Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên

Bài viết thảo luận về khung pháp lý và một số vướng mắc liên quan đến bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên; kinh nghiệm về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên ở các nước theo hệ thống công chứng Latinh. Từ đó, bài viết gợi mở một số các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn quy định pháp luật về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viênBẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM NGHỀ NGHIỆP CỦA CÔNG CHỨNG VIÊN Nguyễn Thị Hoàng Yến 1 CTĐT Luật, Khoa Khoa học quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu MộtTÓM TẮT Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên là biện pháp nhằm giúp giảmthiểu rủi ro cho công chứng viên trong hoạt động hành nghề công chứng; giúp kịp thời khắcphục các thiệt hại do hoạt động công chứng của công chứng viên gây ra đối với người yêu cầucông chứng, các cá nhân, cơ quan, tổ chức khác. Bài viết thảo luận về khung pháp lý và một sốvướng mắc liên quan đến bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên; kinh nghiệmvề bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên ở các nước theo hệ thống côngchứng Latinh. Từ đó, bài viết gợi mở một số các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn quy định phápluật về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên. Từ khóa: bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, công chứng viên, trách nhiệm nghề nghiệp1. ĐẶT VẤN ĐỀ Luật công chứng 2014 (được sửa đổi, bổ sung vào năm 2018)55 (sau đây viết tắt là Luậtcông chứng (sửa đổi)) được Quốc hội khóa XIII thông qua vào ngày 20/6/2014 đã phát huyđược vai trò quan trọng trong việc thiết lập khung pháp lý an toàn, minh bạch cho các loại hợpđồng, giao dịch; cũng như giá trị sử dụng của các bản dịch; qua đó, hoạt động công chứng đónggóp không nhỏ vào sự phát triển các giao dịch dân sự, kinh doanh, thương mại và trong các lĩnhvực khác. Một trong các yêu cầu quan trọng để hoạt động công chứng phát huy được vai trònhư vừa đề cập, đó là công chứng viên (sau đây viết tắt là CCV) phải nâng cao tinh thần tráchnhiệm nghề nghiệp để nhằm thực hiện các hoạt động công chứng một cách chuẩn xác, trungthực và phù hợp các quy định pháp luật. Tuy vậy, trong thực tiễn hoạt động hành nghề công chứng, CCV không tránh khỏi cáctrường hợp vi phạm nguyên tắc hành nghề, có lỗi và gây thiệt hại cho người yêu cầu côngchứng; cho các cá nhân, cơ quan, tổ chức khác trong quá trình công chứng. Về mặt nguyên tắc,theo Điều 38 Luật công chứng thì tổ chức hành nghề công chứng (sau đây viết tắt là TCHNCC)phải bồi thường thiệt hại cho người yêu cầu công chứng và cá nhân, cơ quan, tổ chức khác dolỗi mà CCV, nhân viên hoặc người phiên dịch là cộng tác viên của tổ chức mình gây ra trongquá trình công chứng. CCV, nhân viên hoặc người phiên dịch là cộng tác viên gây thiệt hại phảihoàn trả lại một khoản tiền cho tổ chức hành nghề công chứng đã chi trả khoản tiền bồi thường55 Luật công chứng 2014 đã được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 28/2018/QH14 ngày 15 tháng 6 năm 2018 của Quốchội sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật có liên quan đến quy hoạch, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm2019. 708cho người bị thiệt hại theo quy định của pháp luật; trường hợp không hoàn trả thì TCHNCC cóquyền yêu cầu Tòa án giải quyết. Nhằm đảm bảo sự an toàn cho CCV trong hoạt động hành nghề công chứng, giúpTCHNCC, CCV giảm thiểu được rủi ro trong hoạt động công chứng khi phải bồi thường thiệthại; đồng thời đảm bảo khả năng được bồi thường thiệt hại của người bị thiệt hại, Luật côngchứng quy định bắt buộc về nghĩa vụ mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho CCV củaTCHNCC tại Điều 38 của Luật này. Trải qua gần 08 năm thi hành Luật công chứng (sửa đổi), vấn đề về bảo hiểm trách nhiệmnghề nghiệp của CCV gặp phải một số các vướng mắc trong thực tiễn, bao gồm các vấn đềtranh cãi liên quan đến chủ thể phải có nghĩa vụ mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp củaCCV; thời điểm mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV; hậu quả pháp lý trong trườnghợp không mua hoặc không duy trì bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV. Chính vì lẽđó, việc tiếp tục nghiên cứu chủ đề về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV trong bốicảnh sửa đổi Luật công chứng là vấn đề cấp thiết56.2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Về đối tượng nghiên cứu: Bài viết tập trung phân tích, thảo luận các quy định pháp luậtvà thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của côngchứng viên. Về phương pháp nghiên cứu: Để làm sáng tỏ các nội dung của bài viết, tác giả sử dụngcác phương pháp bao gồm: (i) phương pháp phân tích, tổng hợp để làm rõ các quy định phápluật liên quan đến vấn đề nghiên cứu; (ii) phương pháp so sánh để trình bày kinh nghiệm phápluật nước ngoài liên quan đến vấn đề nghiên cứu; từ đó có cơ sở để đưa ra các kiến nghị nhằmhoàn thiện pháp luật về vấn đề nghiên cứu.3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Cơ sở pháp lý ghi nhận về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứngviên Quy định mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV được thiết lập lần đầu tiên tạikhoản 7 Điều 32 Luật Công chứng 2006. Theo đó, văn phòng công chứng có nghĩa vụ mua bảohiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho CCV của tổ chức mình. Đến Luật công chứng (sửa đổi),nghĩa vụ mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV thuộc về TCHNCC, tức là bao gồmcả Phòng công chứng và văn phòng công chứng. Sự thay đổi này cho thấy sự bình đẳng vềnghĩa vụ của các TCHNCC.56 Luật công chứng đang trong quá trình dự thảo sửa đổi theo Tờ trình năm 2022 về Đề nghị xây dựng Dự án Luậtcông chứng (sửa đổi) của Chính phủ. Hồ sơ toàn văn dự thảo Luật công chứng (sửa đổi) đang được đăng tải trêncổng thông tin điện tử của Chính phủ, https://vanban.chinhphu.vn/du-thao-vbqppl/ho-so-de-nghi-xay-dung-du-an-luat-cong-chung-sua-doi-4942, truy cập ngày 02/4/2023. 709 Điều 37 Luật công chứng (sửa đổi) quy định TCHNCC có trách nhiệm mua bảo hiểm choCCV hành nghề tại tổ chức mình và việc mua bảo hiểm này phải được duy trì trong suốt thờigian hoạt động của TCHNCC. Quy định này được cụ thể hóa tại Chương III Nghị định số29/2015/NĐ-CP ngày 15/3/2015 của Chính phủ. Theo đó, một số các nội dung chủ yếu ...