BÁO CÁO VAI TRÒ CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NUÔI THỦY SẢN QUI MÔ NÔNG HỘ NHỎ TRONG XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO - MỘT NGHIÊN CỨU TỪ CHƯƠNG TRÌNH MỞ RỘNG THỦY SẢN Ở MIỀN NAM VIỆT NAM

Trong những năm gần đây, ngành nuôi trồng thủy sản ở nước ta đã có những bước phát triển vượt bực với giá trị xuất khẩu gia tăng nhanh chóng hàng năm và sự đóng góp đáng kể vào công cuộc xóa đói giảm nghèo cho người dân. Không những đáp ứng các nhu cầu cơ bản về dinh dưỡng cho người nghèo ở nông thôn (Jolly và Clonts, 1993), nuôi trồng thủy sản nông thôn còn đem lại nhiều lợi ích trực tiếp và gián tiếp cho người dân. Theo Edwards (2000), những lợi ích trực tiếp của việc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÁO CÁO " VAI TRÒ CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NUÔI THỦY SẢN QUI MÔ NÔNG HỘ NHỎ TRONG XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO - MỘT NGHIÊN CỨU TỪ CHƯƠNG TRÌNH MỞ RỘNG THỦY SẢN Ở MIỀN NAM VIỆT NAM" VAI TROØ CUÛA VIEÄC PHAÙT TRIEÅN NUOÂI THUÛY SAÛN QUI MOÂ NOÂNG HOÄ NHOÛ TRONG XOÙA ÑOÙI GIAÛM NGHEØO - MOÄT NGHIEÂN CÖÙU TÖØ CHÖÔNG TRÌNH MÔÛ ROÄNG THUÛY SAÛN ÔÛ MIEÀN NAM VIEÄT NAM CONTRIBUTION OF RURAL AQUACULTURE DEVELOPMENT TO POVERTY ALLEVIATION AND LIVELIHOOD IMPROVEMENT – A CASE STUDY OF AQUA OUTREACH PROGRAM SOUTH VIETNAM Nguyeãn Minh Ñöùc Khoa Thuûy saûn, ÑHNL ÑT: 8961473-8963343; Fax: 8960713, Email: aopcaf@fmail.vnn.vn SUMMARY A survey was conducted for 120 respondents in three provinces of Binh Phuoc, Long An and Tay Ninh to find out effectiveness and impact of rural aquaculture development to the poor livelihood. After adopting recommendations from Aqua Outreach Program South Vietnam, the poor farmers have got positive changes in both technical practices and production of fish culture. This enterprise has become a way to earn money and contributed to diversifying livelihoods of small-scale farmers in the target area. The increase in income from fish culture was very meaningful for the farmers b ecause cultured fish not only cover their consumption but also bring cash for them leading to the considerable increase in total household income. The contribution of fish culture to household income, although not too large, was greatest in Trial farmers, once again indicating the increasing role of fish culture in their livelihoods. In the higher levels, in spite of not playing the major role in improvement of community livelihoods, small-scale fish culture has still had a role in improving quality of farmers’ life. Thanks to the benefits from developing fish culture, all respondents expressed their satisfaction with this enterprise with greater level of satisfaction in Spread and Trial farmers. The satisfaction showed that fish culture has played an increasingly important role in poor farmers’ livelihoods and got a great potential to be more developed in the target areas, leading to its sustainability in the areas. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh nuoâi troàng thuûy saûn ôû nöôùc ta ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït böïc vôùi giaù trò xuaát khaåu gia taêng nhanh choùng haøng naêm vaø söï ñoùng goùp ñaùng keå vaøo coâng cuoäc xoùa ñoùi giaûm ngheøo cho ngöôøi daân. Khoâng nhöõng ñaùp öùng caùc nhu caàu cô baûn veà dinh döôõng cho ngöôøi ngheøo ôû noâng thoân (Jolly vaø Clonts, 1993), nuoâi troàng thuûy saûn noâng thoân coøn ñem laïi nhieàu lôïi ích tröïc tieáp vaø giaùn tieáp cho ngöôøi daân. Theo Edwards (2000), nhöõng lôïi ích tröïc tieáp cuûa vieäc nuoâi troàng thuûy saûn noâng thoân laø vieäc cung caáp moät nguoàn thöïc phaåm coù giaù trò dinh döôõng cao; nhöõng cô hoäi töï taïo vieäc laøm vaø thu nhaäp tröïc tieáp thoâng qua vieäc baùn ñöôïc caùc saûn phaåm coù giaù trò khaù cao. Nhöõng lôïi ích giaùn tieáp bao goàm vieäc gia taêng saûn löôïng caù treân thò tröôøng, cô hoäi tìm vieäc laøm ôû caùc traïi nuoâi lôùn hay trong maïng löôùi cung caáp gioáng cuõng nhö trong caùc heä thoáng kinh doanh, dòch vuï vaø cheá bieán saûn phaåm thuûy saûn. Nhöõng lôïi ích töø vieäc söû duïng caùc nguoàn lôïi taøi nguyeân saün coù, ñaëc bieät cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoâng coù ñaát, thoâng qua vieäc söû duïng maët nöôùc ñeå nuoâi thuûy saûn trong loàng beø, söû duïng nhöõng vuøng nöôùc caïn ven bieån ñeå nuoâi nhuyeãn theå hay rong bieån, thaäm chí söû duïng caùc thuûy vöïc cuûa coäng ñoàng (hoà chöùa, baøu truõng,...) ñeå nuoâi caù cuõng goùp phaàn vaøo vieäc caûi thieän sinh keá cho ngöôøi daân ngheøo. Hôn nöõa, nhöõng ao caù seõ laøm taêng theâm tính beàn vöõng cuûa toaøn boä heä thoáng canh taùc noâng nghieäp trong caùc moâ hình saûn xuaát keát hôïp (VAC, caù/luùa,...). Chính vì nhöõng lyù do ñoù, hieän nay, nuoâi troàng thuûy saûn ñang ñöôïc xem nhö moät ngaønh kinh teá quan troïng vaø cuõng ñöôïc xem laø moät trong nhöõng giaûi phaùp nhaèm xoùa ñoùi giaûm ngheøo vaø phaùt trieån noâng thoân. ÔÛ nöôùc ta, beân caïnh caùc chöông trình phaùt trieån thuûy saûn theo höôùng haøng hoùa, cuõng ñang coù nhieàu chöông trình vaø döï aùn phaùt trieån thuûy saûn nhaán maïnh ñeán caùc muïc tieâu caûi thieän ñôøi soáng cho noâng daân, ñaëc bieät laø noâng daân ngheøo, cuõng nhö caùc muïc tieâu baûo veä nguoàn lôïi töï nhieân vaø moâi tröôøng. Moät trong soá caùc chöông trình ñoù laø Chöông trình Môû roäng Thuûy saûn ôû mieàn Nam Vieät Nam (CTMRTS – tröôùc ñaây coøn coù teân goïi laø Chöông trình Phaùt trieån Thuûy saûn mieàn Ñoâng Nam boä) cuûa Khoa Thuûy saûn, Tröôøng Ñaïi hoïc Noâng Laâm TPHCM vôùi muïc tieâu naâng cao ñôøi soáng cho ngöôøi ngheøo noâng thoân thoâng qua vieäc baûo veä vaø phaùt trieån caùc nguoàn lôïi thuûy saûn. Laø moät chöông trình nhaùnh cuûa Chöông trình Môû roäng Thuûy saûn (Aqua Outreach Program) cuûa Vieän Kyõ thuaät AÙ Chaâu (AIT – Thaùi Lan), CTMRTS ñaõ ñöôïc trieån khai töø naêm 1994 sau khi moät baûn ghi nhôù hôïp taùc ñöôïc kyù keát giöõa Tröôøng Ñaïi hoïc Noâng Laâm TPHCM vaø Vieän Kyõ thuaät AÙ Chaâu. Ñeán naêm 2000, sau hai giai ñoaïn thöïc hieän, CTMRTS khoâng chæ giuùp naâng cao naêng löïc nghieân cöùu vaø giaûng daïy cho Khoa Thuûy Saûn maø coøn giuùp phaùt trieån vaø chuyeån giao caùc kyõ thuaät nuoâi thuûy saûn thích hôïp ñeán ngöôøi daân ôû caùc tænh Taây Ninh, Bình Phöôùc vaø Long An ôû caùc vuøng sinh thaùi khaùc nhau (Tö, 1999; Nielsen, 2000; Korn, 2000). Tuy nhieân, nhöõng taùc ñoäng cuûa chöông trình ñoái vôùi noâng daân ngheøo, ñoái töôïng thuï höôûng cuûa chöông trình, chöa ñöôïc ñaùnh giaù ñaày ñuû vaø cuï theå. Moät nghieân cöùu ñeå tìm hieåu hieäu quaû vaø taùc ñoäng cuûa caùc hoaït ñoäng cuûa chöông trình ñoái vôùi caùc noâng hoä ngheøo laø caàn thieá ...