Bảo đảm quyền được hưởng giáo dục cơ bản trong pháp luật Việt Nam

Quyền được hưởng giáo dục cơ bản là một quyền con người. Bài viết trình bày những quy định của pháp luật Việt Nam trong việc bảo đảm quyền được hưởng giáo dục cơ bản của người dân, phân tích và đánh giá thực trạng thi hành pháp luật để từ đó đưa ra một số kiến nghị về mặt pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả đảm bảo quyền này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo đảm quyền được hưởng giáo dục cơ bản trong pháp luật Việt Nam TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 31 (56) - Thaùng 8/2017 Bảo đảm quyền được hưởng giáo dục cơ bản trong pháp luật Việt Nam Ensuring basic educational rights according to Vietnamese laws ThS. Nguyễn Vân Trang, Trường Đại học Sài Gòn Nguyen Van Trang, M.A., Saigon University Tóm tắt Quyền được hưởng giáo dục cơ bản là một quyền con người. Bài viết trình bày những quy định của pháp luật Việt Nam trong việc bảo đảm quyền được hưởng giáo dục cơ bản của người dân, phân tích và đánh giá thực trạng thi hành pháp luật để từ đó đưa ra một số kiến nghị về mặt pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả đảm bảo quyền này. Từ khóa: an sinh xã hội, quyền con người, giáo dục, pháp luật. Abstract Human rights include the right to basic education. This article presents the provisions of Vietnamese laws in ensuring the right to basic education, analyzing and evaluating the current situation of law enforcement, thus making recommendations on the legal aspects of the law in order to improve the efficiency of ensuring this right. Keywords: social security, human rights, education, laws. 1. Quyền được hưởng giáo dục cơ bản thời là điều kiện không thể thiếu để thực – quyền con người hiện những quyền con người khác. Trước hết, cần phải hiểu “Nhu cầu học Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền tập cơ bản là những kỹ năng học tập cần năm 1948 khẳng định: “Mọi người đều có thiết như (biết chữ, biết diễn đạt bằng lời quyền được hưởng giáo dục. Giáo dục phải nói, biết đếm số, và giải quyết vấn đề) và miễn phí, ít nhất là ở bậc tiểu học và trung những nội dung học tập cơ bản (như kiến học cơ sở. Giáo dục tiểu học phải là bắt thức, kỹ năng, giá trị và thái độ) cần thiết buộc. Giáo dục kỹ thuật dạy nghề phải đến của con người để có thể sống, phát triển được với mọi người và giáo dục đại học đầy đủ năng lực của mình, sống và làm việc hay cao hơn phải theo nguyên tắc công có nhân phẩm, tham gia đầy đủ quá trình bằng cho bất cứ ai có khả năng” [Điều 26]. phát triển, nâng cao chất lượng cuộc sống, Căn cứ vào quy định trên có thể thấy, đưa ra quyết định và tiếp tục học tập” [Điều quyền được hưởng giáo dục cơ bản gắn 1, UDHR]. Do vậy, quyền được hưởng giáo liền với quyền được phổ cập giáo dục của dục cơ bản là một quyền con người, đồng công dân. Nói cách khác, đó là sự bảo đảm 116  NGUYỄN VÂN TRANG tất cả mọi công dân tối thiểu phải đạt trình trách nhiệm của nhà trường, nhà giáo, độ giáo dục ở một bậc đào tạo nhất định. người học cũng như quản lý nhà nước Mặc dù giáo dục tiểu học không đồng trong lĩnh vực giáo dục. Trải qua 7 năm nghĩa với giáo dục cơ bản, nhưng có sự gắn thực hiện, năm 2005, Luật giáo dục mới kết chặt chẽ giữa hai khái niệm đó. được ban hành, thay thế cho luật giáo dục 2. Quy định pháp luật hiện hành về 1998, và sau đó được sửa đổi bổ sung năm bảo đảm quyền được hưởng giáo dục 2009. Trong đó, quyền được hưởng giáo cơ bản ở Việt Nam dục cơ bản của công dân được quy định Ngay từ những ngày đầu của nước như sau: “Học tập là quyền và nghĩa vụ của Việt Nam dân chủ cộng hòa, Đảng và công dân. Mọi công dân không phân biệt chính phủ đã xác định rõ giáo dục là quốc dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, nam nữ, sách hàng đầu, là điều kiện cơ bản để phát nguồn gốc gia đình, địa vị xã hội, hoàn triển con người, phát triển xã hội. Trong cảnh kinh tế đều bình đẳng về cơ hội học bản Hiến pháp đầu tiên (1946) được Quốc tập” [Điều 10]. Học tập bao gồm học văn hội thông qua ngày 9/11/1946, quyền được hóa và học nghề. Giáo dục mầm non, giáo hưởng giáo dục cơ bản được chính thức dục tiểu học và giáo dục trung học cơ sở thừa nhận là quyền của công dân. Điều 15 đều là bậc giáo dục bắt buộc. của bản Hiến pháp ghi rõ: “Nền sơ học1 Trẻ em, người tàn tật, người nghèo là cưỡng bách và không học phí. Ở các nhóm đối tượng thường xuyên gặp hạn chế trường sơ học địa phương, quốc dân thiểu trong việc tiếp cận với giáo dục cơ bản, bởi số có quyền học bằng tiếng của mình. Học vậy Nhà nước đã dành nhiều sự quan tâm trò nghèo được Chính phủ giúp”. Tiếp nối đến nhóm đối tượng đặc biệt này. Khoản 2, tinh thần này, các bản Hiến pháp lần lượt Điều 26 Luật giáo dục ghi rõ: “Bộ trưởng ra đời sau đó (1959, 1980, 1992) đã có các Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định những quy định cụ thể hơn về quyền được giáo trường hợp có thể học trước tuổi đối với dục tại các Điều 33, Điều 60 và Điều 59. học sinh phát triển sớm về trí tuệ; học ở Theo đó, việc đảm bảo quyền được học tập tuổi cao hơn tuổi quy định đối với học sinh của công dân đã được quy định rõ ràng ở những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội hơn, từ việc Nhà nước từng bước thực hiện khó khăn, học sinh người dân tộc thiểu số, chế độ giáo dục cưỡng bách (Hiến pháp học sinh bị tàn tật, khuyết tật, học sinh kém 1959), từng bước thực hiện giáo dục phổ phát triển về thể lực và trí tuệ, học sinh mồ thông bắt buộc (Hiến pháp 1980) tiến đến c ...