Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Tố tụng dân sự Việt Nam.Pháp lệnh quy định ba loại thủ tục riêng biệt là thủ tục tố tụng dân sự, thủ tục tố tụng kinh tế, thủ tục tố tụng lao động
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Tố tụng dân sự Việt Nam "
Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam
Ths. TrÇn Anh TuÊn *
pháp lu t châu Âu l c a (continental law) và
1. V ph m vi i u ch nh và s ti p nh n
h th ng pháp lu t án l (common law).
các y u t c a t t ng xét h i và tranh t ng
Tương ng v i hai h th ng pháp lu t trên là
trong pháp lu t t t ng dân s Vi t Nam
hai lo i hình th t c t t ng ch y u là th t c
- V ph m vi i u ch nh
Trư c khi B lu t t t ng dân s t t ng xét h i và th t c t t ng tranh t ng.
(BLTTDS) ư c xây d ng, Vi t Nam có ba Có th nh n xét r ng hai lo i hình t t ng
pháp l nh quy nh ba lo i th t c t t ng này u có nh ng ưu i m và như c i m
riêng bi t là th t c t t ng dân s , th t c t nh t nh. Tuy nhiên, kh c ph c nh ng
t ng kinh t và th t c t t ng lao ng.(1) h n ch c a m i lo i hình t t ng, xu hư ng
BLTTDS hi n nay ư c xây d ng trên cơ s c i cách th t c t t ng trên th gi i hi n nay
k th a và phát tri n ba pháp l nh ó ng là pháp lu t t t ng dân s c a các nư c ang
th i ti p thu nh ng thành t u l p pháp c a ngày càng xích l i g n nhau hơn, lo i b d n
nhi u nư c trên th gi i như C ng hoà Pháp, nh ng y u t không h p lí và ch p nh n
Mĩ, Australia, Nga, Trung Qu c, Nh t B n, nh ng ưu i m c a h th ng pháp lu t khác.
Hàn Qu c, ài Loan, Thái Lan, Singapore... Theo dòng l ch s , có th th y r ng pháp
xây d ng m t th t c t t ng chung, th ng lu t t t ng dân s Vi t Nam trư c ây thu c
nh t có th áp d ng gi i quy t t t c các lo i hình th t c t t ng xét h i, coi tr ng
tranh ch p có cùng b n ch t phát sinh t các vi c i u tra, thu th p ch ng c c a th m
quan h dân s , hôn nhân và gia ình, kinh phán và h sơ v án. i u này có th ư c
doanh, thương m i, lao ng. Như v y, sau minh ch ng b i các quy nh v th t c t
r t nhi u năm t n t i ba lo i th t c t t ng t ng dân s t i Nam kì, Trung Kì và B c kì
riêng bi t như là m t s khác bi t so v i th trong th i kì Pháp thu c ư c xây ng trên
gi i, BLTTDS ra i ã ánh d u m t bư c cơ s mô ph ng và gi n lư c các quy nh
chuy n bi n l n trong l ch s pháp lu t t c a BLTTDS Pháp năm 1807. Sau này, các
t ng dân s Vi t Nam theo xu th t t y u c a quy nh t i Pháp l nh th t c gi i quy t các
th i i, kh ng nh s n l c c a Vi t Nam v án dân s năm 1989, Pháp l nh th t c
trong vi c h i nh p và ti p thu thành qu c a gi i quy t các v án kinh t năm 1994, Pháp
n n văn minh nhân lo i. l nh th t c gi i quy t các tranh ch p lao
ng năm 1996 m c dù quy nh nghĩa v
- V s ti p nh n các y u t c a t t ng
cung c p ch ng c và ch ng minh b o v
xét h i và tranh t ng
Trên th gi i hi n t n t i nhi u h th ng
pháp lu t khác nhau, trong ó hai h th ng * Gi ng viên Khoa lu t dân s
pháp lu t ư c xem là ch y u ó là h th ng Trư ng i h c Lu t Hà N i
T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 49
Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam
quy n l i cho mình thu c v ương s nhưng Vi c ti p nh n các y u t c a th t c t
v n kh ng nh “Khi c n thi t, toà án có th t ng tranh t ng trong BLTTDS Vi t Nam
cũng t ra nh ng v n mà chúng ta c n gi i
xác minh, thu th p ch ng c m b o cho
vi c gi i quy t v án ư c chính xác”.(2) quy t. Trong th c ti n, sau khi BLTTDS có
BLTTDS Vi t Nam năm 2004 v cơ b n hi u l c pháp lu t, các toà án dư ng như trút
cũng ư c xây d ng trên cơ s th t c t t ng ư c m t gánh n ng trong vi c ch ng minh
xét h i c a các nư c theo h th ng lu t châu làm rõ s th t c a v án v i quan ni m các
Âu l c a như BLTTDS m i c a Pháp năm ương s ph i t ch ng minh cho quy n l i
1975 nhưng có k t h p các y u t c a th t c c a mình, n u không t ch ng minh ư c s
t t ng tranh t ng c a các nư c theo h th ng b toà án x bác yêu c u. Tuy nhiên, cũng ph i
pháp lu t án l . C th là BLTTDS Vi t Nam nhìn nh n r ng Vi t Nam là m t t nư c mà
hi n nay v n coi h sơ v án là tài li u quan a ph n dân s u làm nông nghi p, do v y,
tr ng làm cơ s cho vi c gi i quy t v án các quy nh này c a BLTTDS m c dù không
nhưng cao hơn nghĩa v t ch ng minh c a gây xáo tr n i v i các doanh nghi p, các th
ương s so v i các quy nh trư c kia, trong dân thành ph nhưng i v i khu v c nông
trư ng h p xét th y ch ng c trong h sơ chưa thôn, vùng sâu, vùng xa thì ó l i qu là m t
cơ s gi i quy t thì th m phán yêu c u v n không nh . Ngư i nông dân Vi t Nam
ương s giao n p b sung ch ng c . Toà án v n xa l v i pháp ình và càng xa l hơn v i
ch ti n hành các bi n pháp thu th p ch ng c vi c t ch ng minh, do v y, sau khi n p ơn
khi ương s không th t mình thu th p ư c ki n r i thì thư ng phó m c cho toà án gi i
và có yêu c u toà án thu th p ch ng c .(3) quy t mà không bi t r ng mình ph i t i thu
Theo BLTTDS Vi t Nam hi n nay, m c th p các tài li u c n thi t ch ng minh.
dù h i ng xét x gi vai trò i u khi n Trong khi ó, theo quy nh c a BLTTDS
phiên tòa nhưng các y u t c a th t c t t ng hi n nay thì toà án không còn ư c t mình
tranh t ng ư c coi tr ng như trong ph n xét ti n hành các bi n pháp thu th p ch ng c
h i lu t ...