èi tho¹i víi m×nh ®−îc thõa nhËn vµthÓ. Trong cuéc sèng x· héi ngµy nay, t«n träng. Kh¸i niÖm lÞch sù trong øngbªn c¹nh sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña xö giao tiÕp lµ c¸c ®èi t¸c tham gia giaokinh tÕ lµ hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn tiÕp ph¶i t«n träng thÓ diÖn cña nhauquan ®Õn v¨n ho¸ ®−îc ®Æt ra, trong ®ã b»ng c¸ch biÕt l¾ng nghe ý kiÕn cña ®èicã v¨n ho¸ øng xö. Trong bµi viÕt nµy, t¸c, gi¶m thiÓu tèi ®a sù thÊt thiÖt chochóng t«i ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò biÓu hiÖn ng−êi ®èi diÖn víi m×nh. Nãi ®Õn lÞch sùphÐp lÞch sù vÒ v¨n hãa øng xö qua hai lµ nãi ®Õn thÓ diÖn. ThÓ diÖn ë ®©y ®−îcnhãm hµnh ®éng c¶m ¬n vµ xin lçi. hiÓu lµ “c¶m gi¸c vÒ gi¸ trÞ c¸ nh©n cña 2. Kh¸i niÖm phÐp lÞch sù mçi ng−êi hay lµ h×nh ¶nh vÒ ta. C¸i Cã rÊt nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau h×nh ¶nh cã thÓ bÞ lµm tæn h¹i, ®−îc gi÷vÒ phÐp lÞch sù. Cã thÓ kÓ ra mét sè ý g×n hay ®−îc ®Ò cao trong t−¬ng t¸c” (J.kiÕn tiªu biÓu sau: G. Green cho r»ng: Thomas) [1, tr. 264].“§ã lµ nh÷ng chiÕn l−îc nh»m duy tr× 3. ChiÕn l−îc lÞch sù trong giaohay thay ®æi quan hÖ liªn c¸ nh©n” [1, tiÕptr. 255]. T¸c gi¶ C. K. Orecchioni th× Trong giao tiÕp sù gia t¨ng thÓ diÖn®−a ra quan niÖm: “Chóng t«i chÊp vµ sù mÊt thÓ diÖn lu«n g¾n liÒn víinhËn r»ng phÐp lÞch sù liªn quan tíi tÊt nhau. V× vËy, sù ®e do¹ thÓ diÖn còngc¶ c¸c ph−¬ng diÖn cña diÔn ng«n: 1/ BÞ lu«n lu«n ®ång hµnh víi sù t«n vinh thÓchi phèi bëi c¸c quy t¾c (ë ®©y kh«ng cã diÖn. Cho nªn, ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cñanghÜa lµ nh÷ng c«ng thøc hoµn toµn ®· ho¹t ®éng lÞch sù lµ khi tiÕn hµnh ho¹ttrë thµnh thãi quen); 2/ XuÊt hiÖn trong ®éng lÞch sù (face work) ng−êi nãi ph¶i®Þa h¹t quan hÖ liªn c¸ nh©n; 3/ Vµ.NhËn bµi ngµy 23/10/2009. Söa ch÷a xong 18/11/2009.92 tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 4b-2009tÝnh to¸n ®−îc c¸c møc ®é hiÖu lùc ®e nguyÖn väng, mong muèn cña m×nhdo¹ thÓ diÖn cña hµnh vi ë lêi m×nh b»ng c¸ch nãi tr¸nh, c¸ch nãi hµm ng«n®Þnh nãi ®Ó cã biÖn ph¸p lµm gi¶m nhÑ ...