Báo cáo Tác động của chiến lược Nga – Trung – Mỹ đối với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và Việt Nam. Triển vọng (phần I)

Nhận định chung Không phải ngẫu nhiên thế giới thừa nhận rằng, thế kỷ XXI là thế kỷ của Châu Á – Thái Bình Dương (CA-TBD) mà Đông Nam Á là “trái tim” của nó. CA-TBD không chỉ có dân số đông nhất thế giới, mà còn là một khu vực có nền kinh tế phát triển năng động nhất, tập trung nhiều của cải vật chất nhất, nơi sẽ tồn tại nhiều “điểm nóng” nhất của thế giới và vì vậy cũng là nơi tập trung sự chú ý của nhiều “ông lớn” nhất. Việt Nam là một trong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Tác động của chiến lược Nga – Trung – Mỹ đối với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và Việt Nam. Triển vọng (phần I) " T¸c ®éng cña chiÕn l−îc Nga - Trung - Mü®èi víi khu vùc Ch©u ¸ – Th¸i b×nh d−¬ng vµ ViÖt Nam. TriÓn väng TS. Nguyễn Cảnh Toàn Viện Nghiên cứu Châu Âu Phần I: Nhận định chung Không phải ngẫu nhiên thế giới thừa các câu hỏi mới có thể có đối sách đúng đắnnhận rằng, thế kỷ XXI là thế kỷ của Châu Á và sẽ lường trước, điều chỉnh chính sách– Thái Bình Dương (CA-TBD) mà Đông nhằm hạn chế tối đa những tổn thất (nếu có),Nam Á là “trái tim” của nó. đó là: CA-TBD không chỉ có dân số đông nhất - Trước hết, thực chất đây là bài toánthế giới, mà còn là một khu vực có nền kinh lợi ích, xoay quanh trục “CA-TBD và Việttế phát triển năng động nhất, tập trung nhiều Nam”. Với bài toán này, cái “lõi thật sự” củacủa cải vật chất nhất, nơi sẽ tồn tại nhiều Nga, Mỹ và Trung Quốc ở đây là gì? Cái gì“điểm nóng” nhất của thế giới và vì vậy giữa họ và Việt Nam có lợi ích song trùng,cũng là nơi tập trung sự chú ý của nhiều tam trùng, tương đồng với nhau? Cái gì là“ông lớn” nhất. Việt Nam là một trong xung đột, còn cái gì tuy “đồng sàng” nhưngnhững điểm nóng của khu vực này. “dị mộng”? Để có nhận định chính xác về tác động - Thực trạng, triển vọng chiến lược,của mối quan hệ Mỹ - Trung - Nga đối với sách lược và các chính sách thật sự của 3khu vực CA-TBD và Việt Nam, xu thế của nước lớn Nga, Mỹ và Trung Quốc là gì?khu vực này trong tương lai gần, cần có tư - Động cơ, mục đích, phương thứcduy và phương pháp tiếp cận mới trong bối tiến hành để đạt được tối đa lợi ích và giảmcảnh quốc tế mới. tối đa về thiệt hại (nếu có) của các bên ? Tình hình tại CA-TBD và Việt Nam - Quan hệ tay ba giữa Nga, Mỹ vàngày một phức tạp và căng thẳng và thật Trung Quốc với nhau?không dễ nhận biết thực sự tác động của mối - Quan hệ giữa Nga, Mỹ và Trungquan hệ Nga, Mỹ và Trung Quốc ở khu vực Quốc với Nhật Bản, Ấn Độ, Australia, Hànnày ra sao. Cần cố gắng gạt bỏ lớp “hỏa mù” Quốc và các nước khác trong đó có ASEAN?hay những chiêu “dương đông, kích tây” đểhiểu đúng bản chất chiến lược của các “ông - Các quan điểm mới về tình hìnhlớn” và quan hệ của họ tác động ra sao đối quốc tế trong bối cảnh mới và xu hướng phátvới Việt Nam. Cần có giải đáp chính xác cho triển của CA-TBD;64 Nghiªn cøu Ch©u ¢u - European studies review No9 (144).2012 - Lợi ích chiến lược trực tiếp của các nhân dân ta trong chiến tranh giải phóng, màquốc gia lớn như Nga, Mỹ, Trung Quốc? Các còn là vấn đề khoa học, khoa học chính trị,quốc gia liên quan khác hoặc có lợi ích gián khoa học liên ngành và nghệ thuật. Đây làtiếp, lợi ích phụ thuộc với ba “ông lớn” nói vấn đề rất khó, không phải lúc nào cũng cântrên gồm Nhật Bản, Ấn Độ, Australia, Hàn bằng với các bên và không phải lúc nào cũngQuốc và ASEAN trong đó có Việt Nam như thành công. Chúng ta cố gắng để đạt đượcthế nào? lợi ích tối đa và thiệt hại tối thiểu. - Các kết quả nghiên cứu khoa học, các Như mọi người đều biết rằng:nhà nghiên cứu trên thế giới đều đánh giá thế - CA-TBD chiếm 40% tổng diện tíchkỷ XXI là thế kỷ của CA-TBD. Do vị trí, vai trái đất, 41% dân số (gần 3,6 tỷ người), 61%trò ngày càng quan trọng như thế buộc các GDP, 47% tổng thương mại quốc tế và 48%nước, nhất là các cường quốc đều có những nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài củađiều chỉnh chiến lược, nhằm tăng cường ảnh thế giới.hưởng, bảo vệ lợi ích của mình ở khu vựcnày; - CA-TBD tập trung 65% nguồn nguyên liệu toàn cầu và có nhiều tuyến - Một mặt, các quốc gia lớn tuy vẫn coi đường giao thông biển quan trọng bậc nhấttrọng Liên hợp quốc và các luật pháp quốc thế giới.tế, trong đó có Công ước Liên hiệp quốc vềLuật Biển, 1982 (United Nations Convention - CA-TBD chịu tác động đồng thời củaon Law of the Sea - UNCLOS) nhưng các lợi hai quá trình toàn cầu hoá và khu vực hoá,ích như: Lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc; với các tổ chức như Hiệp hội các nước ĐôngLợi ích nhị trùng, tam trùng; Hợp tác các bên Nam Á (Association ofcùng có lợi / “Win - Win Solutions”… thì Southeast Asian Nations/ASEAN) và các diễnkhông thế lức nào cũng đạt được. đàn, như Diễn đàn Kinh tế CA-TBD (Asia- Pacific Economic Cooperation/APEC), Diễn Với “Win – Win Solutions” - cả hai đàn kinh tế thế giới về Đông Á (Worldcùng thắng, thậm chí cả ba (gồm cả hai cùng Economic Forum on East Asia/WEFEA),thắng và thế giới cũng vậy) không phải lúc Hiệp định Đối tác xuyên CÁ-TBD sẽ ký vàonào cũng thỏa thuận được hoặc đạt được khi cuối 2012 (Trans-Pacific Strategic EconomicViệt Nam kiên trì với đường lối độc lập tự Partnership Agreement /TPP)...;chủ - sự tiếp nối quan ...