BÁO CÁO ỨNG DỤNG GIS VÀ AHP XÂY DỰNG BẢN ĐỒ THÍCH NGHI NUÔI TÔM NƯỚC LỢ TẠI HUYỆN TUY PHONG TỈNH BÌNH THUẬN

Phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) tạo ra nhiều sản phẩm phục vụ cho tiêu thụ nội địa và xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong ngành thủy sản, một ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam. Ngành thủy sản tỉnh Bình Thuận là một ngành kinh tế có thế mạnh trong cơ cấu kinh tế - xã hội của tỉnh. Nơi đây có tiềm năng để phát triển kinh tế thuỷ sản tổng hợp cả trong đất liền, vùng ven biển, trên biển và hải đảo về các lĩnh vực khai thác, nuôi trồng, chế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO " ỨNG DỤNG GIS VÀ AHP XÂY DỰNG BẢN ĐỒ THÍCH NGHI NUÔI TÔM NƯỚC LỢ TẠI HUYỆN TUY PHONG TỈNH BÌNH THUẬN " ỨNG DỤNG GIS VÀ AHP XÂY DỰNG BẢN ĐỒ THÍCH NGHI NUÔI TÔM NƯỚC LỢ TẠI HUYỆN TUY PHONG TỈNH BÌNH THUẬN APPLICATION OF GIS AND AHP TECHNIQUES FOR ANALYZING PRAWN- RAISING SUITABILITY IN TUY PHONG DISTRICT, BINH THUAN PROVINCETrương Hòang Văn Khoa(1), Nguyễn Kim Lợi(2*), Nguyễn Văn Trai(3), Hoàng Thị Thủy(3) (1) Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Tỉnh Bình Thuận (2) Khoa Môi Trường và Tài Nguyên, Trường Đại học Nông Lâm TPHCM (3) Bộ Môn Quản lý và Phát triển Nghề cá, Trường Đại học Nông Lâm TPHCM (*) Email: nguyenkimloi@gmail.comABSTRACT The researcher applied the method of Analytic Hierarchy Process (AHP) to evaluatethe land potentials for the growth for the growth of prawn farms in Tuy Phong District. Inaddition, the Markov Chain was also utilized to identify the fluctuation of land uses within theperiod of 2005-2010, and to predict the situation of land in the oncoming future. The thesiswas applied GIS to conduct in formation layers of special subject soil with factor: theelevation, land-mechanical components, soil pH, salinity intrusion and types of land use. Theresearch shows that the land suitable for tiger prawn farming probably reaches 950.49 ha,representing around 1.2 % of the total land area of Tuy Phong District. The most promisingvillages are Vinh Tan (45,222 ha), Vinh Hao (59,15 ha), Hoa Minh (52,72 ha) and Hoa Phu (42,61 ha). The researcher also applied the Markov Chain to deal with the data from thecurrent maps of 2005-2010 with a focus on 4 types of land: agricultural, silvicultural, non-agricultural, and aquatic. The statistics indicate that from 2005-2010, the area of agriculturalsoil increased by 3.721,81 ha and that of the silvicultural by 1.142,17 ha. In contrast, the non-agricultural and aquatic area decreases correspondingly: the former by 2.618,70 ha and thelatter by 2.245,28 ha. As with the next five years (i.e. 2010-2015), it is estimated that thesilvicultural area will escalate by 3.511,07 ha and the agricultural by 475,72 ha. However, thearea of the non-agriculture will drop by 2.910,71 ha and the aquatic by 1.076,08 ha.ĐẶT VẤN ĐỀ Phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) tạo ra nhiều sản phẩm phục vụ cho tiêu thụ nộiđịa và xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong ngành thủy sản, một ngành kinh tế mũi nhọncủa Việt Nam. Ngành thủy sản tỉnh Bình Thuận là một ngành kinh tế có thế mạnh trong cơ cấukinh tế - xã hội của tỉnh. Nơi đây có tiềm năng để phát triển kinh tế thuỷ sản tổng hợp cả trong đấtliền, vùng ven biển, trên biển và hải đảo về các lĩnh vực khai thác, nuôi trồng, chế biến và hậucần dịch vụ nghề cá. Năm 2008, diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản (NTTS) là 3.106,68 ha,sản lượng NTTS là 7.390 tấn, tăng gấp 4,4 lần so với năm 2000 (Sở NN và PTNT Bình Thuận).Tuy nhiên trong thời gian qua phát triển nuôi tôm sú trên địa bàn huyện Tuy Phong gặp rấtnhiều khó khăn chủ yếu là do phát triển không theo quy hoạch vùng nuôi hợp lý nên dẫn đếnô nhiễm môi trường diễn biến phức tạp và xảy ra dịch bệnh trên diện rộng. Vì vậy ứng dụngGIS để đánh giá biến động sử dụng đất và xác định vùng thích nghi đất đai là công cụ hữu íchcho những người làm công tác quản lý và lập quy hoạch sử dụng đất cho nuôi thuỷ sản. Mục tiêu chung của nghiên cứu nhằm ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) để hỗtrợ việc xác định vùng thích nghi và đánh giá tính biến động việc phát triển nuôi tôm. Từ đólàm cơ sở để xây dựng kế hoạch và đưa ra những quyết định mang tính khách quan cho sựphát triển ngành nuôi tôm theo hướng hiệu quả - bền vững hơn tại huyện Tuy Phong, tỉnhBình Thuận. Chi tiết các mục tiêu cụ thể bao gồm: (1) Đánh giá sự thay đổi sử dụng đất tạihuyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận trong giai đoạn từ năm 2005 – 2010; (2) Đề xuất vùng 471thích nghi và dự báo tính biến động của việc phát triển nuôi tôm nước lợ cho huyện TuyPhong trong những năm tới.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUTình trạng phát triển nuôi tôm trên địa bàn huyện Tuy Phong Thông qua điều tra, phỏng vấn nông hộ và thu thập số liệu từ phòng nông nghiệphuyện, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận. Chúng tôi đánh giá lại tìnhtrạng phát triển nuôi tôm nước lợ trên huyện Tuy Phong trong những năm qua.Đánh giá tính biến động các loại hình sử dụng đất Với bản đồ hiện trạng sử dụng đất của huyện Tuy Phong năm 2005 và 2010 (Nguồn:Trung tâm Tin học thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận). Được phân chia với4 loại hình sử dụng đất: đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất mặtnước. Ứng dụng chuổi Markov để đánh giá tình hình biến động các loại hình sử dụng đấttrong giai đoạn 2005-1010 và dự báo năm 2015.Phân tích đa tiêu chuẩn trong GIS Các bước trong quá trình phân tích: (i) Xác định các tiêu chuẩn, (ii) Chuẩn hoá dữliệu, (iii) Chồng lớp, (iv) Đánh giá đa tiêu chuẩn. Xác định các tiêu chuẩn: định ra các tiêu chuẩn khác nhau đã được tính đến, đa sốcác tiêu chuẩn không phải là một biến đơn giản mà tổ hợp các dữ liệu thuộc tính và dữ liệuhình học khác nhau. Những tiêu chuẩn này được tính bằng cách sử dụng đại số bản đồ. Ví dụ:vùng đất thích hợp cho nuôi tôm nước lợ có thể được chọn theo các tiêu chuẩn: cao trình đất,pH đất, thành phần của đất, … Trong từng tiêu chuẩn phân ra các mức thích hợp khác nhautùy theo loại cao trình đất, độ pH đất và tính chất của đất,.. Chuẩn hoá dữ liệu: làm cho các tiêu chuẩn khác nhau có thể so sánh được, có haicách tiếp cận: Boolean, phân loại. (1) Cách tiếp cận kiểu boolean chia những vùng ra là 2 nhóm: thích nghi và khôngthích nghi. Trong trường hợp này, các tiêu chuẩn đều chuyển về kiểu giới hạn bo ...