BẢO VỆ SỨC KHỎE - DINH DƯỠNG HỢP LÝ VÀ SỨC KHỎE – 4

Kén sán là một bọc mầu trắng, trong, lớn nhỏ khác nhau. Hạt chứa đầy nước, ở giữa là đầu có vòi để hút: Kén sán ở rải rác trong các bắp thịt, ở tổ chức kiên kết. Khi người ăn phải thịt có kén sán nấu chưa chín thì lớp vỏ ngoài của kén bị tan ra, đầu sán thò ra bám vào niêm mạc ruột non, lớn dần, sau 2-3 chúng nó phát triển thành con sán trưởng thành dài 6-7 m. Tỉ lệ người bị mắc bệnh sán do ăn thịt lợn có sán chỉ chiếm 1%,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BẢO VỆ SỨC KHỎE - DINH DƯỠNG HỢP LÝ VÀ SỨC KHỎE – 4DINH DÛÚÄNG VAÂ AN TOAÂN THÛÅC PHÊÍM 69Keán saán laâ möåt boåc mêìu trùæng, trong, lúán nhoã khaác nhau. Haåt chûáaàêìy nûúác, úã giûäa laâ àêìu coá voâi àïí huát: Keán saán úã raãi raác trong caácbùæp thõt, úã töí chûác kiïn kïët. Khi ngûúâi ùn phaãi thõt coá keán saán nêëu chûa chñn thò lúáp voãngoaâi cuãa keán bõ tan ra, àêìu saán thoâ ra baám vaâo niïm maåc ruöåt non,lúán dêìn, sau 2-3 chuáng noá phaát triïín thaânh con saán trûúãng thaânhdaâi 6-7 m. Tó lïå ngûúâi bõ mùæc bïånh saán do ùn thõt lúån coá saán chóchiïëm 1%, do ùn thõt boâ coá saán chiïëm 99%. Coá leä do caách chïë biïën,vúái thõt boâ thûúâng chó xaâo taái, chûa àuã nhiïåt àöå vaâ thúâi gian cêìnthiïët àïí diïåt saán. Xûá lyá thõt khi bõ saán: Tuây theo mûác àöå, nïëu söë lûúång keán saándûúái 3keán/40 cm2 thõt thò coá thïí chïë biïën kyä hoùåc ngêm nûúác muöëi10% trong 20 ngaây. Nïëu trïn 3 keán/40 cm2 thõt thò phaãi huãy boã,khöng duâng àïí ùn. 2. Saán nhoã (Toe nia echincoccus}. Thûúâng gùåp úã choá, nhêët laâ choá hoang daåi vaâ caác àöång vêåt ùnthõt. Vêåt chuã trung gian laâ àöång vêåt coá sûâng, lúån, laåc àaâ, caác loaâigêåm nhêëm vaâ ngûúâi. Kyá sinh truâng Echinococcus söëng úã ruöåt noncuãa vêåt chuã chñnh, trûáng theo phên, ài vaâo ruöåt cuãa vêåt chuã trunggian, thoaát voã, chui qua thaânh ruöåt vaâo maáu ài àïën caác nöåi taång.Taåi àêy chuáng chuyïín thaânh daång nang loaåi möåt tuái hay nhiïìu tuái.Ngûúâi mùæc bïånh saán bõ hao moân, gêìy coâm rêët nhanh. Lúån vaâ caácàöång vêåt coá sûâng bõ nhiïîm Echinococcus thïí nang, do àoá thõt cuãachuáng ñt nguy hiïím àöëi vúái ngûúâi. Tuy vêåy, vïì phûúng diïån vïå sinh,thõt vaâ phuã taång coá keán saán chó duâng sau khi àaä chïë biïën thaânh taåophêím. 3. Giun xoùæn ( Trichinella spiralis ): Giun xoùæn nhoã, daâi 2 möìm, kyá sinh chuã yïëu úã lúån röìi àïën choá,meâo, chuöåt. Giun xoùæn söëng úã ruöåt sau vaâi thaáng coá thïí àeã ra vaâinghòn êëu truâng. êëu truâng ài vaâo maáu, theo doâng maáu túái caác bùæpthõt cú vên; lúán lïn vaâ cuöån thaânh hònh xoùæn öëc nùçm trong maânghònh bêìu duåc. Keán giun thoaáng thêëy úã caác bùæp thõt, lûúäi, quai haâm,sûúân, buång. Nïëu ngûúâi ùn phaãi thõt lúån coá giun xoùæn nêëu chûa chñn,giun xoùæn seä chui vaâo daå àaây, voã keán giun xoùæn bõ dõch võ phaá huãy,boå giun thoaát ra ài xuöëng ruöåt non, phaát triïín úã thaânh ruöåt laâmviïm viïm maåc ruöåt vaâ chaãy maáu ruöåt. Nïëu àoái, boå giun seä vaâo maáu,theo doâng maáu túái bùæp thõt sau möåt thúâi gian tûâ 10-28 ngaây, coá khiDINH DÛÚÄNG VAÂ AN TOAÂN THÛÅC PHÊÍM 70chó 5-8 ngaây sau bïånh seä phaát ra. Bïånh nùång hay nheå coân tuây thuöåcvaâo thúâi gian uã bïånh ngùæn hay daâi. Bïånh caãnh lêm saâng giöëng nhû bïånh ngöå àöåc cêëp tñnh. Bïånhnhên söët cao 39-40oC, àau úã caác bùæp thõt miïång laâm cho bïånh nhênnhai vaâ nuöët àau. Triïåu chûáng àùåc hiïåu laâ phuâ úã mùæt, mi mùæt, nhûácmùæt. Têët caã caác bùæp thõt àïìu bõ àau, bïånh nhên thêëy khoá thúã, khoánoái, khoá nuöët , mêåt cûáng. Cú tim cuäng coá thïí bõ àau. Tó lïå tûã vongcuãa bïånh coân khaá cao. Nïëu qua khoãi, bïånh nhên coân thêëy àau caácbùæp cú vaâi thaáng sau nûäa. Àïí phoâng bïånh giun xoùæn cêìn laâm töëtkhêu khaám thõt, nhêët laâ thõt lúån. Nïëu thõt lúån coá giun xoùæn bùæt buöåcphaãi xûã lyá: cùæt tûâng miïëng dêìy 8 cm àem hêëp úã 100oC trong giúâ 30phuát múái coá thïí duâng àûúåc. Loâng lúån tiïët canh laâ loaåi thûác ùn dïî gêybïånh giun xoùæn. Vò vêåy nïn haån chïë sûã duång àïën mûác töëi àa. CAÁI. GIAÁ TRÕ DINH DÛÚÄNG Lûúång protein trong caá tûúng àöëi öín àõnh (16-17%) tuây loaâi caá.Gluxit trong caá cuäng thêëp nhû úã thõt. Protein caá chuã yïëu laâ albumin, globulin vaâ nucleoprotein. Töíchûác liïn kïët thêëp vaâ phên phöëi àïìu, gêìn nhû khöng coá elastin. Noáichung protein caá dïî àöìng hoáa hêëp thu hún thõt. Vïì chêët beáo caá töëthún hùèn thõt. Caác axit beáo chûa no coá hoaåt tñnh cao chiïëm 90%trong töíng söë lipit, bao göìm oleic, linoleic, linolenic, arachidonic,klupanodonic... Múä caá nûúác ngoåt coá nhiïìu oleic, múä caá nûúác mùån coánhiïìu arachidonic vaâ klupanodonic. Nhûúåc àiïím cuãa múä caá laâ coámuâi khoá chõu nhêët laâ caá nûúác mùån. Àöìng thúâi vò múä caá coá nhiïìu axitbeáo chûa no coá maåch keáp cao nïn dïî bõ oxy hoáa, dïî hoãng vaâ khöí baãoquaãn. Gan caá coá nhiïìu vitamin A, D. Vitamin nhoám B gêìn giöëngthõt, riïng B1 thêëp hún thõt. Vò vêåy nïëu ùn caác keáo daâi àún thuêìn(ngûúâi ài biïín) coá thïí xuêët hiïån Beri Beri. Vïì chêët khoaáng: Töíng lûúång khoaáng trong caá khoaãng 1-1,7%.Noái chung caá biïín coá nhiïìu chêët khoaáng hún caá nûúác ngoåt. Tó lïåCAJP úã caá töët hún so vúái thõt, tuy nhiïn lûúång Canxi trong caá vêîncoân t ...